Tibetan:སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་མན་ངག་གི་ཁྲིད་ཡིག་བདུད་རྩིའི་ཉིང་ཁུ་

From gDams Ngag mDzod
Jump to navigation Jump to search
Upload a file
DOWNLOAD ABOVE:
Click the picture above to view the original manuscript.
སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་མན་ངག་གི་ཁྲིད་ཡིག་བདུད་རྩིའི་ཉིང་ཁུ་
skyes bu gsum gyi man ngag gi khrid yig bdud rtsi'i nying khu
Damngak Dzö Volume 3 (ག་) / Pages 181-273 / Folios 1a1 to 47a2

Tibetan Text

༡༨༡

རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་མན་ངག་གི་ཁྲིད་ཡིག་བདུད་རྩིའི་ཉིང་ཁུ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །

༡༨༢

ན་མོ་བུདྡྷ་བོདྷི་ས་ཏྭེ་བྷྱཿ། རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་མན་ངག་གི་ཁྲིད་ཡིག་བདུད་རྩིའི་ཉིང་ཁུ་ཞེས་བྱ་བ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་དུ་མའི་ནོར་གྱིས་བརྗིད་པ་ཡི། །བརྒྱུད་པ་གསུམ་གྱི་བླ་མ་ལ་བཏུད་ནས། །མར་མེ་མཛད་དཔལ་བཞེད་གཞུང་སྙིང་པོའི་དོན། །ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་ལམ་མཆོག་འདིར་བཤད་བྱ། །དེ་ལ་འདིར་དུས་གསུམ་དུ་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་རང་རྒྱལ་དང་ཉན་ཐོས་སུ་བཅས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལམ་འདི་ཉིད་བསྒོམས་ཏེ། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་མཆོག་བརྙེས་པ་ལགས་ཏེ། ཆོས་ཚུལ་འདི་ལ་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་ལམ་རིམ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་རིམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །ཤིང་རྟ་ཆེན་པོའི་འཇུག་ངོགས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། །ཆོས་འདི་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལ། །ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། ལམ་རིམ་དངོས་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་བསམ་པ་ལ་བསླབ་པ་དང༌། དེ་ལས་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སྦྱོར་ཚུལ་ཏེ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ནི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཚན་ཉིད་དང་དེ་ལ་གུས་པ་བསྟེན་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས། མཉམ་བཞག་ཐུན་གྱི་སྐབས་སུ་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། རྐང་པ་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅའ། །ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་པ་སོགས་སྤྱོད་ལམ་རགས་པ་གཙང་སེང་ངེ་བ་བྱས་ནས། སངས་

༡༨༣

རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁའ་དབྱིངས་གང་བ་ལ་དམིགས། །ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་པ་རྒྱས་བསྡུས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་གཅིག་ཡན་ལག་བདུན་པ་ལ་སོགས་སུ་བྱེད་དགོས་པས། ཐོག་མར་ཕྱག་མཆོད་སྔོན་བཏང༌། དེ་རྗེས་བཟང་སྤྱོད་ནས་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བདུན་པ་དེ་དོན་དྲན་བཞིན་པས་ཚར་གསུམ་བརྗོད། དེ་ནས་མདུན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་ཆེས་མཐོ་བའི་སྟེང་གི་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བཞུགས། མདུན་དྲང་ཐད་ཀྱི་ནམ་མཁར་རྩ་བའི་བླ་མ་ལ་བརྒྱུད་པའི་བླ་མའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་ཐིབས་སེང་བཞུགས་པར་བསམ་ལ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང༌། བླ་མ་ཡང་དག་པ་ཡོངས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། བདག་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་མཛད་དུ་གསོལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་མཛད་དུ་གསོལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་ལ་བར་ཆད་ཐམས་སེལ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། ཅེས་གསོལ་བ་དྲག་ཏུ་གདབ་བོ། །མཐར་ཡང་ཡིད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་མཆོད་པ་གཅིག་ཕུལ་ལ། རྩ་བརྒྱུད་ཀྱི་བླ་མ་རྣམས་རང་གི་སྤྱི་བོ་ནས་བཞུགས་ཏེ་སྙིང་འོད་ཀྱི་གུར་དུ་བཞུགས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་མོས། བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་སེམས་

༡༨༤

ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པ་དང༌། དགེ་བ་འདི་ཡིས་སྐྱེ་བོ་ཀུན། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་རྫོགས་ཤིང༌། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བའི། །དམ་པ་གཉིས་པོ་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་པ་ལྟ་བུས་དགེ་བ་བསྔོ། །ཐུན་མཚམས་སུ་ཡང་བླ་མའི་སྐྱོན་ལ་མི་བརྟག །ཡོན་ཏན་ཁོ་ན་དྲན་པར་བྱ། བདག་ལ་སངས་རྒྱས་དངོས་སུ་མཐོང་བའི་སྐལ་པ་ནི་མེད། དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེའི་རྣམ་འཕྲུལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཚུལ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་པས། བདག་གི་བླ་མ་འདི་དོན་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་དངོས་ཡིན། །བདག་ལ་བཀའ་དྲིན་གྱི་སྒོ་ནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀུན་བས་ཀྱང་ཆེས་ལྟ་བ། །མཐོ་རིས་ཐར་པ་དང་སངས་རྒྱས་གསུམ་གང་འདོད་ཀྱང་ཐབས་གང་དགོས་པ་དགའ་མ་སྦས་པར་གནང་བ་ཡིན། བདག་གི་རྒྱུ་ལ་ཡོན་ཏན་སྣ་གཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱོན་སྣ་གཅིག་བྲི་བ་ཡང་བླ་མའི་བཀའ་དྲིན་ཡིན། །ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ། །བཀའ་འདྲིན་རེ་ཆེ་སྙམ་དུ་བསམ། གཞན་ཡང་བདག་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་མའི་ཕྱིར་དུ་གཏོང་དགོས། ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བླ་མའི་བཞེད་པ་དང་མཐུན་པའི་བཀུར་སྟི་རིམ་གྲོ་འཕྲལ་གཡོག་གི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྒྲུབ་དགོས། ངག་གི་སྒོ་ནས་བླ་མའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་དང༌། ཞབས་ཏོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་གཏམ་ཁོ་ན་སྨྲ་དགོས། སྤྱོད་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཐུགས་གང་ལ་དགྱེས་པ་དང༌། གསུང་ཅིང་འབྱོན་པ་དེ་བསྒྲུབ་དགོས་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསམ་ཞིང་ལག་ལེན་ཏུ་ཐེབས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིར་གསོལ་འདེབས་ཀྱི་དོན་ནི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དྲི་མ་ལྔ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དྲི་མ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པའི་དྲི་མ། འཁོར་བ་ལ་བདེ་བར་འཛིན་པའི་དྲི་མ། རང་དོན་ལ་གཅེས་པར་འཛིན་པའི་དྲི་མ། དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་ལ་ཡང་དག་ཏུ་འཛིན་པའི་དྲི་མའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྟོགས་པ་ཡང་ལྔ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལས་ཕྱི་མ་གལ་ཆེ་བར་རྟོགས་པ།

༡༨༥

ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་རྟོགས་པ། འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དུ་རྟོགས་པ། རང་དོན་བས་གཞན་དོན་གཅེས་པར་རྟོགས་པ། དོན་དམ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མར་རྟོགས་པའོ། །ཆོས་སྒྲུབ་པའི་བར་ཆད་ལ། ཕྱི་མི་དང་མི་མ་ཡིན་གྱིས་གནོད་པ། བར་འབྱུང་བ་ལས་འཁྲུགས་ཀྱི་ན་ཆ། ནང་ཆོས་འགལ་གྱི་རྣམ་རྟོག་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཡིན་པས། དེ་གསུམ་སེལ་བར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞིག་པའོ། །དམིགས་སྐོར་གཅིག་གོ །གཉིས་ལ་ལམ་རིམ་དངོས་སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་བསམ་པ་ལ་བསླབ་པ་ལ། སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུ་དང་ཐུན་མོང་གི་རིམ་པ་ལ་བསླབ་པ། སྐྱེས་བུ་འབྲིང་དང་ཐུན་མོང་གི་རིམ་པ་ལ་བསླབ་པ། སྐྱེས་བུ་ཆུང་ཆེན་པོའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིམ་པ་ལ་བསླབ་པ་སྟེ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་སྤྱིར་སྲོལ་ཀ་སོ་སོ་འཁྲིད་ལུགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་འདུག །རྗེ་བཙུན་མར་མེ་མཛད་དཔལ་བཀའ་སྲོལ་གདམས་ངག་འོང་པ་རང་གི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང༌། འགའ་ཞིག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ལ་འགོ་འཛིན། འགའ་ཞིག་ལས་འབྲས་ནས་འགོ་འཛིན། འགའ་ཞིག་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་ནས་འགོ་འཛིན། ཕལ་ཆེར་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་ནས་འགོ་འཛིན་པར་མཛད་པ་སོགས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་གནད་གཅིག་ལ་འབབ། དོན་གྱི་སྟེང་ནས་ཁྱད་པར་མེད། འོན་ཀྱང་སྤྱི་ཁྱབ་གྲགས་ཆེ་བར་མཐུན་པར་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་ནས་འགོ་བཟུང་ན་དེ་ཀ་མི་རྟག་བསྒོམ་པའི་གཞི་རྟེན་ཡིན་པས། མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པའི་འགོ་འཛིན་པ་དང༌། དོན་ལ་ཁྱད་ནམ་ཡང་མེད་པ་ལས་འཕྲལ་འདི་དངོས་རྣམས་བདེ་བར་སྣང་བས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་ན། འདི་ལ་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་བསམ་པ། འཆི་བ་མི་རྟག་པ་བསམ་པ། ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པ་སྟེ་བཞིའོ། །དང་པོ་ནི། ཕྱག་མཆོད་ཡན་ལག་བདུན་པ་སྔར་བཞིན་བྱས། གོང་དུ་བཤད་པའི་གསོལ་འདེབས་དེ་ཡང་ཅུང་ཟད་བྱ་སྟེ། དེ་རྗེས་རང་གི་ལུས་དང་གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་

༡༨༦

ཡུལ་ཕྱོགས་སོགས་ཐམས་ཅད་ལ་གཞིག་འབྲེལ་ཞིག་བཏང་སྟེ་གིས་ད་རེས་ཐོབ་པའི་མི་ཁུས་འདི་འདྲ་བ་ལར་ནས་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། འདི་དོན་མེད་དུ་མི་གཏོང༌། ཆོས་ལ་ཁོལ་བ་ཞིག་བྱེད་དགོས་སྙམ་པ་དམིགས་པའི་གཞི་འདི་སྤྱི་ལྡོག་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོར་སྦྱར་ནས་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ལ་སྡོམ་ནི། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང༌། །ཀླ་ཀློ་ཚེ་རིང་ལྷ་དང་ནི། །ལོག་ལྟ་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་སྟོང༌། །ལྐུགས་པ་འདི་དག་མི་ཁོམ་བརྒྱད། ཅེས་པ་ལྟར་ལས། ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ངོས་དྲག་པ་དང༌། ལུས་དེ་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་དུ་ཤིན་ཏུ་ངན་པས་ཆོས་བྱེད་མི་ཁོམ། འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་འདོད་ཡོན་ལ་ཆགས་པས་གཡེངས། གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྷ་ཕལ་ཆེར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མྱོས་པས་ཆོས་ཉན་པའི་སྐལ་བ་མེད། ལྷ་མ་ཡིན་ཡང་འདོད་ལྷ་དབང་འདྲ་བ་ལས་ལྷག་པོར་ངན་སོང་བཞིན་དུ་ལུས་རྟེན་ངན། སངས་རྒྱས་མ་བྱོན་པའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའམ། སངས་རྒྱས་བྱོན་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ་ཡང་ཆོས་དར་བའི་ས་ཆ་ནི་རྒྱ་ཆུང༌། ཆོས་མེད་ས་ཆ་ཡུལ་ཕྱོགས་མཐའ་འཁོབ་ཀླ་ཀློར་སྐྱེས་པའམ། ཆོས་དར་བའི་ཡུལ་ཕྱོགས་སུ་སྐྱེས་སུ་ལོག་ལྟ་ཅན་ཆོས་ལ་སྡང་བའམ། གླེན་ལྐུགས་སུ་གྱུར་ནས་བླང་དོར་གྱི་གནས་གང་ཡང་མི་གོ་བར་སོང་ན་ཆོས་བྱེད་པའི་སྐལ་པ་མི་འདུག་པ་ལས། བདག་གིས་ད་རེས་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་ལོག་ནས་ཆོས་བྱེད་ནུས་སུ་རུང་བའི་ལུས་ཞིག་ཐོབ་འདུག་སྙམ་པ་དང༌། སྡོམ་ནི། མི་ཉིད་དབུས་སྐྱེས་དབང་པོ་ཚང༌། །ལས་མཐའ་མ་ལོག་གནས་ལ་དད། །སངས་རྒྱས་བྱོན་དང་དེས་ཆོས་གསུངས། །བསྟན་པ་གནས་དང་དེ་རྗེས་འཇུག །གཞན་ཕྱིར་སྙིང་ནི་བརྩེ་བའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ཏེ། བདག་སྤྱིར་མི་ལུས་ཐོབ། དགོས་སུ་ཡུལ་དབུས་ཆོས་དར་བར་སྐྱེས། ཡང་དགོས་སུ་དབང་པོ་སྒོ་ལྔ་ཚང་བས་སྤང་བླང་ཤེས་སུ་རུང༌། ཞེ་དགོས་སུ་ལྟ་བ་ལོག་པ་དང་མ་ཕྲད་ཙམ། མཚམས་མེད་ལྟ་བུ་ལོག་པར་ལྷ་

༡༨༧

བའི་ལས་ཀྱང་མ་བྱས་ཙམ། གནས་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་དད་པ་སྐྱེ་རུང་བ་ཙམ་དུ་འདུག་པས་རང་གི་འབྱོར་བ་ལྔ་ཚང་འདུག །འཇིག་རྟེན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་བྱོན་ཟིན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་གསུང་ཟིན། བསྟན་པ་ཡང་མ་ནུབ་པར་གནས། ཆོས་ལ་གསར་དུ་འཇུག་པ་ཡང་མང་བའི་སྐབས་སུ་ཡོད། ཆོས་བྱེད་རྣམས་ལ་གཞན་གྱིས་སྙིང་བརྩེ་བའི་སྒོ་ནས། ཟས་གོས་ཡོ་བྱད་སོགས་ཀྱང་སྟེར་བ་པོ་མང་པོ་སྣང་བས་ཆོས་མཐུན་གྱི་འཚེ་བ་འབྱོར་དུ་རུང་བའི་སྐབས་སུ་འདུག་པས་གཞན་འབྱོར་ལྔ་པོ་ཡང་བདག་ལ་ཚང༌། དེ་ལྟར་ན་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་ལོག །འབྱོར་བ་བཅུ་ཚང་བའི་ལུས་འདི་ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་དཀའ། སྐབས་འདིར་ཆོས་ལ་འབད་དགོས་པར་འདུག་སྙམ་པ་རྒྱུ་མཚན་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་ཡང་བསམ། རྗེས་མཐུན་མཚམས་ལ་འཇུག་ན་གོང་བཞིན་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ། །དམིགས་སྐོར་གཉིས་པའོ། །ཡང་སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་སྔ་མ་བཞིན་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང༌། དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོའི་རྡུལ་ཙམ། མཐོ་རིས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉུང༌། དཔེར་ན་སེན་མོའི་སྟེང་གི་རྡུལ་ཙམ་ཡིན། ཡང་དམྱལ་བ་ནི། ས་གཞི་ཆེན་པོའི་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ། ཡི་དྭགས་ནི་ཁ་བ་བུ་ཡུག་འཚུབས་པ་ཙམ། དུད་འགྲོ་བྱིངས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཆང་གར་མའི་སྦང་མ་པ་ཙམ། དུད་འགྲོ་ལ་ཐོར་པ་ནི། ས་གཞི་རི་ཀླུང་བར་སྣང་ཐམས་ཅད་ཁེངས་པ་ཙམ། ལྷ་དང་མིའི་འགྲོ་བ་ནི། དེ་རྣམས་ལ་ལྟོས་ན་སྲིད་མཐའ་ཙམ་ཡིན་པར་འདུག །དེ་ལས་ཀྱང་སྤྱིར་མིའི་འགྲོ་བ་ཉུང༌། དགོས་སུ་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མི་ཉུང༌། ཡང་དགོས་སུ་ཆོས་བྱེད་པའི་མི་ལུས་ནི་སྲིད་མཐའ་ཙམ་དུ་འདུག་སྟེ། ད་རེས་ཅིས་ཀྱང་ཆོས་ལ་འབད་དགོས་སྙམ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་ན་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པ་ནི་ཆེས་མང་སྟེ་མཐའ་མེད། དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ནི་སྤྱི་ཙམ་ནས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་

༡༨༨

ཉུང༌། དགེ་བའི་ནང་ནས་ཀྱང་མི་ལུས་འཕེན་ཐུབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་ཆེས་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པས། དེའི་ཕྱིར་མི་ལུས་རྙེད་དཀའ་བ་ཡིན། དེའི་སྟེང་དུ་ཡང་འབྱོར་པ་བཅུ་ཚང་ཞིང་ཆོས་དང་མཇལ་བ་ལ་བསོད་ནམས་མང་པོ་གསོག་དགོས་པས་འདི་འདྲ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བ་ཡིན་ཡང་སྔོན་སྟེས་དབང་གིས་དགེ་བ་ཆེ་རབ་ཅིག་ལན་གཅིག་བསགས་ཡོད་འདུག་པས་ད་རེས་དལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་འདི་ཐོབ་འདུག །སྐབས་འདིར་ཆོས་ལ་འབད་པར་བྱ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་གསུམ་པའོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་དཔེའི་སྒོ་ནས་རྙེད་དཀའ་བ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་ནི་དཀོན་པའི་དཔེ་བསྟན་པ་ཙམ་ཡིན་པས་དམིགས་སྐོར་ལོགས་པ་མི་དགོས་སོ། །ཡང་སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་སྔར་ལྟར་ལས་གོང་དུ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་དྲན་པས་བྱས་ནས། དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བའི་མི་ལུས་འདི་ལན་གཅིག་ཐོབ་པའི་སྐབས་འདིར་དོན་ཆེན་པོ་ཞིག་སྒྲུབ་དགོས་པར་འདུག །སྐྱེ་བ་ནས་སྐྱེ་བར་འཁོར་བའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་འདོད་ན་ཡང་མི་ལུས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འབད་མེད་དུ་སྒྲུབ་ནུས། འཁོར་བ་ལས་ཐར་པའི་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་ན་ཡང་ད་རེས་དཀའ་ཚེགས་ཙམ་མེད། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་འདོད་ཀྱང་ད་རེས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་བྱེད་སླ་བསྒྲུབ་སླ་བ་ཡིན་ལ། མི་ལུས་འདི་འདྲ་ཞིག་མ་ཐོབ་ན། ཐར་པ་དང་སངས་རྒྱས་ལྟ་ཅི་སྨོས། འཁོར་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཅིག་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ཤེས་པས་ད་རེས་རང་མི་ལུས་ལ་སྙིང་པོ་ལེན་དགོས་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དེ་བཞིན་ཏུ་གལ་ཏེ་མི་ལུས་ལན་གཅིག་ཐོབ་པ་འདི་དོན་མེད་དུ་སོང་ན་ཤིན་ཏུ་གོད་ཀ་ཆེ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྤྱོད་འཇུག་ལས། འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་ནས་ནི། །བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་གིས་རང་ཉིད་ལ་བསླུས་ཚབས་ཆེ། རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་ནས་སྟོང་ལྡོག་བྱས་པ་དང་འདྲ། འདོད་དོན་ཁྱད་

༡༨༩

པར་ཅན་གང་བསྒྲུབ་ཀྱང་འགྲུབ་ཏུ་རུང་བའི་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ལན་གཅིག་ཐོབ་པ་ལ་བྱ་བ་གང་ཡང་མ་བྱས་པར་དོན་མེད་དུ་ཐལ་འགྲོ་བ་འདི་རང་སྐྱོན་ཆེ་བར་འདུག །སྔར་དེ་ཙམ་ཞིག་དོན་མེད་དུ་སོང༌། །ད་ནི་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་བརྩམས་ཏེ་དོན་མེད་དུ་མ་ལུས་པར་ཆོས་ལ་འབད་དགོས་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསམ་པའོ། །ཡང་ཚེ་འདིའི་བདེ་སྐྱིད་དང་བྱ་བྱེད་རྣམས་བློས་མི་ཐོངས་སྙམ་ན། འཇིག་རྟེན་ཡང་ཕུག་སྐྱིད་ཡུན་རིང་བ་གཅིག་ཡོན་ན། འཕྲུལ་ཞག་འགའ་ཟླ་ཤས་སོས་དལ་བའི་བདེ་བ་ལ་མི་ལྟ་བར་ཕུགས་ཀྱི་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་འབད་རྩོལ་བྱེད་དགོས་པ་ལྟར་སྐྱེ་བ་གཏན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚེ་འདིའི་བྱ་བ་ལ་མ་ཆགས་པར་ཆོས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་འབད་དགོས་སྙམ་དུ་བསམ་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི། །དལ་འབྱོར་འདི་ནི་རྙེད་པ་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །སྐྱེས་བུའི་དོན་གྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ། གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཕན་པ་མ་བསྒྲུབས་ན། །ཕྱིས་སུ་ཡང་དག་འབྱོར་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཅེས་པ་ལྟར་མི་ལུས་རྙེད་དཀའ་ཞིང་རྙེད་པ་དོན་དང་ལྡན་པར་བསམ་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་སྐོར་བཞི་པའོ། །གཉིས་པ་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་བསམ་པ་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ། །ངེས་པར་མྱུར་དུ་འཆི་བ་བསམ་པ་ནི། མདོ་ལས། བྱུང་དང་འབྱུང་བར་འགྱུར་པ་ཇི་སྙེད་པ། །ཀུན་གྱིས་ལུས་འདི་བཏང་ནས་འགྲོ་བ་དང༌། །དེ་ཀུན་འཇིག་པར་མཁས་པས་རྟོགས་བགྱི་སྟེ། །ཆོས་ལ་གནས་བགྱི་ངེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། གནས་གང་དུ་གནས་ཀྱང་འཆི་བ་ལས་མ་འདས། གྲོགས་སུ་དང་འགྲོགས་ཀྱང་འཆི་བ་ལ་ལས་མ་འདས། ས་སྟེང་གི་འགྲོ་བ་སྔར་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤི། །ད་གཟོད་འབྱུང་འགྱུར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆི། ད་ལྟ་དངོས་སུ་ཡོད་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆི་བ་ལས་གྲོལ་བ་སུ་ཡང་མེད། རང་རེ་བཙས་ནས་ཉི་མ་དེ་རིང་ཡན་ཆད་དུ་རང་དང་ཉེ་བ་ཡང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཤི། །བར་མ་དང་དགྲ་ཡང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཤི། །དེ་རྣམས་ཤི་སྟེ་བདག་ལ་

༡༩༠

སྡོད་པའི་གདིང་ཡོད་པའང་མིན། སྤྱིར་འཆི་བ་ལས་འོས་མི་འདུག །དགོས་སུ་ཆོས་སྣོན་ཁ་རྒྱག་མཁན་ནི་མེད། དུས་སྐད་ཅིག་ཀྱང་སྡོད་ས་མེད་པར་ཚེའི་སྟེང་ནས་འབྲིད་པ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་སོང་ནས་འཆི་བ་ལ་ཇེ་ཉེ། ཞག་རེ་ཞག་རེ་སོང་ནས་དེ་བས་ཉེ་རུང་སོང༌། ཟླ་བ་རེ་རེ་སོང་གིན་ལྷག་པར་ཉེ་རུང་སོང༌། ལོ་གཅིག་གཅིག་སོང་གིན་ལྷག་པར་ཉེ་རུ་སོང༌། དེ་བས་ན་མྱུར་དུ་འཆི་བ་ཡིན། བདག་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་ན། ད་རུང་རྒས་པ་ལ་ནམ་ཐུག་རིམ་པར་བྱ་མ་ཆོག་སྙམ་ན། །ཚེ་ཐུང་འདི་ལ་དེ་འདྲའི་ལོང་ཡོད་བྱེད་མི་ཉན་པར་འདུག །དཔེར་ན་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལ་གཞོན་པའི་དུས་སུ་ནི་ཆོས་མ་བྱུང་བར་ཡང་འདས། རྒས་ནས་ནི་ཆོས་བྱེད་བློ་བྱས་ཀྱང་ལུས་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཟད་པས་བོགས་སྐྱེད་མི་འབྱུང༌། དེའི་ལྷག་མའི་ཕྱེད་ནི་གཉིད་ཀྱིས་འདས། གཞན་ཡང་ལྟོ་རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། འགྲོ་འདུག་དང་གཡེང་བ་སོགས་དོན་མེད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་དུ་འགྲོ་བས་འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་བ་གཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་ཆོས་རང་ཉམས་ལེན་བྱས་པའི་ཚད་ལ་ཡུན་རིང་མོ་ཡོང་བ་འདུག །དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབད་པ་བྱས་ཏེ་རྟོགས་པའི་ཆོས་དེ་བདག་གིས་མྱུར་དུ་རྟོགས་དགོས་ན། ཚེ་ཐུང་འདི་ལ་ཆོས་ལ་ཕྱི་འགྱངས་དང༌། ལེ་ལོ་དང་བར་སྐབས་སུ་བཤོལ་བའི་ཐབས་ཡེ་མི་འདུག་སྙམ་དུ་བསམ་དགོས། དེ་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་བསམ་ནས་ཡང་ཡང་སྒོམ་པ་གལ་ཆེ། དམིགས་སྐོར་ལྔ་པའོ།། དོན་ཚན་གཉིས་པ་ནམ་འཆི་ཆ་མེད་བསམ་པ་ནི། འོ་སྐོལ་རྣམས་སྤྱི་ཙམ་དུ་ཚེ་ཐུང་བར་མ་ཟད་ནམ་འཆི་ཆ་མེད་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་སྟེས་དབང་ལེགས་ན་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཚེ་ལོ་དྲུག་ཅུ་བདུན་ཅུ་ཙམ་འཕངས་པ་སྲིད་ཀྱང༌། རང་རེ་ལ་ཕུལ་དུ་དེ་ཙམ་མེད་པ་འོང༌། ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་རྩི་རྒྱུ་མིན། ཕྱེད་ཙམ་སོང་ཟིན་ནམ་ཕལ་ཆེར་སོང་ཟིན། ཡང་གཅིག་ཏུ་ན་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་ཚེ་ལོ་སུམ་བཅུའམ་བཞི་བཅུ་ཙམ་ལས་མ་འཕངས་

༡༩༡

པ་ཡང་སྲིད། འཆི་བདག་སྒོ་དྲུང་ན་སླེབ་ཚར་བའི་ཚོད་དུ་གདའ། ཚེ་འདིའི་དགྲ་གཉེན་ནོར་རྫས་འཁོར་གཡོག་གྲོགས་པོ། །བདེ་སྡུག་གཏམ་གསུམ་འདི་ཀུན་དང་ཡུན་རིང་འགྲོགས་སྐབས་མི་འདུག །ཅིས་ཀྱང་ཅི་བྱེད་སྙམ་པ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ། ས་དང་ལྷུན་པོ་རྒྱ་མཚོ་ཉི་མ་བདུན། །འབར་བས་བསྲེགས་པའི་ལུས་ཅན་འདི་དག་ཀུན། །ཐལ་བ་ཡང་ནི་ལུས་པར་མི་འགྱུར་ན། །ཤིན་ཏུ་ཉམ་ཆུང་མི་ལྟ་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ཅེས་པ་ལྟར་ལུས་ཤ་ཁྲག་རྣག་གི་ཕུང་པོ་འདི་ནི་ཉི་མ་རེ་ཆུང༌། དབུགས་མི་བརྟན་སྟོན་ཀའི་ན་བུན་བཞིན་དུ་ནམ་ཡང་འགྲོ་ཆ་མེད། སེམས་ལ་རང་དབང་མ་ཐོག་གང་ལ་ཡང་གདིང་མི་འདུག་པས་ནམ་འཆི་ཆ་མེད། ཇི་སྐད་དུ། དེ་རིང་ཁོ་ན་མི་འཆི་ཞེས། །བདེ་བར་འདུག་པ་རིགས་མ་ཡིན། །བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང༌། །ཅེས་པ་ལྟར་བསྒོམ་པ་དང༌། ཀླུ་སྒྲུབ་གྱི་ཞལ་ནས། འཆི་བའི་རྐྱེན་ནི་མང་བ་སྟེ། །གསོན་པ་ཡི་ནི་ཅུང་ཟད་གཅིག །དེ་དག་ཉིད་ཀྱང་འཆི་བའི་རྐྱེན། །དེ་བས་རྟག་ཏུ་ཆོས་མཛོད་ཅིག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། །ཕྱིའི་རྐྱེན་མི་དང་དུད་འགྲོ་དང་གདོན་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་དུ་གཏོགས་པ་དང་གཡང་ས་དང་མེ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་སྣོད་དང་འབྱུང་བར་གཏོགས་པ་ནང་ལུས་ལ་ནད་རིགས་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི་ལ་སོགས་པ་མདོར་ན་འཆི་རྐྱེན་ལ་འདིས་མི་བྱེད་བྱ་བ་མེད། མི་འཆི་འཚོ་བའི་རྐྱེན་དུ་འདོད་པ་ཟས་གོས་གནས་མལ་སྨན་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ན། ཁ་ཟས་མ་འཕྲོད་པ་དང༌། སྨན་ལོག་པ་སོགས་འཚོ་བའི་རྐྱེན་དེ་ཀུན་ཡང་ནམ་ཞིག་ན་འཆི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ལུས་སྲོག་ལ་རྒོལ་བའི་རྐྱེན་ངན་བུ་ཡུག་འཚུབས་པ་ལྟ་བུའི་དབུས་ན་བདག་གནས་པ་ཡིན་ན། ནམ་འཆི་ཆ་མེད་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་དྲུག་པའོ། །དོན་ཚན་གསུམ་པའི་འཆི་བ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཅིས་ཀྱང་མི་ཕན་པར་བསམ་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ཞི་བ་ལྷས། གཤིན་

༡༩༢

རྗེའི་སྐྱེས་བུས་ཟིན་པ་ལ། །གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་བཤེས་ཅི་ཕན། ཅེས་པ་ལྟར་འཆི་བའི་དུས་ན་ནོར་རྫས་མང་ཡང་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་ཡང་ཁྱེར་དབང་མེད། གཉེན་གྲོགས་གཡོག་འཁོར་རྗེ་དཔོན་སོགས་རྩ་འཇིད་ཆེ་ཡང་བྲན་གྱི་ཐ་མ་ཁྱིའུ་གཅིག་ཙམ་ཞིང་རང་ལ་ཁྲིད་དབང་ཡང་མེད་ཁོལ་རྗེས་སུ་འབྲང་དབང་ཡང་མེད། འདི་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཅིས་ཀྱང་ཕན་པ་མེད་སྙམ་སྐྱུག་ལོག་གེ་བ་བསྒོམ། དགྲ་གཉེན་བདེ་སྡུག་གཏམ་བཟང་ངན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར། འོ་ན་འདི་དག་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ན་སུ་རྗེས་སུ་འབྲང་སྙམ་ན། རང་གིས་བསགས་པའི་ལས་དགེ་སྡིག་གཉིས་པོ་རྗེས་སུ་འབྲང༌། སྡིག་པ་བྱས་ཟིན་པ་དེ་ཡང་ཤུལ་དུ་བཞག་ཐབས་མེད་རྟག་ཏུ་གནོད་པ་ཡིན། དགེ་བ་གང་བསགས་པ་དེས་ཀྱང་བདག་ལ་ཕན་པ་ཡིན་ཤུལ་དུ་མི་ལུས། ཆོས་ལྡན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཞལ་ནས་ཀྱང༌། དགེ་དང་སྡིག་པ་མ་གཏོགས་པ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་ལྡོག་ནས། །འགའ་ཡང་ཁྱོད་རྗེས་མི་འབྲང་བར། །མཁྱེན་པར་གྱིས་ལ་ལེགས་པར་དཔྱོད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་བསམ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ན་ངེས་པར་འཆི། མྱུར་དུ་འཆི། ནམ་འཆི་ཆ་མེད། འཆི་བ་ལ་གཞན་ཅི་ཀྱང་མི་ཕན། འཆི་ཁ་ཕན་ཆད་སྐྱེ་བ་མཐའ་མེད་དུ་ཕན་ནུས་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་ཡིན་ན། ད་ལྟ་ཉིད་དུ་ཆོས་ལ་འབད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་བདུན་པའོ། །ད་ནི་འཆི་བ་མི་རྟག་པའི་ཐོན་ཆོས་འདི་བསྒོམ་ཏེ། འདི་ལ་རྩ་བའི་ཚིག་ལྔ་ཞེས་བྱ། །དང་པོ་མི་སྡོད་འགྱུར་པ་བསམ། །གཞན་བདག་ཤི་བ་མང་དུ་བསམ། འཆི་རྐྱེན་མང་པོ་ཡང་ཡང་བསམ། །འཆི་ཁར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་བསྒོམ། །ཤི་ནས་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་བསམ། བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་རང་རེ་སྐྱེས་ནས་མ་ཤིའི་བར་དུ་ཡང་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་འདི་རྟག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་འགྲོ །བདག་དང་པོ་བུ་ཆུང་གི་དུས་ན་དེ་འདྲ། བྱིས་པའི་དུས་ན་དེ་འདྲ། ལང་ཚོ་ཙ་ན་དེ་འདྲ། ད་

༡༩༣

ནི་འདི་འདྲ་སྙམ་པ་དང༌། འཆི་བ་ལ་ཇེ་ཉེ་ཇེ་ཉེ་ཉེར་འགྲོ་བ་དེར་འདུག །ཅིས་ཀྱང་མ་ཕན་སྙམ་དུ་རིག་པ་གཅུན་ལ་སྐྱོ་ལྷང་ལྷང་བ་ལ་བཞག །རང་རེས་དྲན་ནས་ད་ལྟ་ཡན་ཆད་ལ་ཡུལ་འདི་ན་མི་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་རང་ཤི་འདུག །དེ་ན་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་ཤི་འདུག་སྙམ་དུ་ར་རེ་ནས་ཞིབ་ཏུ་བགྲང༌། རང་བས་རྒན་པ་ཡང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཤི་འདུག །མཉམ་པ་དང་གཞོན་པ་ཡང་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཤི་འདུག་བསམ་ན། །ད་ལྟ་ཡོད་པ་བས་ཤི་བ་མང༌། དེ་དག་ཀྱང་ཚེ་ཚད་ཐུབ་ནས་ཤི་བ་ཙམ་ཆེར་མི་འདུག །ཕལ་ཆེར་དུས་མིན་བར་མ་དོར་ཤི། །བདག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས། སྔར་དེ་དག་གི་གསེབ་ཏུ་མ་སོད་པ་ཁར་རྗེ་ཆེ། མ་ཤི་གོང་དུ་ཆོས་གཤའ་མ་ཞིག་མི་བྱེད་པའི་ཐབས་མེད་སྙམ་དུ་བསམ། གཞན་མི་དང་དུད་འགྲོ་ཤི་བ་ཐོས་སམ། མཐོང་ངམ། བྱིས་པ་ནས་རྒན་པོའི་བར་དུ་ལང་ཚོ་འགྱུར་བ་མཐོང་ངམ། མ་ཤི་བ་ཉིད་ལ་ཡང་ཁ་དྲག་པོ་གཞན་པོར་སོང་བ་དང༌། ཞན་པོ་དྲག་པོར་སོང་བ་དང༌། ཕྱུག་པ་སྤྲང་པོར་སོང་བ་སོགས་གང་མཐོང་གང་ཐོས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ལྷང་གིས་དྲན་ཏེ། བདག་གམ་བདག་གི་ཕྱོགས་དང༌། བདག་གི་ལོངས་སྤྱོད་སོགས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཡིན། འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་སྙམ་དུ་བསམ། དེ་ནས་གོང་བཞིན་འཆི་བའི་རྐྱེན་མང་བ་བསམས་ཏེ། རང་གི་འདོད་དུ་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་འདི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་བདག་འཆི་བའི་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་མི་ཤེས། ད་ལྟ་རང་དུ་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་མི་ཤེས་སྙན་དུ་བསམ། འཆི་བའི་ཚེ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་འཆི་བ་ན་ནི་གནད་གཅོད་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཡོད། འཆི་བ་དེ་འདོད་བཞིན་དགའ་བཞིན་དུ་ཡོང་བ་མིན། མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཐོག་ཏུ་འབབ་པ་ཡིན། དགའ་བཞིན་སྐྱིད་བཞིན་དུ་འཆི་བ་མ་ཡིན།

༡༩༤

སྡུག་བསྔལ་ཤུགས་དྲག་པོ་དང་བཅས་ཏེ་འཆི་བ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་ནས་མ་ཡིན། ཆ་མེད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་རྒྱུས་མེད་འཁྱམས་པ་ཡིན་སྙམ་པ་དང༌། བདག་ཤི་ཟིན་པའི་གནས་སྐབས་ན། ལུས་སེམས་གཉིས་ནི་བྱེ་བྲལ་དུ་སོང༌། ལུས་འདི་ནི་ཡང་ན་ས་ལ་ལྷུངས་ནས་སྲིན་འབུའི་ཕུང་པོ་གཅིག་གམ། ཡང་ན་ཆུ་ལ་སྐྱུར་ན་ཉ་སྲམ་གྱི་ཟས་གཅིག་གམ། མེ་ལ་བསྲེགས་ནས་རུས་པ་སྦར་གང་ངམ། རིའམ་ཐང་ལ་བསྐྱལ་ནས་བྱ་ཁྱིའི་ཁ་ན་ཕར་ཡེ་རེ་རེ་བ་གཅིག་གམ །མཐར་ཞག་ཤས་ནས་ཤུལ་ཙམ་ཡང་མི་ལུས། ད་ལྟ་གཅེས་གཅེས་མོར་བྱས་པའི་ལུས་ཀྱི་ཐ་མ་ནི་དེ་འདྲ། སེམས་ན་ལས་ཀྱི་ཁུར་ཐོགས་ནས་གར་སྐྱེ་ངེས་པ་མེད་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་དགོས་ན། ད་ལྟ་ཆོས་མི་བྱེད་པའི་ཐབས་རང་འདུག་གམ། བྱས་ནས་ཕྱི་བཤོལ་དུ་འཇོག་པའི་ཐབས་རང་འདུག་གམ་སྙམ་དུ་བསམ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཞུག་བསྡམས་ཏེ། ད་ལྟ་རང་ཆོས་གཤའ་མ་ཞིག་བྱེད་སྙམ་པའི་གོ་ཆ་ཡོད་པ་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་མགོ་ཐོན་གཞུགས་འཁྱོངས་ནས། རང་ཡང་དགའ་བཞིན་དུ་ཚོའི་དུས་བྱེད། གཞན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་ཁོ་ལ་ཆོས་གཤའ་མ་ཞིག་བྱུང་ཟེར་ནས་སྨོན་བཞིན་དུ་ཚེའི་དུས་བྱེད་པ་གཅིག་ལ་གཏད་སོ་འཚོལ་དགོས། དེ་ལ་ཆོས་བསྒོམ་དགོས་བརྟན་པ་ཐོབ་དགོས། གོམས་དགོས་ལྷོངས་སུ་གྱུར་དགོས་པ་འདུག་བརྟན་པ་ནི་མ་ཐོབ། གལ་ཏེ་ན་རྐྱེན་ངན་དང་འཕྲད། རང་གི་བློ་ལས་སུ་མ་རུང༌། ཆོས་ཀྱི་གཞུག་མ་འཁྱོངས། ཆོས་དང་འགལ། རང་ཡང་འགྱོད། གཞན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་སྨད་དར་དིར་རེ་འཆི་བ་ཞིག་ཡོང་ཉེན་ཡོད་ན། དེ་ལྟར་སོང་བའི་ཐབས་མི་འདུག་པས་ཆོས་གཤའ་མ་གཅིག་ལ་ད་ལྟ་རང་ཞུགས་ཏེ་མ་ཤི་བར་དུ་འཁྱོངས་པ་གཅིག་གཞན་སྨོད་ལ་རང་བདེ་བ་གཅིག་མི་བྱེད་རེ་སྙམ་དུ་ཞེ་མནའ་ཡང་ཡང་བསྐྱལ། དེང་སང་གི་ཆོས་པ་ཀུན་ལ་གཉེན་པོ་

༡༩༥

འདི་ཁ་གནད་དུ་ཆེ། དེས་མི་རྟག་པའི་ཁྲིད་ཚར་བ་ལགས། དམིགས་བསྐོར་བརྒྱད་པའོ།། གསུམ་པ་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ལ། དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ། ཡི་དྭགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ། དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་སྔར་ལྟར་ལས། བདག་མི་ཡུལ་དུ་ཡིན་རིང་བསྡད་དབང་མི་འདུག །འཆི་བ་འདིས་འཇིགས་སོ་བསམ། ནན་ཏན་ན་འཆི་བ་ཁོ་ན་ལ་ཏེ་ཆེས་འཇིགས་རྒྱུ་ཡང་མེད་ཏེ། ཤི་བས་མི་ཆོག་དབང་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་དགོས་པས་འདི་ཁོ་ན་སྐྲག །དགེ་བ་ནི་མ་བྱས་སྡིག་པ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་སྟེ་འོང་ངོ༌། ཅི་རང་གྲགས་སྙམ་དུ་བསམ། འདི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པའི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཡིན། དེ་ནས་ཚ་དམྱལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ལ། སྡོམ་ནི། ཡང་སོས་ཐིག་ནག་བསྡུས་འཇོམས་དང༌། ངུ་འབོད་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང༌། །ཚ་བ་རབ་ཚ་མནར་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཚ་དམྱལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ས་གཞི་རི་མེད་ཀླུང་མེད་ལྕགས་བསྲེག་ཡིན་པ། མེ་ལྕེ་ཁྲུ་གང་ཙམ་རྟག་ཏུ་འབར་བ། རི་རོང་ངམ་གྲོག་སལ་སུལ་ཁོ་ནས་ཁྱབ་པ། ཟངས་ཞུན་ནམ་ཁྲོ་ཆུའམ་ཞ་ཉེ་བཞུ་བ་དང༌། ལན་ཚྭ་རྣོན་པོ་སོགས་འགྱུར་བྱེད་ཀྱི་ཆུ་ཚན་ཤིན་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། དེ་འདྲའི་རིགས་ཀྱི་འབབ་ཆུ་དང་མཚོ་ཡོད་པ། ཤིང་རྣམས་ཀྱང་ལྕགས་བསྲེགས་སོགས་ལས་གྲུབ་པ། གདུག་པའི་བྱ་དང་གཅན་གཟན་དང་ལས་ཀྱི་སྲིན་པོ་དང་གཤིན་རྗེ་དུ་མས་གང་བ་ཞིག་ཡོད་དོ། །དེར་སྐྱེ་བའི་བར་དོ་རྣམས་ཆར་རླུང་གིས་འདས་པ་སོགས་གྲང་བའི་རྣམ་པ་ཆེར་བྱུང་ནས་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཚ་དམྱལ་གྱི་གནས་མཐོང་བས། དེར་དྲེ་བར་ཤེས་ནས་སྲེད་པས་རྒྱུགས་པས་གནས་དེར་ཚུད་ནས་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་བཤད། དེ་ཡང་མེ་ཕལ་པ་བས་ཙན་དན་གྱི་མེ་བདུན་འགྱུར་གྱིས་ཚ། དེ་བས་ཀྱང་

༡༩༦

ཡང་སོས་ཀྱི་མེ་བདུན་འགྱུར་གྱིས་ཚ། དེ་བཞིན་དུ་གོང་མ་གོང་མ་ལས་འོག་མ་འོག་མ་བདུན་འགྱུར་གྱིས་ཚ་བར་གྲགས། དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རིག་པ་ཚོར་ངས་སྐྱེན་ཅིང་སྒྲིན་པ། ལུས་འཇམ་ཞིང་མཉེན་ལ་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ། ལུས་སེམས་གཉིས་ཀའི་ཆ་ནས་བཟོད་སྲན་ཆུང་བ་ཞིག་ཡོད། དེས་ཀྱང་ལྷག་པར་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། གནས་དེ་དག་ཏུ་བཞིན་ལག་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་ལ་ཁྲོང་གི་སྐྱེ་སྟེ། གཉིད་སད་པ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་གདའ། དམྱལ་བ་ཐམས་ཅད་རྫུས་སྐྱེས་ཡིན། རྫུས་སྐྱེས་ཕལ་ཆེར་གྱི་ལུགས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང༌། སྡུག་བསྔལ་མི་འདྲ་བ་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་ནི། ཡང་སོས་ན་ཕན་ཚུན་དགྲ་མི་ཤ་པོ་མཐོང་བ་བཞིན་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་ལ། ལག་ཏུ་བླངས་ཚད་མཚོན་ཆ་རྣོན་པོར་སོང་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་བསྣུན་པས་དུམ་བུ་མང་པོར་སོང་བ་ན། རེ་ཞིག་ཤི་བ་བཞིན་དུ་བརྒྱལ་ཞིང་འགྱེལ་འགྲོ །ནམ་མཁའ་ལས་རླུང་གྲང་མོ་དང༌། ཡང་སོས་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའི་སྒྲ་བྱུང་བ་ན་སོས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཡང་སྔོན་བཞིན་འཐབ་པ་སོགས་ཡང་ཤི་ཡང་སོས་ལ་ཟད་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད། ཐིག་ནག་ནི་གཤིན་རྗེ་རྣམས་ཀྱིས་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་དེའི་ལུས་ལ་ཐིག་ནག་པོ་མང་པོ་བཏབ་སྟེ་སོགས་ལེས་གཅོད་པ་དང༌། སྟེའུས་གཞོག་པ་དང༌། མཚོན་ཆ་རྣོན་པོས་འགྲབ་སོགས་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་སྟོད་བཏུབས་ཙ་ན་སྨད་འགྲིག །སྨད་བཏུབས་ཙ་ན་སྟོད་འགྲིག །ཚུལ་དེ་ཀས་གྲུབ་ཟིན་མེད་པ་ལས་དུས་འདའ་བའོ། །བསྡུས་འཇོམས་ནི། ལུས་ཐུག་སོགས་སྲོག་ཆགས་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པ་འཐབ་པའི་བར་དུ་གཅེར་བ་དང༌། ཡང་ན་བྲག་རི་ལུག་གི་གདོང་དང་རའི་གདོང་པ་མ་ཧེ་དང་སེང་གེ་ལ་སོགས་པ་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་བར་དུ་གཅེར་བ་དང༌། རི་ཆེན་པོས་སྟེང་ནས་བཙིར་ཞིང་འཇོམས་པ་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་གཏན་པ་དཔག་ཚད་མང་པོ་ཅན་གྱི་སྟེང་དུ་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས། རི་བོ་ཙམ་གྱི་གཏུན་ནམ་ཐོ་བས་འཇོམས་ཤིང་འཐག་པར་བྱེད་དོ། །རི་ཁ་གྱེས་པའམ་གཏུན་ཤིང་སོགས་བཏེག་ན། ཡང་སྔར་བཞིན་

༡༩༧

སོས་པར་འགྱུར་ལ། ཡང་བསྣུན་ཅིང་བཙིར་བ་ན། ལུས་ཕྱེ་མར་འཐག་པ་ཡིན་ནོ། །ངུ་འབོད་ནི། སྲོག་ཆགས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དུ་མས་འདས་པ་ན། རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ཁང་པ་དཀར་པོ་ཞིག་མཐོང་ནས། དེ་བདེའོ་སྙམ་ནས་དེར་རྒྱུགས་ཏེ་ནང་དུ་ཕྱིན་པ་ན། ལྕགས་ཀྱི་ཁང་པ་སྒོ་མེད་དུ་གྱུར་ནས་ཕྱི་ནང་ཀུན་ཏུ་མེ་འབར་ཞིང་བསྲེགས་པས་ཐར་པའི་གོ་སྐབས་མེད་ཅིང་དྲག་ཏུ་ངུ་བར་བྱེད་པའོ། །ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་ལྕགས་ཀྱི་ཁང་པ་ཉིས་རིམ་དུ་ཡོད་པའོ། །ལྕགས་ཀྱི་བུམ་པའི་ནང་དུ་འཚེད་པ་དང༌། ཟངས་ཆེན་པོར་འཚེད་པ་སོགས་ཀྱང་དེ་དག་ན་ཡོད་དོ། །ཚ་བ་ནི། ལྕགས་ཀྱི་གསལ་ཤིང་ངམ་མདུང་ཐུང་རྣོན་པོ་མེ་འབར་བས་སྤྱི་བོས་ནས་བཤང་ལམ་མམ། བཤང་ལམ་ནས་སྤྱི་བོར་ཐལ་ཕྱུང་དུ་ཕུག་ནས་ནང་ཁྲོལ་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག །བུ་ག་དགུ་ནས་མེ་དང་དུད་པ་བརྒྱུད་མར་འབྱུང་བའོ། །རབ་ཏུ་ཚ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ལས་མདུང་རྩེ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པས་བསྣུན་པའོ། །གོང་མ་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་འོག་མ་འོག་མ་ལ་ཡོད་ཅིང༌། འོག་མ་འོག་མའི་སྡུག་བསྔལ་དུ་བཤད་པ་རྣམས་ལྷག་པའོ། །མནར་མེད་ཀྱི་གནས་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཚད་བཟུང་དུ་མེད་དེ། བདེ་བའི་གོ་སྐབས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །གནས་དེ་ན་ལྕགས་བསྲེགས་ཀྱི་འདབ་མ་ལ་འདུས་ཐམས་ཅད་འགྲིལ་བ་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་ཞིབ་མ་ཆེན་པོར་བྱེ་ཚན་དང་ལྷན་ཅིག་འཁྲབ་པ་དང༌། ལྕེ་ལ་རྨོས་དོར་ལྔ་བརྒྱས་རྨོས་པ་སོགས་ཀྱང་ཡོད་པར་བཤད་ལ། མེར་མེའི་སྡོང་བུ་ལ་མེ་འབར་བ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ལ་མེ་འབར་བས་མེ་ལྕེ་དང་སྲོག་ཆགས་དབྱེ་བ་མི་ཕྱེད་དོ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ཙམ་ལས་སེམས་ན་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་གོ །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དོས་དྲག་ཚུལ་དེ་བཞིན་ཡིན་ལ། ཡུན་ཚད་རིང་བ་ནི། མངོན་པ་ལས། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ། །འདོད་པ་

༡༩༨

དག་གི་ལྷ་རྣམས་ལས། །འོག་མ་དག་གི་ཉིན་ཞག་གཅིག །དེས་ན་ཚེ་ལོ་བརྒྱའོ། །གོང་མ་གཉིས་ཀ་ཉིས་འགྱུར་རོ། །ཅེས་དང༌། ཡང་སོས་ལ་སོགས་དྲུག་རིམ་བཞིན། །འདོད་ལྷའི་ཚེ་དང་ཉིན་ཞག་མཉམ། ཅེས་གསུངས་ཏེ། མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ཞག་གཅིག །དེས་རྩིས་པའི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ། དེ་ཡོངས་རྫོགས་ཡང་སོས་པའི་ཞག་གཅིག་ཏུ་བྱས། དེའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ནི། ཡང་སོས་པའི་ཚེ་ཚད་ཡིན་ལ། འོག་མ་རྣམས་ལོ་གྲངས་ཡང་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་དུ་འཕེལ་ཞིང༌། ཞག་གྲངས་ཀྱང་ཉིས་འགྱུར་ཀྱིས་རིང་བས་གོང་མ་གོང་མའི་བཞི་འགྱུར་འོག་མ་འོག་མ་ལ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དམིགས་པའི་འཇུག་སྡོམ་ནི། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དོས་ནི་དྲག །ཡུན་ནི་རིང༌། ད་ལྟ་མེ་ཕྲ་མོ་གཅིག་ལ་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ཙམ་ཡང་ཡུད་ཙམ་རེ་ཡང་འཇོག་ཏུ་མི་བཏུབ་ན་ནམ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུ་རང་གི་ཐོབ་ཏུ་བབས་ན། བཟོད་པའི་གོ་སྐབས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འདུག་སྟེ། ལན་གཅིག་དེར་སྐྱེས་ཟིན་ནས་ཟློག་པའི་ཐབས་མེད། ད་ལྟ་ཟློག་པའི་ཐབས་ཡོད་དེ་དེར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་ངན་སྡིག་པ་དག་སྦྱངས་ན་ཟློག་པའི་ཐབས་ཁོ་ན་ཡིན། དེར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་འབད་དགོས་སྙམ་དུ་བསམ་མོ། །དམིགས་སྐོར་དགུ་པའོ། །ཡང་བློའི་རིམ་པ་དང་བསྟུན་ནས་སོ་སོར་ཕྲལ་ཏེ་དམིགས་སྐོར་འགའ་རེ་བྱས་ཀྱང་མི་རུང་བ་མེད་པ་ལགས། ད་ནི་གྲང་དམྱལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། སྡོམ་ནི། ཆུ་བུར་ཆུ་བུར་རྡོལ་པ་ཅན། །ཨ་ཆུ་ཀྱི་ཧུད་སོ་ཐམ་པ། །ཨུཏྤལ་པདྨ་པད་ཆེར་གས། །ཅེས་སོ། །གྲང་དམྱལ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་ས་གཞི་རི་ཀླུང་ཐམས་ཅད་གངས་དང་ཆུ་འཁྱགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐྱབས་སྐྱིབས་ལ་སུལ་ཉུང་བ། རླུང་དང་བུ་ཡུག་འདྲེས་པ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གྲང་བས་རྟག་ཏུ་ཁྱབ་པ། རླུང་གྲང་མོ་རྣམས་ཤ་ལྤགས་ཕུག་ནས་རུས་པའི་གཏིང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་

༡༩༩

ཡོད། བརྒྱད་པོ་ཡང་གོང་མ་གོང་མ་ལས་འོག་མ་འོག་མ་བདུན་འགྱུར་གྱིས་གྲངས་བར་བཤད། དེར་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་ཡང་བར་དོའི་སྐབས་སུ་ཐོག་མར་མེ་ནང་དུ་ཚིག་པ་ལྟ་བུའི་ཉམས་བྱུང་ནས་གྲང་བ་འདོད་པའི་སྐབས་སུ་གྲང་དམྱལ་གྱི་གནས་མཐོང༌། དེ་ཕྱོགས་སུ་རྒྱུགས་པས་དེར་ཚུད་ནས་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་བཤད། དེ་ལ་ཆུ་བུར་ཅན་ནི། ཆེས་གྲང་བས་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཆུ་བུར་གྱིས་གང་བའོ། །ཆུ་བུར་བརྡོལ་པ་ཅན་ནི། དེ་བས་ཀྱང་གྲང་བས་ཆུ་བུར་བརྡོལ་ཏེ། ཆུ་སེར་གྱིས་ལུས་ཡོག་པ་རྣམས་ཀྱང་འཁྱག་པར་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། སློབ་སྤྲིང་ལས་ནི་ཆུ་སེར་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱིས་ལུས་འབུགས་ཤིང་ཟ་བར་ཡང་བཤད་དོ། །ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་ནི། སྐད་ཤིབ་ཤིབ་བོར་འབྲུ་དག་ཅན་ཅུང་ཟད་ཐོན་ཙམ་མམ་གྱི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་གྲང་བས་འབྲུ་དག་མི་ཐོན་ཏེ། ཉེན་སྐད་ཕྲ་མོ་ཙམ་འབྱིན་པའོ། །སོ་ཐམ་ཐམ་པ་ནི། དེ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གྲང་བས་སྐད་མཐོན་པར་ལུས་འདར་བས་སྐོས་ཐག་ཅིང་སོ་བདར་རྡེབ་པའོ། །ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་ནི་ལུས་དུམ་བུ་བཞིའམ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པར་གས་པ་ཡིན་ལ། པདྨ་ལྟར་གས་པ་ནི། ལུས་དུམ་བུ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པར་གས་པ་དང༌། པདྨ་ལྟར་ཆེར་གས་པ་ནི། གྲང་བའི་མཐར་ཐུག་པས་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་རེ་རེ་ཡང་དུམ་བུ་བརྒྱ་ཚལ་སྟོང་ཚལ་དུ་གས་པའོ། །ཚེ་ཚད་ནི་ཆུ་བུར་ཅན་ལ་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་འགྲོ་བའི་སྣོད་ཆེན་པོ་སྦྱང་ཞེས་ཟེར་བ་གཅིག་ཏིལ་གྱིས་ཕྱུར་བུར་བཀང༌། ལོ་བརྒྱ་རེ་ནས་ཏིལ་འབྲུ་རེ་ཕྱིར་བསྐྱུར་ན་དེ་ནམ་ཟད་པ་ཙམ་ཆུ་བུར་གྱི་ཚེ་ཐུབ་པར་བཤད། འོག་མ་རྣམས་ལ་ཉི་ཤུ་ཉི་ཤུ་འགྱུར་གྱི་འགྲེས་རྩིབ་ཡིན། འདི་ལ་ཡང་དམིགས་པའི་གཞི་དང་འཇུག་སྡོམས་ཚ་དམྱལ་གྱི་སྐབས་དང་འདྲ། དམིགས་སྐོར་བཅུ་པའོ། །ད་ནི་ཉི་འཁོར་བའི་

༢༠༠

སྡུག་བསྔལ་བསམ་ཏེ། འདི་ནི་མངོན་པ་ལས། བརྒྱ་པོ་ཀུན་ལས་ལྷག་བཅུ་དྲུག །འདི་དག་གི་ནི་ངོས་བཞི་ན། །མེ་མ་མུར་དང་རོ་མྱགས་དང༌། །སྤུ་གྲི་ལམ་སོགས་ཆུ་བོ་ཡིན། །ཅེས་འབྱུང༌། དེ་ཡང་དམྱལ་བའི་དངོས་གཞི་ཚ་དམྱལ་བརྒྱད་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་སོ་སོའི་ཕྱོགས་བཞི་པོ་རྣམས་སུ་ཉེ་འཁོར་བ་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ཚ་ཚང་བ་རེ་རེ་ཡོད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་མེ་མ་མུར་གྱི་འོབས་ནི་འོབས་མི་འདག་གིས་གང་བ་ཁ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཡོད་ཏེ། དེར་དང་པོ་ནས་སྐྱེས་པའམ་ཚ་དམྱལ་དངོས་གཞི་ནས་འཁྱམས་པ་ཡིན་ཀྱང་རུང༌། དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་དྲགས་པས་གཅིག་ཏུ་བློ་ཆགས་ནས་སྡོད་པའི་གནས་མེད། སྐབས་དེར་ཡང་གར་བབ་བབ་ཏུ་བྲོས་པས་མེ་འདག་གི་འོབས་དེར་ཚུད། ལས་ཆེ་ཆུང་གི་མཐུ་ལས་ཕུས་ནུབ་ཙམ་ཙམ། སྐེད་པ་ནུབ་ཙམ་སོགས་མ་ངེས་པར་འབྱུང༌། འབྲོས་པར་འདོད་ན་ཡང་མགོ་འཁོར་བས་ལྡོག་གིན་ཡོད་པ་དང༌། དམྱལ་སྲུང་འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲམ་ནས་བསྲུངས་ཏེ་འགྲོས་སུ་མི་སྟེར་རོ། །རོ་མྱགས་ཀྱི་འདམ་ནི། ཡང་བྲོས་པ་ན་རོ་མྱགས་ཞེས་བྱ་བ་མི་གཙང་བ་བཙོག་དགུའི་འདམ་ལ་ཐེབས་ཏེ། དྲི་མི་བཟང་བ་ཚོར་བས་མགོ་འདས་པ་ཙམ་དྲན་མེད་དུ་རྒྱལ་བ་ཙམ་འབྱུང༌། འདམ་གྱི་དབུས་སུ་སྲིན་བུ་ལྕགས་མཆུ་ཅན་དང་ཟངས་མཆུ་ཅན་མང་པོ་འབྱུང་སྟེ། ཤིན་སྲིན་གྱིས་ཤིང་ལ་ཟ་བ་བཞིན་དུ་ལུས་འབུགས་ཤིང་ཟ་བར་བྱེད་དོ། །སྤུ་གྲིས་གཏམས་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ནི། རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ནེ་གསིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལྟར་མཐོང་ནས། དེར་རྒྱུགས་པ་ན་ས་གཞི་ཐམས་ཅད་སྤུ་གྲི་སོར་བཞི་པས་གཏམས་པ་ཡིན་ཏེ། རྐང་པ་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སོགས་ཁོངས་ནས་བསྡུས་པར་རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་ཅེས་པ་ནི། ཚ་བས་གདུངས་པ་ན་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ནགས་

༢༠༡

ཚལ་སྔོན་པོ་མཐོང་སྟེ། དགའ་བས་རྒྱུགས་ནས་དེར་ཕྱིན་པ་ན། ལོ་འདབ་ཐམས་ཅད་རལ་གྲི་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་ཆར་ཡོད་པ་དེ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པས་ཆར་ལྟར་བབས་ཏེ་ལུས་དུམ་བུ་མང་པོར་བྱེད་པའོ། །ཤལ་མ་ལིའི་སྡོང་པོ་ནི། སྲོག་ཆགས་གདུག་པ་ཅན་མང་པོས་བདས་པས་ཤལ་མ་ལིའི་སྡོང་པོ་ཆེན་པོ་མཐོང་ནས་དེ་ལ་འཛེགས་པ་ན། ལྕགས་ཀྱི་ཚེར་མ་སོར་བཅུ་དྲུག་པ་ཁ་ཐུར་དུ་ལྟས་པ་མང་པོ་ཡོད་པས་ལུས་ཐལ་ཕྱུང་དུ་ཕུག་རིམ་པས་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ན། བྱ་གདུག་པ་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མིག་འབྱིན་པ་དང་ཤ་འཐོག་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིགས་པ་དུ་མ་བྱུང་སྟེ། ཡང་ཐུར་དུ་བབས་ན། ཚེར་མ་ཁ་གྱེན་དུ་ལྟས་ཏེ་ལུས་འབུགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གསུམ་པོ་དེ་མཚོན་ཆའི་གནོད་པ་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་བསྡམས་སོ། །བཞི་པ་ཐལ་ཚན་གྱི་ཆུ་བོ་རབ་མེད་ནི་ཤིན་ཏུ་ཚ་བས་གདུངས་པ་དེ་རྒྱང་རིང་པོ་ན་ཆུ་ཀླུང་འབབ་པ་མཐོང་སྟེ། དེར་ཕྱིན་ནས་ཚམ་ཚམ་མེད་པར་མཆོངས་པ་ན། དེ་ནི་མེ་ཆུ་འདྲེས་མ་ཤིན་ཏུ་ཚ་བ་གཏིང་ཟབ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད་དེའི་ལུས་ཆུ་ནང་དུ་ནུབ་པ་ན་ཤིན་ཏུ་ཚོས་པས་ཤ་རུས་བྲལ་ཏེ། ཤ་རྣམས་བུད་སྲོག་ནི་རུས་པ་ལ་གནས། ཀེང་རུས་སུ་ཟང་གིས་སོང་བ་དེའི་ཆུའི་སྟེངས་སུ་ཐོན་ཡོང༌། དེ་མ་ཐག་ཤ་སྔར་བཞིན་སྐྱེས་ནས་ཡང་ནུབ་པ་སོགས་སོ། །དེ་དག་ལ་ཚེ་ཚད་ངེས་པ་མེད་ཀྱང་སོ་སོར་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་གནས་དགོས་པས་དོས་ནི་དྲག་ཡུན་ནི་རིང་ངོ༌། །དམིགས་པའི་གཞི་དང༌། འཇུག་སྡོམ་སྔར་བཞིན་ནོ། །དམིགས་སྐོར་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ད་ནི་དམྱལ་བ་ཉི་ཚེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་ནི་འོག་དང་ས་སྟེང་གི་རི་དང་ཐང་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ངེས་མེད་ལ་གནས། ཚེ་ཡང་ངེས་པ་མེད་དེ་འགའ་ཞིག་དངོས་གཞི་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཚེ་རིང་བ་ཙམ་ཡང་ཡོད། ཁ་ཅིག་ཚེ་ཐུང་བའང་ཡོད། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཚུལ་ཡང་མ་ངེས་པ་

༢༠༢

སྣ་ཚོགས་པ་ནི། མདོ་ལས། ཉིན་མོ་ལྷའི་བདེ་བ་མྱོང་མཚན་མོ་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་སོགས་དང༌། དམྱལ་བ་གདན་འདྲ་བ་དང༌། རྩིག་པ་འདྲ་བ་དང༌། གཏུན་བུ་འདྲ་བ་དང༌། ཕྲུ་བ་འདྲ་བ་དང༌། ལྗོན་ཤིང་འདྲ་བ་དང༌། ཕྱགས་ཤིང་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡང་མ་ངེས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་དོ། །དམིགས་པའི་གཞི་དང་འཇུག་སྡོམ་སྔོན་དང་འདྲ། དམིགས་སྐོར་བཅུ་གཉིས་པའོ། །སྐབས་འདི་དག་ཏུ་རྣ་བ་བྱེ་བ་རི་པ་དང༌། འཕགས་པ་དགེ་འདུན་འཚོའི་རྟོགས་བརྗོད་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ངེས་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ནི། སྔོན་འགྲོ་དང་དམིགས་པའི་གཞི་སྔར་ལྟར་བྱས། ཡང་འདི་ལྟར་བསམ་པ་སྟེ་བདག་དམྱལ་བར་མ་སྐྱེས། ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་བདེ་བ་ཡོད་དམ་སྙམ་ན། དེ་ན་ཡང་བདེ་བ་མེད་དེ་ཡི་དྭགས་ལ་གནས་ན་གནས་པ་དང་ཁ་འཐོར་བ་རིགས་གཉིས་ཡོད། དང་པོ་ནི་ས་འོག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་འདས་པ་ན། ཡི་དྭགས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་ཞེས་བྱ་བ་ན། ཡི་དྭགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་གཤིན་རྗེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡོད། དོའི་ཉེ་སྐོར་ན་ཡི་དྭགས་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་ཞིག་གནས། ཁ་འཐོར་བ་ནི་བར་སྣང་ལ་རྒྱུ་བ་དང་ས་སྟེང་ན་རྒྱུ་བ་དང༌། ས་འོག་ན་རྒྱུ་བ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་མངོན་ཤེས་དང་ལྡན་པས་བལྟས་ན། ཕྱོགས་གང་ལ་ཕྱིན་ནས་ཀྱང་ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བས་ཁྱབ། འགྲོ་སྡོད་ཀྱིས་ཙམ་མི་རྙེད་པའི་ཚུལ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་གདའ། དེ་དག་ལས་ཡི་དྭགས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་རེ་རེ་ཙམ་ཅུང་ཟད་སྐྱིད། གཞན་ཐམས་ཅད་ཆེས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན། མདོ་སྡེ་ཆེན་པོ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ལས། ཡི་དྭགས་ལ་རིགས་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་གསུངས། འདིར་བསྟུན། ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན། ཟས་སྐོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་གསུམ་དུ་འདུས།

༢༠༣

ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནི། ལོ་མང་པོར་ཟས་སྐོམ་ཡེ་མི་རྙེད། རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ཟས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐོང་ཡང་དྲུང་དུ་བྱིན་ན་ཤུལ་ཙམ་མེད་པར་སྟོང་པ་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོའི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན། གསེག་མ་བྱེ་མའི་གྲོག་པོར་འགྲོ་བ་དང༌། ལྗོན་ཤིང་འབྲས་བུ་རྒྱས་པའི་དྲུང་དུ་གཏུག་ནའང༌། ཤིང་སྐམ་པོར་འགྱུར་བ་སོགས་ཡོད། འགའ་ཞིག་ལ་སྲིན་པོ་མང་པོས་བསྲུངས་ཏེ་མི་གཏོང་བ་ཡང་ཡོད། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནི། ཁ་ཁབ་མིག་ཙམ་དུ་གྱུར་ནས་དང་པོར་བཟའ་བཏུང་ཁར་མི་ཆུད། ཅུང་ཟད་ཆུད་ན་ཡང་ཟས་རྣམས་འགྲམ་ཕུགས་ཡངས་པོ་དེར་སྟོར།ོ སྐོམ་རྣམས་ཁའི་དུག་ཆེན་པོས་སྐམ། གལ་ཏེ་བཟའ་བཏུང་མིད་ཀྱང་མགྲིན་པ་གཞུ་རྒྱུད་ལྟར་ཕྲ་བ་ནས་མི་འགྲོ །སོང་ཡང་ལྟོ་བའི་གཏོས་ཙམ་ཡོད་པས་ལྟོ་ཁེངས་པའི་དུས་མེད་པ་ཡིན། ཟས་སྐོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནི་བཟའ་བཏུང་ཟོས་ཚད་ཁོང་ནང་དུ་མེ་འབར་བར་སོང་ནས་ཚིག་པ་དག །དང་པོ་ཉིད་ནས་ཀྱང་མི་འདག་དག་བཤང་གཅི་དང་རྣག་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་ངན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པ་ཁོ་ན་ཟ་དགོས་ཀྱི། བཟང་པོ་ཡེ་མི་རྙེད་པ་ཡིན། ཡི་དྭགས་དེ་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་ན་དུས་རྟག་ཏུ་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་གླགས་མེད་པ་ཡིན། གོས་དང་བྲལ་ཏེ་ཚད་པས་ཚིག་པ་དང༌། གྲང་བས་སྒྲིབས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད། དགུན་གྲང་དུས་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་ཀྱང་གྲང་རོགས་བྱེད་པ། སོས་ཀ་ཚད་དུ་ཟླ་བའི་འོད་ཀྱིས་ཀྱང་ཚིག་སྟེ་འོང༌། ཆར་བབ་ན་མེ་ཆར་བབས་ཏེ་ཚིག་པའི་སྣང་བ་འབྱུང༌། དུས་རྟག་ཏུ་འཚོལ་འགྲོས་ཀྱི་བྲེལ་བས་ངལ་ཞིང་ཐང་ཆད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཟས་སྐོམ་ཡེ་མ་བྱུང་བས་ལུས་སྐམས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར། རུས་ཚིགས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་འཁྲོགས་པས་རྡོ་ངར་མ་འཐབས་པ་ལྟར་མེ་ལྕེ་ཉུག་ཉུག་པ་འབྱུང༌། ཕན་ཚུན་དགྲར་གྱུར་པས་

༢༠༤

བཟུང་པ་དང་འཆིང་བ་དང༌། རྡེག་པ་དང༌། ཆད་པས་གཅོད་པའི་འཇིགས་པ་ཡང་ཡོད། ཞར་བ་རང་འདོགས་ཟེར་བའི་ཚུལ་གྱིས་གཏད་པ་མེད་པར་ཡང་འཇིགས་སྐྲག་ཆེན་པོས་འབྲོས། དེ་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དོས་དྲག་པ་དང༌། ཡི་དྭགས་ཕལ་མོ་ཆེའི་ཚེ་ཚད་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བཅོ་ལྔ་ཐུབ་པས་ཡུན་རིང༌། དམིགས་པའི་འཇུག་སྡོམ་དང༌། རྗེས་ཀྱི་བྱ་བ་སྔར་དང་འདྲ། དམིགས་སྐོར་བཅུ་གསུམ་པའོ། །དེར་མ་འདུས་པ་མིན་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཡི་དྭགས་ཁ་འཐོར་བ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བའི་འདྲེ་བཀྲེན་འདི་རྣམས་ལ་སྒོས་སུ་བསྒོམ་པའི་དམིགས་སྐོར་གཅིག་མཛད་པའི་སྲོལ་ཡོད། དེ་ལྟ་ན་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་སླར་ཡང་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཤུགས་ལམ་བསམ་ཀྱང་དུག་ཆེན་པོས་གཞན་ལ་གནོད་པ་འབྱུང་བ་དང༌། མཐུ་བོ་ཆེ་རྡུང་རྡེག་བྱེད་པ་དང༌། མཉེས་མ་ལན་ལ་འདྲེས་བྱས་སོ། །ཞེས་ཁག་ངན་བྱུང་བའི་ཚེ། སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་པ་སོགས་ཡོད་གསུངས། འདི་དམིགས་སྐོར་ལོགས་པར་མ་བྱས་ཀྱང་རུང་སྔ་མ་དེའི་ནང་དུ་བལྡབ་པས་ཆོག་གོ །གསུམ་པ་དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ནི། དུད་འགྲོ་ལ་བྱིངས་དང་ཁ་འཐོར་བ་གཉིས། བྱིངས་ན་གནས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ན་ཡོད། སྐྱོབས་པའི་གནས་མེད་རླབས་ཀྱིས་འདས་ཏེ་འགྲོ་བས་ངེས་མེད་འཁྱམས། ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ། རྟག་ཏུ་དགྲ་བྱུང་དྭོགས་པས་འཇིགས་ཤིང་སྡུག །གསོན་བཞིན་དུ་ཟ་བ་སོགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་ཐབས་མེད། ཁ་འཐོར་བ་མི་དང་ལྷའི་ཡུལ་ན་ཡོད་པ་འདི་རྣམས་ཡིན མིས་བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བ་རྣམས་ནི་དགྲ་བྱུང་གི་དོགས་པས་རྟག་ཏུ་སེམས་ལ་བདེ་བ་མེད། མིས་བདག་ཏུ་བཟུང་བ་རྣམས་ཀྱང་སྤུ་འཇིང་བ་དང༌། སྣ་འབིབས་པ་དང༌། རྡེག་པ་དང༌། ཁུར་ལྕིབས་ངལ་བ་སོགས་དང༌། ཤ་དང་ཁྲག་དང་ལྤགས་པ་རུས་པའི་ཕྱིར་གསོད་པ་ལ་སོགས་གསོད་གཅོད་

༢༠༥

བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དང༌། གཞན་ཡང་བཀྲེས་སྐོམ་ཚ་གྲང་ངལ་དུབ་ལ་སོགས་པ་དམྱལ་བའམ། ཡི་དྭགས་རྣམས་དང་སྡུག་བསྔལ་འདྲ་རུང་དུ་ཡོད། གཙོ་བོར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཙོ་བོ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་ཤ་ཆགས་པའི་དགྲ་ལ་ཟོན་བྱེད་པ་ལྟར་རྟག་ཏུ་གནས་དགོས་པ་ཡིན། དམིགས་པའི་གཞི་དང་འཇུག་སྡོམ་སྔར་དང་འདྲ། སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་ཀྱང་སྔར་དང་འདྲ། དམིགས་སྐོར་བཅུ་བཞི་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གནད་བསྡུས་པའི་ཐོན་ཆོས་ལ། དེ་ལྟར་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བཙམ་ཙ་ན་བཟོད་པའི་ཐབས་མི་འདུག །དེ་ལས་སྐྱོབ་པའི་སྐྱབས་ཤིག་དགོས་པར་འདུག །སྐྱབས་སུས་ཐུབ་ན། ཚངས་པའམ། བརྒྱ་བྱིན་ནམ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་སྐྱོབ་མི་ཐུབ་ན་གཞན་འདི་པ་ཀུན་གྱིས་ག་ལ་ཐུབ། འོ་ན་སུས་ཐུབ་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱིས་ཐུབ། བདག་ལྷ་ཇོ་བོ་དཀོན་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། སངས་རྒྱས་ལ་སྟོན་པ་ཞུ། ཆོས་ལ་ནི་ཉམས་ལེན་ཞུ། དགེ་འདུན་ལ་ནི་དེ་སྒྲུབ་པའི་གྲོགས་ཞུ་བ་ཡིན་སྙམ་དུ་བསམ། ཡང་སྐྱབས་ཀྱང༌། སྐྱོབས་པ་ཆོས་ཀྱིས་སྐྱོབ་བྱ་བ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ཆུས་ཁྱེར་བ་སྐྲ་ནས་འཛིན་པ་ལྟར་སྐྱོབ་ཏུ་མི་བཏུབ། ཆོས་བཤད་ཆོས་བཞིན་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་སྐྱོབ་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ལ་དད་པ་བསྒོམས་ཏེ། དེས་གསུངས་པའི་ཆོས་ནས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་བྱ། འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་འདྲ་མཛད་འདུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་རང་རེ་ཡང་དེའི་ལད་མོས་ཟློས་ཏེ་བྱེད་སྙམ་པ་རྒྱུན་དུ་བསྒོམ། ཐུན་གྱི་འགོ་ཞབས་ལ། སྐྱབས་འགྲོ་དང་འབྲེལ་བའི་ངག་འདོན་གྱི་དགེ་སྦྱོར་དེ་ཀུན་ཡང་འགྲུས་སར་བྱེད་པ་གནད་ཆེ། སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུའི་ལུགས་ཀྱི་སྐྱབས་འགྲོ་རྣམ་དག་དེ་མཚམས་འདི་ནས་སྐྱེ་བ་ལེགས་

༢༠༦

སོ། ཅེས་གདམས་ཏེ་དམིགས་སྐོར་བཅོ་ལྔ་པའོ། །སྐབས་འདིར་སྐྱབས་འགྲོའི་གོ་བ་རགས་རིམ་ཞིག་སློབ་མ་ལ་ངེས་པར་འཆད་པ་གལ་ཆེ། སློབ་མས་ཀྱང་བློ་ལ་བཅགས་པ་གལ་ཆེའོ། །ལམ་རིམ་གྱི་ཡིག་རྙིང་འགའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུའི་རིམ་པ་དེ་ཡན་གྱིས་ཚར་བར་མཛད། ལས་འབྲས་གསེབ་ཚགས་སུ་གཏོང་བའི་ལུགས་ཀྱང་འདུག་སྟེ། ལམ་རིམ་གྱི་ཡི་གེ་ཕལ་ཆེར་གྱི་ལུགས་ལྟར་ལས་འབྲས་ལ་ཡང་ཁྲིད་ལོགས་པ་སྐྱོང་བ་ཉིད་ལེགས་སོ། །བཞི་པ་ལས་འབྲས་ཀྱི་ཁྲིད་ནི་ལས་འབྲས་སྤྱིར་བསམ་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བསམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལས་དཀར་པོ་དགེ་བ་ལས་འབྲས་བུ་བདེ་བ་ཁོ་ན་འབྱུང༌། ལས་ནག་པོ་སྡིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་འབྱུང་སྟེ། དཀར་ནག་ལས་འབྲས་སོ་སོར་ངེས་པས་ཀྱང་སྤང་བླང་བྱེད་དགོས། ལས་དགེ་སྡིག་གང་ཡིན་ཡང༌། རྒྱུ་ལས་ཀྱི་དུས་ན་ཆུང་ངུ་ལས་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་དུས་ན་འཕེལ་ཆེ་སྟེ། འགྱུར་ཆུང་ཤོས་རང་ལ་ཡང་བརྒྱ་འགྱུར་སྟོང་འགྱུར་དུ་འཕེལ། འགྱུར་ཆེ་བ་ལ་ཚད་གཟུང་དུ་མེད་པས་སྤང་བླང་གལ་ཆེ། རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་དཀར་ནག་རྣམས་ནི་གཉེན་པོས་མ་བཅོམ་ན། འབྲས་བུ་མ་སྨིན་གྱི་བར་ཆུད་འཛའ་བ་མི་སྲིད། རང་གིས་མ་བྱས་ན་ལས་དཀར་ནག་གང་ཡང་རང་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པས། རང་ཉིད་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་གཟབ་པ་གལ་ཆེ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་བཅུ་དྲུག་པའོ། །གཉིས་པ་སོ་སོར་བསམ་པ་ལ། །ནག་པོའི་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པ་དང༌། དཀར་པོའི་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་སྔར་ལྟར་ལས། ཡན་ལག་བདུན་པའི་མཇུག་ཏུ་སྐྱབས་འགྲོ་རེ་ཡང་ངེས་པར་བྱ། འདི་ལྟར་ན་ངན་སོང་གསུམ་དང༌། མཐོ་རིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན། རྒྱུ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལས་བྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་དམིགས་པའི་

༢༠༧

གཞི་བཅས་ནས་མི་དགེ་བ་དེ་ཡང་རྣམ་གྲང་མང་མོད་ཀྱི་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་གལ་ཆེ་བར་གས་པ་ཆེ་ལོང་ཙམ་བསྡུ་ན། མི་དགེ་བ་བཅུ་སྟེ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམས་པ་གསུམ་གྱི་སྲོག་གཅོད་པ་ནི། སྲོག་གཅོད་འདོད་ཀྱིས་བསམ་བཞིན་དུ་བསད་བྱ་མ་ནོར་བར་བསད་ལ། གསད་བྱ་དེ་མ་ཤི་བར་དུ་གསོད་སེམས་རྒྱུན་མ་ལྡོག་པའོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ནི། གཞན་གྱི་ནོར་རང་ལ་མ་བྱིན་པ་འཕྲོག་པའམ་བརྐུས་པ་སོགས་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་རུང་སྟེ། རང་གིས་ཐོབ་བོ་སྙམ་པའི་བློ་སྐྱེས་པའོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ནི། ཡུལ་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་འཁྲིག་པའི་ཆོས་བསྟེན་པ་སྟེ། གཞན་གྱིས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་བུད་མེད་དང༌། བདུན་བརྒྱུད་ཚུན་ཅད་ཀྱི་གཉེན་ཉེ་དུར་གྱུར་པ་དང༌། ཕ་མ་ཉེ་དུ་རྒྱལ་པོ་ཡུལ་དཔོན་སོགས་གཞན་གྱིས་བསྲུངས་པ་དང༌། ཚངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་སྡོམ་པས་བསྲུངས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བགྲོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ནད་བུ་ཅན་མྱ་ངན་ཅན་དང་སྦྲུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བགྲོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལྷ་ཁང་དང་ཀུན་དགའ་རབ་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་གནས་དང་བླ་མའི་གནས་སོགས་སུ་བསྟེན་པ་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བགྲོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ནམ་ཡང་འདོད་པས་ཆོག་མི་ཤེས་ཤིང༌། སྐྱེ་གནས་ལས་གཞན་པའི་སྒོར་བསྟེན་པ་ལམ་གྱི་བགྲོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་བཞིའོ། །དེ་ཙམ་གྱི་ཁྱིམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཁས་བླངས་པས་ནི། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཅི་འདྲ་ཞིག་བསྟེན་ཀྱང་ལོག་གཡེམ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ངག་གི་ལས་བཞི་ལས་རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་བསྒྱུར་ནས་ཤེས་བཞིན་དུ་མི་བདེན་པར་སྨྲས་ལ་ཡུལ་མིའི་འགྲོ་བར་གྱུར་པ་དེས་གོ་བ་ནའོ། །ཕྲ་མ་ནི་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་འགྲོ་བ་གཉིས་འཁོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་དཀྲུགས་ཀྱི་ཚིག་སྨྲས་ཤིང་

༢༠༨

ཕ་རོལ་གྱིས་གོ་བ་ནའོ། །ཚིག་རྩུབ་པ་ནི་དངོས་སུ་ཐོས་པར་དེའི་སྐྱོན་བརྗོད་པ་སོགས་ཞེ་ལ་ཕོག་པའི་ཚིག་སྨྲས་ཤིང་དེས་གོ་བའོ། །ངག་འཁྱལ་བ་ནི། དེ་གསུམ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ཏེ་ཁ་གསགས་དང་གཞོགས་བསློངས་དང་གླུ་དང་ཟློས་གར་དང་དམག་གི་གཏམ་དང་སྨད་འཚང་མའི་གཏམ་དང་ཚོང་གི་གཏམ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པའི་ཆོས་ཀི་གཏམ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡིད་ཀྱིས་ལས་གསུམ་ལ་བརྣབ་སེམས་ནི། གཞན་གྱི་ནོར་དང་བུད་མེད་དང་ཁྱིམ་དང་འཁོར་གཡོག་དང་ཡུ་ལ་སོགས་པ་རང་གིར་བྱེད་འདོད་པའི་བསམ་པ་གཏིང་ཚུགས་པར་བྱེད་པའོ། །གནོད་སེམས་ནི། གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་འདོད་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག་པའི་བསམ་པ་གཏིང་ཚུགས་པའོ། །ལོག་ལྟ་ནི་ལས་འབྲས་མི་བདེན་པ་དང༌། ཚེ་སྔ་ཕྱི་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་སོགས་མེད་པར་འཛིན་པ་དམ་པོ་འཆང་བ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟ་བཅུ་པོ་དེ་ནི་ལས་ལམ་རྫོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ལ། བསམ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་ནོར་བར་བསད་པ་སོགས་བཅུ་པོའི་ཕྱོགས་མཐུན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངེས་པར་སྤོང་དགོས་པའི་ལས་ནི་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བདག་གིས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྤོང་དགོས་པའི་ལས་ནི་འདི་དག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་སྙམ་བསྒོམ་སྟེ་དམིགས་སྐོར་བཅུ་བདུན་ནོ། །ད་ནི་མི་དགེ་བ་དེ་དག་གི་འབྲས་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་རེ་རེ་ཡང་སྟོབས་ཆེན་པོ་བྱས་པ་དང༌། ཡང་ཡང་བྱས་ན་དམྱལ་བར་སྐྱེ། འབྲིང་དུ་བྱས་ན་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ། སྟོབས་ཆུང་བ་དང་ཉུང་ངུར་སྤྱོད་པས་དུད་འགྲོར་སྐྱེ། སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུའོ། །སྲོག་བཅད་པས་ཚེ་ཐུང་བ་དང༌། མ་བྱིན་པར་བླངས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆུང་བ་དང༌། ལོག་གཡེམ་གྱིས་དགྲ་མང་བ་དང༌། རྫུན་གྱིས་རང་ལ་སྐུར་པ་མང་བ་དང༌། ཕྲ་མས་གྲོགས་དང་འཁོན་པ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་ཀྱིས་གཏམ་མི་སྙན་པ་ཐོས་པ་དང༌། ངག་འཁྱལ་སྨྲས་པས་རང་གི་ཚིག་ལ་གཞན་གྱིས་མི་

༢༠༩

ཉན་པ་དང༌། བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་རེ་བ་མི་འགྲུབ་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་འཇིགས་སྐྲག་འབྱུང་བ་དང༌། ལོག་ལྟས་ཤིན་ཏུ་གླེན་ཅིང་གཏི་མུག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་ནི། སྔར་ལས་དེ་དང་དེ་བྱས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་དང་དེ་དག་ལ་དགའ་བའོ། །བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི། ཕྱི་རོལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་འབྱུང་སྟེ། སྲོག་གཅོད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དང་སྨན་ལ་སོགས་པ་མཐུ་ཆུང་བ་དང༌། མ་བྱིན་ལེན་གྱིས་ལོ་ཉེས་པ་དང༌། ལོག་གཡེམ་གྱིས་ས་ཕྱོགས་རྡུལ་འཚུབ་ཆེ་ཞིང་དྲིང་བ་དང༌། རྫུན་གྱིས་ནི་ས་ཕྱོགས་མཐོ་དམན་ཅན་བགྲོད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཕྲ་མས་ས་ཕྱོགས་ཚ་སྒོ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་ཀྱིས་བྱེ་མ་དང་གསེག་མ་སོགས་འཕེལ་བ་དང༌། ངག་འཁྱལ་གྱིས་དུས་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དགུན་ནི་རུལ། དཔྱིད་ནི་རེངས། དབྱར་ནི་ཐན། སྟོན་ནི་ཞོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྣབ་སེམས་ཀྱི་འབྲུ་ཕྲ་བར་གྱུར་བ་དང༌། གནོད་སེམས་ཀྱིས་རོ་མི་ཞིམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལོག་ལྟས་ནི་འབྲས་བུ་རྩ་བ་ནས་མི་ཆགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འདི་དག་དང༌། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་འདི་རྣམས་ལས་དེ་དང་དེ་བྱས་པའི་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ལ་འབྱུང་བའང་ཡོད། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེས་པའི་སྐབས། དུས་ངེས་མེད་སྣ་ཚོགས་པར་ཡང་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། འདི་རྣམས་ཕྱིན་ཆད་སྲོག་ལ་བབ་ཀྱང་མི་བྱ། སྔར་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྦྱོང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་དགོས་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །ད་ནི་དགེ་བའི་ལས་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལུས་རྟེན་ཐོབ་པ་དང༌། གཞན་དག་འཁོར་བའི་བདེ་བ་གང་ཅི་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་ལས་ལས་འབྱུང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བྱང་ཆུབ་

༢༡༠

རྣམས་པ་གསུམ་ཡང་དགེ་བ་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་གིས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱང༌། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཅི་ནུས་སུ་སློབ་དགོས་པ་ལས་བསླབ་རྒྱུའི་དགེ་བ་ཡང་རིགས་མང་མོད་ཀྱི། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མའི་འཇུག་སྒོ་ནི། ཆོས་དཀར་པོ་དགེ་བ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་དེ་རྣམས་ཡིད་ཀྱིས་སྤངས་ནས་ལུང་ངག་གིས་སླར་ལོག་པའི་སྤོང་བའི་སེམས་པ་སྤྱོད་ལམ་དང་བཅས་པ་དེ་ཡིན་ན། བདག་འདི་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དེ་ལ་མི་དགེ་བཅུ་ཡིད་ཀྱིས་སྤངས་པའི་གོ་དོན་ནི། དེ་རྣམས་ཉེས་དམིགས་ཅན་དང་སྐྱོན་ཆེན་པོར་ཤེས་ནས་ནམ་ཡང་དུ་ཡང་མི་འདོད་པ་དེ་ཡིན་ལ་ལུས་ངག་གིས་སླར་ལོག་པ་ནི། བཅུ་པོ་དེ་དག་དུས་རྒྱུན་དུའམ། དལ་བར་འདུག་པའི་དུས་སུ་མི་བྱེད་པར་མ་ཟད་དེ་དག་བྱས་ན་ཁྱེ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ཞིང༌། འབད་རྩོལ་མི་དགོས་པར་བྱེད་ཐུབ་པའི་སྐབས་བྱུང་ཡང་སྔར་ཡིད་ཀྱིས་སྤངས་པ་དེ་དྲན་པས་བྱ་བ་ངན་པ་དེ་ལ་ཡེ་ནས་འཇུག་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ། ལུས་ངག་གི་བདུན་པོ་ལ་ནི་འདི་གཉིས་ཀར་ཚང་བ་དགོས་ལ། ཡིད་ཀྱི་ལས་གསུམ་ལ་ཡིད་ཀྱིས་སྤངས་པ་ཁོ་ནས་ཆོག་གོ །མི་དགེ་བ་ལ་མི་རུང་བར་སེམས་པ་དེ་ཀ་སྤོང་སེམས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་མི་རུང་བ་ཡིན་པ་ལ་མི་རུང་བས་ཤེས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་ལམ་གཉེན་པོའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་ཞིང༌། འདི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན། སྤོང་སེམས་ཤུགས་ཆེ་བ་ལ་ན་འགའ་རེ་བྱུང་ན། གཉིད་རྨུགས་པ་དང་རྣམ་གཡེང་ལ་སོགས་པས་བར་ཆོད་ཀྱང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རྐྱེན་དམིགས་པའི་ཚེ། ཉེས་སྤྱོད་དེ་སྐྱོད་དུ་ཤེས་ནས་མི་བྱེད་ཅིང་སྡོམ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་སྔར་གི་སེམས་པ་དེའི་ཤུགས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ཤུགས་དེ་ཡང་ས་བོན་གྱི་མཐུ་ལས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤོང་བའི་སེམས་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་ནི་དགེ་བ་བཅུའོ། །དམིགས་སྐོར་བཅུ་དགུ་པའོ། །ད་ནི་དགེ་བ་བཅུའི་ཕན་ཡོན་

༢༡༡

བསམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ལས་དགེ་བ་བཅུ་ཆར་སྤྱོད་པ་ལས་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ལྷའི་སྐྱེ་བ་ལེན། ཆུང་ངུར་སྤྱད་པ་ལས་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་ལུས་ཐོབ། དགེ་བ་ཡིན་ཡང་བསམ་པ་མ་དག་པ་སོགས་སྲ་བསྲེ་ཅན་གྱིས་ནི་ལྷ་མིན་དུ་སྐྱེ་བར་མདོ་ལས་བཤད། རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ཡང་སྔར་མི་དགེ་བ་བཅུའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འབྱུང་སྟེ། ཚེ་རིང་འབྱོར་པ་དགྲ་སྤངས་དང༌། བསྟོད་དང་གྲོགས་མང་སྙན་པའི་གཏམ། ཚིག་བཙུན་བསམ་པ་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཡིད་བདེ་བ་དང་བློ་གྲོས་འཕེལ། །འདི་དག་དགེ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་བཅུ། །མཐུ་ཆེ་ལོ་ལེགས་ཉམས་དགའ་བ། །མཐོ་དམན་སྙོམས་དང་ཞིང་ས་གཤིན། །རྩ་ཤིང་རྒྱས་དང་དུས་ཚིགས་རན། །འབྲུ་སྦོམ་རོ་ཞིམ་འབྲས་བུ་རྒྱས། །དགེ་བ་བཅུ་ཡི་བདག་འབྲས་ཡིན། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བ་བཅུ་ལ་གནས་པ་ནི། །ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མར་རྟག་ཏུ་བདེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པས་བདག་དགེ་བ་བཅུ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་པར་བགྱིའོ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་ཉི་ཤུ་པའོ། །འདི་དག་གི་སྐབས་སུ་ལས་འབྲས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཞིབ་མོར་ཤེས་པ་གལ་ཆེ་བས་ཡང་དུ་ཡང་དུ་བླ་མར་བཤད་ཅིང༌། སློབ་མས་བློས་སྐྱོད་པ་དང༌། ཁ་ཕྱིར་ལྟས་སུ་མ་སོང་བར་རང་ཐོག་ཏུ་འགེལ་བ་ཁོ་ན་གནད་དུ་ཆེའོ། །ད་ནི་ལས་འབྲས་བསམ་པའི་ཆོས་སྒོར་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་པོའི་གྲུབ་དོན་ཆོས་འདི་ཡིན་ཏེ། སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དཀར་ནག་གི་ལས་འབྲས་བསམ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་སྔར་བྱས་ཟིན་ལ། སྟོབས་བཞི་ཚང་བའི་བཤགས་པ་འབུལ་བ་གལ་ཆེ། རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་འགྲོ་དང་སེམས་བསྐྱེད། གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་སྡིག་སྦྱོང་གི་དགེ་བ་གང་འགྲུབ། སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་སྔར་བྱས་ལ་འགྱོད་སེམས། སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས་བྱིན་ཆད་སྡོམ་སེམས་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞི་ཚང་བའོ། །དེ་ནས་ཐུན་གྱི་མགོ་གཞུག་རྣམས་སུའང་དེ་ལྟ་བུའི་བཤགས་པ་ཚར་རེ་བྱ། ཐུན་མཚམས་སུ་ནེ། མཁན་པོ་སློབ་དཔོན་བླ་མ་རྟེན་གསུམ་དགེ་འདུན་ལ་སོགས་པའི་དྲུང་དུ་མཐོལ་བཤགས་ཡང་ཡང་འགྲུབ་པ་དང༌། དེ་དག་མ་འཛོམ་ཀྱང༌། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་

༢༡༢

མཁའ་དབྱིངས་གང་བ་ལ་དམིགས་ཏེ་བཤགས་པ་འབུལ། བཤགས་ཚིག་ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་མདོ་དང༌། གསེར་འོད་དམ་པའི་བཤགས་པ་སོགས་དང༌། རང་གིས་སྡིག་པ་བགྱིས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདི་ལྟར་བགྱིས་སོ་ཞེས་མ་སྦས་མ་གསང་བར་བརྗོད་པ་ཉིད་གནད་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བ་བཅུར་མ་ཟད་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་སུ་གཏོགས་པ་ཆེ་ཆུང་ཐམས་ཅད་རང་ཡང་མི་བྱེད། གཞན་ཡང་བྱེད་དུ་འཇུག་སྡིག་པ་ལ་ཡི་རང་བའམ་དགའ་བར་མི་བྱ། བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པར་ཡང་མི་བྱ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དཀར་པོ་དགེ་བའི་ལས་ནི་ལས་ལམ་བཅུ་པོ་དེར་མ་ཟད་གཞན་གྱི་སྲོག་བསྐྱབས་པ་དང༌། འཚོ་བ་སྟེར་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང༌། དཀོན་མཆོག་མཆོད་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བར་གཏོགས་སོ་ཅོག་རང་གིས་ཀྱང་ཅི་ལྕོགས་སུ་སྒྲུབ་གཞན་ཡང་བྱེད་དུ་འཇུག །རང་གཞན་གྱིས་དགེ་བ་བྱས་པ་ལ་ཡང་ཡི་རང་བསྒོམ། བསྔགས་པ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམ། ཡང་དགེ་སྡིག་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ཅེས་བྱ་བ་འགྲོ་འཆག་ཉལ་འདུག་སོགས་ངེས་མེད་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་འདུག་པ། དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མེད་ཀྱང་དོན་མེད་དུ་དུས་འདའ་བར་འདུག །ལེ་ལོ་དང་རྣམ་གཡེང་གི་དབང་དུ་མི་བཏང༌། ལས་ལུང་མ་བསྟན་འབྱུང་བའི་དོན་དུ་ཡང་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་བློ་དང་བྱ་སྤྱོད་བསྒྱུར་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། ཞར་བྱུང་ཐུན་མཚམས་སུ་འདི་ལྟར་ཡང་བསམ་དགོས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ནས་སྐྱེ་བར་ཚོགས་ཁྱད་པར་ཅན་བསོག་པའི་རྒྱུར་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལུས་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ལྡན་བསྒྲུབ་དགོས་པས། འཚེ་བའི་བསམ་པ་སྤངས་པས་ཚེ་རིང་བ་དང༌། མར་མེ་དང་གོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སོགས་བྱས་པས་གཟུགས་བཟང་བ་དང༌། བླ་མ་དང་གྲོགས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ང་རྒྱལ་མེད་ཅིང་གུས་པར་བྱས་པས་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཕན་ཐོགས་ཀྱི་

༢༡༣

ཞིང་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཞིང་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སློང་བ་པོ་ལ་འདོད་དགུ་སྦྱིན་པས་དབང་ཕྱུག་སྟེ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ངག་གི་དགེ་བ་ཁོ་ན་བྱས་པས་ཚིག་བཙུན་པ་དང༌། བླ་མ་དང་དཀོན་མཆོག་དང་ཕ་མ་སོགས་མཆོད་ཅིང༌། ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས་དབང་ཐང་ཆེ་བ་དང༌། སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དགའ་ཞིང༌། ཕོ་དབང་གཅོད་པ་ལས་བསྐྱབས་པས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་གཞན་གྱི་བྱ་བ་ཆོས་ལྡན་ལ་རེ་བ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཕན་པའི་གྲོགས་བྱས་པས། སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་སྐོར་ཉེར་གཅིག་པའོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུའི་རིམ་པ་ཚར་རོ། །གཉིས་པ་སྐྱེས་བུ་འབྲིང་དང་ཐུན་མོང་གི་བསམ་པ་སྦྱོང་བ་ལ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པ་དང༌། ཐར་པའི་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་འབྲས་བུ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་དང༌། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་རབ་དབྱེ་བསམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་མཐོ་རིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་དང༌། འཁོར་བ་སྤྱིའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཕྱུག་མཆོད་བཤགས་པས་གསུམ་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པ་རེ་བྱས་ནས། ཡན་ལག་བདུན་པ་དང་སྐྱབས་འགྲོ་རྣམས་སྔོན་དུ་བཏང༌། བདག་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་འགྱུར་བ་ལས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་ན་སྡུག་བསྔལ་ནི་དེ་འདྲ། མིར་སྐྱེས་ན་སྐྱིད་དོ་སྙམ་ནའང་མི་སྐྱིད་ཏེ་མི་ཕལ་ཆེར་མངལ་སྐྱེས་ཡིན། མངལ་དུ་ཟླ་བ་དགུའམ་བཅུའི་བར་དུ་གནས་དགོས་ན། མངལ་གནས་དེ་ལ་དོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། མུན་ནག་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དྲི་མི་ཞིམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་རྟག་ཏུ་ཡོང༌། མང་བཀྲེས་པའི་ཚེ་གཡང་ཟ་བའི་རྣམ་པ་དང༌། འགྲངས་པའི་ཚེ་རིས་གནོན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། བཟའ་བཏུང་དྲོན་མོ་ཟོས་

༢༡༤

འཐུངས་བྱས་ན་ཆུ་ཚན་དུ་བཙོས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། གྲང་མོ་ཟོས་འཐུངས་ན་འཁྱགས་རུམ་དུ་བསྐྱར་བ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད། མངལ་ནས་ཕྱི་རུ་བཙའ་བའི་ཚེ་ཡང་ཏིལ་མར་འཚིར་བའི་ཤིང་གི་བར་དུ་གཙེར་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཚིགས་ཐམས་ཅད་བྱེ་ཞིང་ཞིག་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད། བཙས་མ་ཐག་ཏུ་གང་ལ་རེག་ཀྱང་རྩུབ་སྟེ། དར་འཇམ་པོས་དཀྲིས་ཀྱང་ཚེར་མའི་དོང་དུ་བསྐྱུར་བ་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་གྱི་ལག་ཏུ་བླངས་པ་ན། བྱེའུ་ཁྲག་ཁྱེར་བ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད། ད་ལྟ་རང་རེས་མ་དྲན་པར་མ་ཟད། དྲན་ན་གཞན་མི་དགོས། སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་པུ་ལ་བསམ་ཀྱང་མིར་སྐྱེས་པ་ལ་གྲོགས་ཅི་ཡང་མི་འདུག །བདག་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འཁོར་བ་ན་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པའི་ཆོས་གཅིག་བྱ་དགོས། མིའི་འགོ་བ་མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་འདུག །སྤྱིར་ཁམས་གསུམ་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ། འགྲོ་བ་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ། སྐྱེ་གནས་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚེར་བ་དྲག་པོ་དང་བཅས་ཏེ་དགོས། སྐྱེ་བ་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྡན་པ་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེད་འཕེལ་གྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་པར་སྐྱེ་དགོས། སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་བྱ་བ། སྐྱེས་པ་ལས་རྒ་ནད་འཆི་བ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གཞན་འབྱུང་བ་ཡིན། སྐྱེ་བ་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་བླངས་པས་ཕྱིས་རྐྱེན་ངན་དང་འཕྲད་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མང་པོ་སྐྱེས་ཤིང་དེས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ལས་དུ་མ་གསོག་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཉིད་དབང་མེད་དུ་འཇིག་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་བྱ་བ་ནི། སྐྱེ་བ་ཉིད་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་བའོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་མི་རྣམས་ལ་རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དེ། རྒས་པའི་ཚེ་ཉམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལྔ་ཡོད། ཁ་དོག་ཉམས་པ་བྱ་བ་ཤ་མདོག་

༢༡༥

དང་མདངས་ལེགས་པོ་རྣམས་ནུབ་སྟེ་སྙེ་ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་ནག་སྦམ་པའམ། སྔོ་ཐལ་གྱིས་འགྲོ། མགོ་སྤྲ་བའི་མེ་ཏོག་ལྟར་སྐྱ་བ་དང༌། དབང་པོ་ཀུན་གྱིས་བཀྲག་ཤོར་བ་ཡིན། དབྱིབས་ཉམས་པ་བྱ་བ་སོ་ནི་ལྟུང༌། ལུས་ནི་གུག་གུག་བོར་སོང༌། ཡན་ལག་རྣམས་ནི་འཁྱོགས། ཤ་ནི་སྐམས། ལྤགས་པ་ནི་ལྷོད། གདོད་བྱད་ནི་གྲགས་གདན་རྙིང་པ་ལྟར་གཉེར་མས་ཁེངས་པ་ལ་བལྟས་ཀྱང་མི་མཛེས་པའོ། །མཐུ་སྟོབས་ཉམས་པར་བྱ་བ་ནི། ལྡང་བ་ན་མུག་བཞིའི་འཛུགས། འགྲོ་བ་ན་འཁྱོར། གདུག་པ་ན་ཚྭ་ཐག་པ་ཆད་པ་བཞིན་སྡོད། སྨྲས་ན་ལྡབ་ལྡིབ་ལས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་པོ་ཉམས་པར་བྱ་བ་ནི། མིག་མི་གསལ་རྣ་བ་འོན་པ་སོགས་གཞན་གྱིས་བལྟས་ན་རྫུས་འདེབས་པ་འདྲ་བར་འགྱུར། ལོངས་སྤྱོད་ཉམས་པ་བྱ་བ་ནི། ཁ་ཟས་ཉུང་ན་བཀྲེས། མང་ན་མི་འཇུབ་ལ་སོགས་པ་འདོད་ཡོན་ལ་སྤྱད་དུ་མེད་པའོ། །བདག་ཀྱང་རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མ་སྤངས་པས། ཚེ་རིང་རྒས་ལོང་བྱུང་ན་ཐ་མ་རྒས་པར་འགྱུར། གཉེན་བཤེས་དང་དགྲ་གཉེན་འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྙེམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་ཉེར་གསུམ་པའོ། །ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། སྔོན་གྱི་ལས་དང་འཕྲལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་ནད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན། གཉེན་བཤེས་དང་དགྲ་གཉེན་འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྙེམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་ཉེར་གསུམ་པའོ། །ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། སྔོན་གྱི་ལས་དང་འཕྲལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་ནད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལྔ་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟུག་རྔུ་དངོས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་འགྱུར་བ་ནི་ཤ་ཞུ་ལྤགས་པ་སྐམས་པ་ལ་སོག་པའོ། །ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྤྱད་དབང་མེད་པ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ངེས་པར་བསྟེན་དགོས་པ་གཉིས་ནི་ཟས་དང་སྤྱོད་ལམ་འདོད་པ་བྱེད་དུ་མེད་ཅིང་མི་འདོད་པའི་སྨོན་ཁ་བ་དང་མེ་གཏར་སོགས་བསྟེན་དྭོགས་པའོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་འབྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཆི་བའམ་འཆིར་དགོས་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། ན་བ་རང་བས་ཀྱང་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྔོན་བསུ་བ་ཡིན། བདག་ཀྱང་ན་བ་ལས་

༢༡༦

མཐར་ན་བར་འགྱུར་ཏེ་འོང༌། བདག་གི་བཤེས་ལ་སོགས་པ་དགྲ་གཉེན་འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་ཀྱང་རང་དང་འདྲའོ་སྙམ་མོ། །དམིགས་སྐོར་ཉེར་བཞི་པའོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་གཞན་ཡོད་དེ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་འབྲལ། རྩ་འཇིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་འབྲལ། འཁོར་གྲོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་འབྲལ། ཕོངས་ཤིང་སྡུག་པའི་ལུས་དང་འབྲལ། འཆི་བ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་དྲག་པོ་དང་བཅས་པའོ། །རང་རེ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པའི་ཡུལ་ཕྱོགས་སམ། ཁང་ཁྱིམ་མམ། ནོར་རྫས་སམ། ཡར་གྱི་དཔོན། མར་གྱི་ཡོག །ཐད་ཀའི་གྲོགས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང༌། གནད་གཅོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་ཏེ་འཆི་དགོས། རྒྱས་པར་གོང་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པ་ལྟར་སྒོམ། དམིགས་སྐོར་ཉེར་ལྔ་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། འདོད་པ་བཙལ་ཏེ་མ་རྙེད་པས་སྡུག་བསྔལ། དེ་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་དམ། ཁ་དྲག་གམ། མཐའ་ཐང་ཕྲན་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུ་སྲོག་ལ་མ་བལྟས་པར་འཁྲུག་པ་ལ་ཡང་འཇུག །ལོ་ཟླ་མང་པོར་བགྲོད་དགོས་པའི་བྱེས་སུ་ཡང་འགྲོ། དུས་བཞིར་ཟིན་པ་དང་འཁོར་བ་མེད་པའི་ལས་ལ་རྟག་ཏུ་འཇུག །རྐང་ཁྲག་ནི་རྡོ། ལག་ཁྲག་ནི་ཤིང༌། བྱིན་པ་ནི་རྟ། སྣལ་མ་ནི་ལྕག་ཏུ་བྱས་ལྷོ་བསླན་བྱང་བཀུག་ཀྱང་འདོད་དོན་གང་ཡང་མ་བྱུང༌། ལྟོགས་སྐོམ་ཐམས་ཅད་ནི་དང་དུ་བླངས། ཚ་གྲང་ཐམས་ཅད་ནི་ཁྱད་དུ་བསད། ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་དལ་བ་མེད། ཤ་ཁྲག་སྤུ་བར་སོང་སོང་བྱས་ཀྱང་ལྟོ་རྒྱབ་ཙམ་ཡང་མ་འབྱོར། འབད་པ་བྱས་པ་དོན་མེད་དུ་སོང་བས་སེམས་ལ་ཡི་ཆད་སྐྱེ། གཞན་ཡང་མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བྱ་བ་ཡོད། རང་ཉིད་དགྲ་བོའི་དབང་དུ་སོང་བའམ། ནད་དང་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་ཐོག་ཏུ་འབབ་པའམ། གསོད་པར་བྱེད་པའི་སྲོག་ཆགས་དང་འཕྲད་

༢༡༧

པའམ། གཡངས་སུ་ལྷུང་བའམ། ཆུས་ཁྱེར་བའམ། གཏམ་ངན་པ་ཐོས་པའམ། བཙོན་དུ་གཞུག་པ་དང་ཆད་པས་བཅད་པ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། གཞན་ཡང་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བྱ་བ་ཡོད། ཕ་མ་སྤུན་ཟླ་ཁྱིམ་ཟབ་གྲོགས་ལ་སོགས་པ་མེད་ཐབས་མེད་པ་དང་བྲལ་ཙ་ན་སེམས་ལ་ཁ་ཟོད་ཐབས་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལུས་ཆུན་ཆད་ཀྱང་རྒུད་ནས་འགྲོ་བ་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་ནོར་སྟོར་རླག་བྱུང་བའམ། མངའ་ཐང་ཉམས་པའམ། དབང་ཐང་ཤོར་བའམ། རང་གི་ཡིད་ཆགས་ཤིང་བློ་སྨོན་པའི་གནས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཉམས་ཀྱང་སེམས་ལ་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བདག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ལས་མ་འདས། ཅེས་སོགས་གོང་བཞིན་བསྒོམ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བདུན་པོ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་མི་རྣམས་གཙོ་བོར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་འདིར་སྨོས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་པ་སྐབས་འདིར་བསམ་པའི་ལུགས་ཡོད་ཀྱང་འོག་ཏུ་བཤད་ན་བདེའོ། །དམིགས་སྐོར་ཉེར་དྲུག་པའོ། །ཡང་ལྷ་མིན་གྱི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྐྱེས་ན་སྐྱིད་དམ་སྙམ་ན་མི་སྐྱིད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་ལྷའི་དཔལ་ལ་ཕྲག་དོག་པས་སེམས་ལ་མི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་རྟག་ཏུ་ཡོད། དུས་དུས་ན་ལྷ་དང་འཐབ་པ་ལས་ལྷ་མིན་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་ཆུང་བས་གསོད་པ་དང་བརྡེག་པ་དང་ཡན་ལག་གཅོད་པ་དང་འདྲལ་བ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་མང༌། ཕལ་ཆེར་ནག་ཕྱོགས་ཡིན་པས་ཆོས་ལ་མི་དགའ། འགའ་ཞིག་མོས་སུ་ཆུག་ཀྱང་རྣམ་སྨིན་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །འོ་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེས་ན་བདེའོ་སྙམ། དེར་ཡང་མི་བདེ་སྟེ་འདོད་ཡོན་ལ་བག་མེད་པར་སྤྱད་པས་ཚེ་ཟད་དུ་མཚར་བ་ལ་ཟད། གཞན་ཡང་ལྷ་དབང་ཆུང་བ་རྣམས་དབང་ཆེ་བས་གནས་ནས་བསྐྲད་པས་སྡུག་བསྔལ། བསོད་ནམས་ཆུང་བ་འགའ་ཞིག་པི་ཝང་

༢༡༨

རེ་ཙམ་མ་གཏོགས་ཡོ་བྱད་གང་ཡང་མེད་པས་ཤིན་ཏུ་ཕོངས་པའང་ཡོད། དེ་དག་གིས་ལྷ་གཞན་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་མཐོང་བ་ན། རང་གི་བསོད་ནམས་ལ་ཡི་ཆད་པའི་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད། ཁྱད་པར་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་གནས་ན་ལྷ་མ་ཡིན་དང་འཐབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ། འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་འཆི་འཕོ་བ་དང་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་ལྷ་རྣམས་འཆི་བའི་སྔོན་རོལ་ཞག་བདུན་ནས་འཆི་ལྟས་ལྔ་འབྱུང་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་མི་སྡུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡིད་སྐྱོ་ཞིང་སྟན་ལ་མི་དགའ་བ་དང་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བའི་རྒྱན་རྣམས་རྙིང་པ་དང༌། གོས་ལ་དྲི་མ་ནག་པོ་ཆགས་པ་དང༌། ལུས་ལས་རྡུལ་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་བྱུང་བ་ན་རང་རང་གི་གཡོག་དང་གྲོགས་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྤངས་ཏེ། ལྷ་གཞན་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོལ། ལྷའི་འདོད་ཡོན་ལ་ནི་ཆགས་ཀྱང་དབང་མེད་དུ་འབྲལ་བར་ཤེས། ཟློག་ཐབས་ནི་མེད། རྔ་མོ་རྡེའུ་སྟོར་བ་ལྟ་བུ་དང༌། ཀླུ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གིས་ཁྱེར་བ་ལྟ་བུ་དང༌། ཉ་བྱེ་ཆེན་ལ་བསྒྲེས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དབུས་སུ་གྲུ་ཞིག་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང༌། དུས་རིང་ཐུང་ནི་ལྷའི་ཞག་བདུན་ཡིན་ན་ཐུང་ཤོས་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་མི་ལོ་ཕྱེད་དང་བཞི་བརྒྱ་ཡིན། དོས་ནི་དྲག །ཡུན་ནི་རིང་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་བྱ་བ་ལྷ་རྣམས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ལྷར་སྐྱེ་བ་ནི་སྲིད་མཐའ་ཙམ། མིར་སྐྱེ་བ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཉུང༌། ཕལ་ཆེར་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན། ཇི་སྐད་དུ། ལྷ་ཡི་འཇིག་རྟེན་དག་ནས་འཕོས་པ་ལ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་ལྷག་མ་འགའ་མེད་ན། །དེ་ནས་དབང་མེད་དུད་འགྲོ་ཡི་དྭགས་དང༌། །དམྱལ་བར་གནས་པ་གང་ཡང་རུང་བར་འགྱུར། ཅེས་གསུངས། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་ཤེས་འོག་ཏུ་འཇུག་པས་འཆི་ཁར་གང་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ཤེས་ནས་མིར་སྐྱེ་ནའང་

༢༡༩

འདོད་ཡོན་གྱིས་མིག་མ་ཁེངས་ཤིང༌། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཅན་དུ་མཐོང༌། གལ་ཏེ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་ན། དེའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་པར་ཤེས་ནས་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་གླགས་མེད་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བས་དེའི་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བ་ཡོད་སྙམ་དུ་བསམ། དམིགས་སྐོར་ཉེར་བདུན་པའོ། །འོ་ན་ཁམས་གོང་མའི་ལྷར་སྐྱེས་ན་བདེ་བ་ཡོད་དམ་སྙམ་ན། དེར་ཡང་བདེ་བ་མེད་ཏེ། ཁམས་གོང་བ་དེ་དག་ནི། སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་བལྟས་ན་སྡུག་བསྔལ་མངོན་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་འཕགས་པས་གཟིགས་ནས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ནའི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མྱོས་པ་ལྟར་གྱུར་པས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གོང་ནས་གོང་དུ་འགྲོ་བ་མེད་ཅིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་མྱོངས་པས་རོ་མྱོང་ཅན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་འབྲལ་མི་ཕོད་ཅིང༌། དེས་རང་རང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་ནས་འཆི་བར་འགྱུར་བའང་ཡོད། སྒོས་སུ་དེ་ན་གནས་པའི་འགྲོ་བ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཟད་པ་ན། སླར་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ལེན་ཏེ། སྔོན་མིའི་རྟེན་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་སྐབས་དང༌། སྐབས་དེར་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཉམས་བདེ་བདེ་འདྲ་བ་སོས་དལ་དལ་འདྲ་བར་འདུག་ཀྱང་ཡིད་བརྟན་ཅིའང་མ་བྱང་བར་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པར་ཉམས་ཏེ། ཉོན་མོངས་དྲག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆ་ེབར་སོང་བ་དེ་འདྲ་བ་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཞིག་ཡོད་སྙམ་དུ་བསམ། དམིགས་སྐོར་ཉེར་བརྒྱད་པའོ། །གཉིས་པ་འཁོར་བ་མཐའ་དག་སྡུག་བསྔལ་དུ་བསམ་པ་ནི། སྔོན་འགྲོ་སོགས་སྔར་བཞིན་ལས་དམྱལ་བའི་གནས་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དེ་འདྲ་སྙམ་པ་ནས། ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ལྷའི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་དེ་འདྲ་ན།

༢༢༠

ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་འདི་ཀུན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་མམ་དྲུག་གམ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁོང་ཚངས་ཅན་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀུན་དུ་བསྐོར་བ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་མེ་ལྟར་འབར། ཆུ་ལྟར་འཁྲུགས། རླུང་ལྟར་གཡེངས། རི་ལྟར་ནོན་པ་ཡིན། གནས་གང་དུ་གནས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས། ལུས་ཅི་འདྲ་བླང་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལུས། གྲོགས་སུ་དང་འགྲོགས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གྲོགས། ལོངས་སྤྱོད་ཅི་ལ་ལོངས་སྤྱད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ། ཚ་གྲང་ནད་ལ་སོགས་པ་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཡིན། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཚེ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ཐ་ན་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཚུན་ཆད་ཏེ་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡིན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་དེ་གཉིས་ཀའི་གཞི་འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཙམ་འདི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དང་ཞིང་ས་ཡིན། འདི་ཚོར་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ནའི་མིང་ཐོགས་པ་ཡིན། འདི་ལས་མཐར་ན་གཞན་གཉིས་ལས་ཐར་བར་མེད་པས་ཅིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ལས་ཐར་བར་བྱ་སྙམ་དུ་སྒོམ། དམིགས་སྐོར་ཉེར་དགུ་པའོ། །ད་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ། རྒས་པ་སྡུག་བསྔལ། ན་བ་སྡུག་བསྔལ། འཆི་བ་སྡུག་བསྔལ། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པས་སྡུག་བསྔལ། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བས་སྡུག་བསྔལ། འདོད་པ་བཙལ་གྱིས་མི་རྙེད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཅེས་སྡུག་བསྔལ་བདུན་དང༌། བརྒྱད་པ་ནི། མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་སྡུག་བསྔལ་སྟེ་མངོན་པར་འགྲུབ་འི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ནི། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ཕན་ཆད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གསོལ་འདེབས་པ་ཡིན། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣོད་ནི་ཕུང་པོ་ཉིད་གྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་སོགས་གཞན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་དུ་རུང་བ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣོད་དང༌།

༢༢༡

འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་གཉིས་ནི། ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་འབྱུང་བ་ཡིན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ནི། ཕུང་པོ་རང་ཉིད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་ཀྱི་ངོ་བོའོ་སྙམ་དུ་སྒོམ་པའོ། སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་ལ་བསམ་པ་སྟེ་དམིགས་སྐོར་སུམ་ཅུ་པའོ། འཁོར་བ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་ཡོད་སྟེ། །དང་པོ་ངེས་པ་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། དགྲ་གཉེན་དང་ཕ་བུ་དང༌། གནས་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་མ་ངེས་པ་ཁོ་ནར་འགྲོ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཕ་ནི་བུ་ཉིད་མ་ནི་ཆུང་མ་ཉིད། ཅེས་པ་ལ་སོགས་ལྟ་བུའོ། གཉིས་པ་ངོམས་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པ་ནི། འདོད་ཡོན་ཇི་ཙམ་སྤྱད་ཀྱང་ངོམས་པ་མེད། སྡུག་བསྔལ་ཇི་ཙམ་མྱོང་ཡང་སུན་རྒྱུན་མེད་པའོ། རེ་རེས་རྒྱ་མཚོ་བཞི་བས་ལྷག་པ་ཡི། །ཅེས་སོགས་སྦྱར། གསུམ་པ་ལུས་ཡང་ཡང་འདོར་བའི་ཉེས་པ་ནི། ཡང་ཡང་འཆི་བ་མྱང་དགོས་པ་སྟེ། རེ་རེས་བདག་ཉིད་རུས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་སོགས་སོ། །བཞི་པ་ཡང་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པ་ནི། སྐྱེ་བ་མཐའ་མེད་པ་ལེན་དགོས་པ་སྟེ། མ་ཡི་ཐུག་མཐའ་རྒྱ་ཤུག་ཚིག་གུ་ཙམ་སོགས་སོ། ལྔ་པ་ཡང་ཡང་མཐོ་དམན་དུ་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་ནི། བརྒྱ་བྱིན་དུ་གྱུར་ཀྱང་ས་སྟེང་དུ་ལྷུང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་དུ་གྱུར་ཀྱང་བྲན་གྱི་ཐ་མར་སྐྱེ། ཚེ་གཅིག་པོ་འདི་ཉིད་ལ་ཡང་བདེ་སྡུག་མཐོ་དམན་འབྱོར་རྒུད་གང་ལ་ཡང་ཡིད་བརྟན་ཅུང་ཟད་མེད་པ་སྟེ། བརྒྱ་བྱིན་འཇིག་རྟེན་མཆོད་འོས་གྱུར་ནས་ཀྱང༌། ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རོ། །དྲུག་པ་གཅིག་པུ་གྲོགས་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། སྐྱེ་ཡང་གཅིག་བུར་སྐྱེ། འཆི་ཡང་གཅིག་པུར་འཆི། རྒས་པ་དང་ན་བ་ཡང་གཅིག་པུར་མྱོང༌། བར་དོར་འགྲོ་བ་ཡང་གཅིག་བུར་འགྲོ་དགོས་ན། འགྲོགས་

༢༢༢

བཤེས་མཛའ་བ་ཐམས་ཅད་སྙིང་པོ་མེད་ཏེ། དེ་ལྟར་ནོངས་པར་འགྱུར་འཚལ་བསོད་ནམས་ནི། ཅེས་སོགས་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ཡ་ཀི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སྐྱེས་ཀྱང་མནར་མེད་ཀྱི་འགྲམ་རྡོར་འགྲོ་བ་ལ་ཚེགས་མེད། སྡུག་བསྔལ་ཡང་ལ་ཡང་སྲིངས་ཁོ་ན་ཡིན། ཁང་པ་མེ་འབར་བའི་ནང་དུ་ཚུད་པ་དང་འདྲ། ཚོང་པ་སྲིན་མོའི་གླིང་དུ་ཚུད་པ་དང་འདྲ། འབྲོག་དགོན་ལམ་མེད་པར་འཁྱམས་པ་དང་འདྲ་བས། ཅིས་ཀྱང་མྱུར་དུ་འདི་ལས་ཐར་བར་བྱ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསམ། སྡུག་བསྔལ་དྲུག་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། དམིགས་སྐོར་སོ་གཅིག་པའོ། །གཉིས་པ་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་བསམ་པ་ནི། འོ་ན་དེ་ཙམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བའི་འཁོར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པ་མ་ཡིན་པས། རྒྱུ་སྤངས་ཏེ་འཁོར་བ་དེ་ཟློག་དགོས་པ་འདུག་ན། རྒྱུ་གང་ཡིན་སྙམ་མ་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྣམས་ལས་བསགས་པ་ལས་བྱུང༌། ལས་དེ་ཐམས་ཅད་དང་པོར་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་ཀུན་ལེན་དགོས་ཤིང༌། ཉོན་མོངས་མེད་ན་ནི་ཕྱིས་ནས་ཀྱང་ལས་ལས་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བས་རྩ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཐུག་བདག་དང་སེམས་ཅན་འཁོར་བར་འཁྱམས་པའི་རྒྱུའི་རྩ་བ་ཉོན་མོངས་དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་དྲུག་ཏུ་ཡང་ཡོད། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དགུ་སོགས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་ཡོད་ཀྱང་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་སྟེ་དུག་གསུམ་འདུས། ལས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤིན་ཏུ་མང་ཡང་འཁོར་བར་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་རྣམས་གསུམ་དུ་འདུས། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཅེས་བྱ་བ་སྡིག་པ་སྟེ་ངན་འགྲོར་འཕེན་ནུས། བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་མ་གཞག་པ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་དགེ་བ་སྟེ་ཐར་པའི་ལམ་དུ་མ་སོང་བའི་སྦྱིན་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་མིའི་རྒྱུ་ཡིན། མི་གཡོ་བའི་ལས་ནི། །

༢༢༣

བསམ་གཏན་བཞིའམ་གཟུགས་མེད་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལས་དགེ་བ་ཉག་གཅིག་སྟེ། གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་འཕེན་ནས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གནས་ལུགས་མ་རྟོགས་པའི་མ་རིག་པས་བསྒྲིབས། འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཞེན་ནས་བདག་དུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གཅེས་པར་འཛིན་པས་ཀུན་ནས་བླངས་པས་འཁོར་བའི་རྒྱུར་སོང་བ་ཡིན། དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མ་རིག་པའམ། གཏི་མུག་ནི་རང་རེའི་བློ་ལ་རང་གིས་བརྟགས་དུས་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་དང་འཁོར་བ་གང་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མི་ཤེས། ཐར་པའི་རང་བཞིན་དང་དེ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ཇི་ལྟར་ཡིན་པའང་མི་ཤེས། དེ་དག་དེས་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཀྱང་མི་ཤེས། ཐོས་བསམ་གྱི་གོ་བ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་སྲིད་ནའང་རང་བློའི་འཆར་ཚུལ་ལ་བརྟགས་ན། དེ་དག་གང་ལ་བལྟས་ཀྱང་ཆ་རྒྱུས་མེད་པའི་ལ་ཕར་རྒྱབ་ཀྱི་ཡུལ་ལ་སེམས་གཏད་པ་བཞིན་གང་ཡང་མི་ཤེས་པའི་མུན་ཐོམ་མེ་བའི་རྣམ་རྟོག་གཅིག་འདུག་པ་འདི་ཀ་ཡིན། འདིས་གནས་ཚུལ་མ་ཤེས་པས་བདེན་པའི་དོན་ཐེ་ཚོམ་སྟེ། ང་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་ངར་བཟུང་ངན་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་སྟེ་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་གཏི་མུག་གི་རྗེས་འབྲང་ཡིན། ཡང་དེ་ཡོད་པ་དང༌། དང་པོར་རང་གི་ལུས་སེམས་ལ་ཆགས། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བུད་མེད་ཉེ་དུ་འཁོར་གཡོག་སོགས་ནང་སེམས་ཅན་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཟས་གོས་ལོངས་སྤྱོད་ཁང་ཞིང་ནོར་རྫས་ཡུལ་ཕྱོགས་སོགས་ཕྱི་ཉེར་སྤྱོད་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། ད་ལྟར་རང་རེའི་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དགའ་ལྷང་དེ་སེམས་གནས་པ་འདི་ག་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ཡིན། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ང་རྒྱལ་དང་སེར་སྣ་དང་ཕྲག་དོག་ཐམས་ཅད་འབྱུང༌། ཡང་རང་ངམ་རང་ཕྱོགས་ལ་གནོད་ན་དེ་ལ་ཞེ་སྡང་འབྱུང་སྟེ། རང་ངམ་རང་གིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་གནོད་པ་བྱས་སམ་བྱེད་པར་དོགས་པ་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་དེའང་གི་བློ་ཡུལ་དུམ་པ་དེ་ཀར་རེ་འབྱུང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་ཁྲོའམ་ཞེ་སྡང་ཡིན། དེར་མ་

༢༢༤

ཟད་སེམས་མེད་ལ་ཡང་ཁོང་འཁྲོ་འདི་སྐྱེ་སྟེ། དགྲ་བོའི་ཡུལ་མཁར་བློ་ཡུལ་དུ་མི་བདེ་བ་དང༌། རང་གི་ཞིང་ལ་གནོད་པའི་ཆུ་རྒྱུན་ཚུན་ཆད་ལ་ཡང་ཚིག་པ་ཟ་བ་སོགས་འབྱུང་བས་མཚོན་ནོ། །ཁོང་འཁྲོ་འདི་སྟོབས་ཆེ་བ་རྒྱས་པ་ལས་གནོད་སེམས་རགས་པ་དང༌། །ཁྲོ་བ་དང༌། འཚིག་པ་དང༌། འཁོན་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེ་སྡང་གི་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དུག་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་བདག་དང་སེམས་ཅན་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཐམས་ཅད་འཁོར་བར་འཁྱམས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ད་རེས་འདི་ཅིས་ཀྱང་སྤང་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱའོ་སྙམ་རང་གི་རྒྱུ་ང་ཐོག་ཏུ་བཀར་གྱི་ན་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་ཉོན་མོངས་དང༌། དེས་ཀུན་ནས་བླངས་པའི་ལས་ངོ་ཤེས་པར་བྱས་ཀྱིན་བསྒོམ་དགོས་སོ། །དམིགས་སྐོར་སོགས་གཉིས་པའོ། །འདི་དག་གི་སྐབས་སུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཤེས་ན་བོགས་ཆེ་བར་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ཐར་པའི་རྒྱུ་འབྲས་བསམ་པ་ནི་ཡང་བདག་འཁོར་བ་སྤངས་ནས་ཐར་པ་ཐོབ་དགོས་པར་ནི་འདུག་ན། ཐར་པ་དེའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་ཞེས་དཔྱོད་ཏེ། ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡུལ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་བྲོས་ཏེ་འགྲོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན། རང་གི་རིག་པའི་སྟེང་གི་ཉོན་མོངས་རྣམས་ས་བོན་རྩ་བ་ནས་སྤངས། འགའ་ཞིག་འབྲས་བུ་འབྱིན་མི་ནུས་པར་བྱས་པ་ཡིན། ལས་དང་ཉོན་མོངས་སྤངས་པས་འཁོར་བ་གསར་པ་ནི་མི་སྐྱེད། རྙིང་པའི་འཕྲོས་རྣམས་མྱུར་དུ་དེངས་པར་འགྱུར། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་མཐའ་རིག་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གནས་པ་ལ་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྤངས་པ་སླར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལན་གཅིག་ཐར་པ་ཐོབ་ནས་སླར་གོ་འཕང་ཉམས་པ་མི་སྲིད་པ་ཡིན། ཐར་པ་དེ་

༢༢༥

ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བདག་མེད་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན། དེའི་རྒྱུར་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དགོས། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཐོབ་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དགོས། ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཡང་ངེས་འབྱུང་གི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། བདག་མེད་ཀྱི་ལྟ་བས་ཟིན་ན་ཐར་བའི་རྒྱུ་གྲུང་པོ་ཡིན། ད་ནི་འཁོར་བ་ལས་ཐར་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བར་བྱ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱ། སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ནས། མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་མེད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསམ། དམིགས་སྐོར་སོ་གསུམ་པའོ། །སྐབས་འདིར་འབྲས་བུ་ཞི་བ་མྱང་འདས་ཐུན་མོང་བའི་རྣམ་གཞག་དང༌། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་སོ་སོའི་རྣམ་གཞག་རགས་པ་ཙམ་བཤད་ན་ལེགས་སོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཁྲིད་དང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་སྒོམ་པའང་སྐབས་འདིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོན་མོད་ཀྱང༌། ཉམས་ལེན་གྱི་མཐིལ་སྐྱེས་བུ་འབྲིང་གི་ལམ་ལ་མི་བྱེད་ཅིང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་བསམ་པ་ལ་བསྒྲིལ་བ་ཡིན་པས། སྐབས་འདིར་ཐར་པའི་ལམ་ལ་སློབ་འདོད་ཀྱི་དམིགས་པ་སྤྱོད་པའི་རིམ་པ་ཙམ་ལ་ལག་ལེན་མཛད་དོ། །དེ་ཡན་ཆད་སྐྱེས་བུ་འབྲིང་གི་ཉམས་ལེན་ཚར་བ་ལགས།། ད་ནི་གསུམ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བསམ་པ་ལ་བསླབ་པ་ལ། བསམ་པའི་འཇུག་སྒོ་ལ་བསླབ་པ་དང༌། དེ་ཉིད་མཐའ་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དང་པོ་ནི་སྔ་མ་དང་སྦྲེལ་ཏེ་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ལ་བསམ་ཙ་ན་འཁོར་བ་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཐོབ་དགོས་པ་འདུག དེ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བདག་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་སློབ་དགོས་ན། ཐོབ་བྱ་མྱང་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་དབྱེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ། རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཡིན།

༢༢༦

དེ་གསུམ་ལས་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་གཉིས་པོ་དེ་རང་དོན་སྤངས་རྟོགས་མ་རྫོགས། གཞན་དོན་སེམས་ཅན་ལ་ཕལ་འདོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་བྲལ། སྤངས་པ་མ་རྫོགས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཁོ་ན་སྤངས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས། རྟོགས་པ་མ་རྫོགས་ཏེ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཉི་ཚེ་ཙམ་རྟོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དང་རྟེན་འབྲེལ་མཐར་ཐུག་མ་རྟོགས། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་ཐོར་བུ་ཐོར་བུ་མ་གཏོགས་མཐའ་མེད་འཕེལ་བ་མེད། དྲིན་ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ལས་མི་འདྲེན་པར་རང་གཅིག་པུ་གྲོལ་བའི་ཐབས་སྒྲུབ་པ་དེ་ཁྲེལ་མེད་གདོང་ཆུང་ཕྱི་ཐག་མེད་པ་གཞན་དོན་སྤངས་པའི་ཐར་པར་འདུག་པ། འཕགས་པ་དེ་དག་འཁོར་བར་མི་ལྡོག་ཅིང་སྤྲོས་མེད་ལ་སེམས་ངང་གིས་གནས་པ། །ཡོན་ཏན་ཡང་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས། རང་ཅག་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལ་ལྟོས་ན་ཏ་བློས་མི་འཁྱུད་པའི་རྔམ་ཆེན་ཡིན་མོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་ཚུལ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་ཚུལ་དང༌། ཡོན་ཏན་མུ་མཐའ་མེད་པ་མངའ་ཚུལ་དང༌། ཐུགས་རྗེའི་ཤུགས་དང་ནུས་མཐུའི་རྩལ་རྟོགས་པ་དཀའ་བ་བཞུགས་ཚུལ་དང༌། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པའི་ཕྲིན་ལས་འཇུག་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་དང་བསྐྲུན་ན། ཉན་རང་གི་རྣམ་གྲོལ་དེ་ཆེས་ཆུང་བར་འདུག་སྟེ། དཔེར་ན་རི་རབ་དང་ཡུངས་ཀར་གྱི་ཁྱད་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་ཆེ། དེས་ན་རང་དོན་སྤངས་རྟོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་གཞན་དོན་ཕྲིན་ལས་ཟད་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཐར་པའི་མཆོག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་བདག་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསམ། དམིགས་སྐོར་སོ་བཞི་པའོ། །གཉིས་པ་དེ་ཉིད་

༢༢༧

མཐའ་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་ལ། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་བསམ་དང༌། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དོན་བསམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་དམིགས་བསྡམ་དང་སྦྲེལ་ནས་བསྒོམ་སྟེ། བདག་སངས་རྒྱས་ཐོབ་དགོས་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དགོས་པར་འདུག །དེའི་རྒྱུང་སྙིང་རྗེ་དགོས་པར་འདུག དེའི་རྒྱུར་བྱམས་པ་དགོས་པར་འདུག དེའི་རྒྱུར་བྱས་པ་ཤེས་ཤིང་དྲིན་དུ་གཟོ་བ་དགོས་པར་འདུག དེའི་རྒྱུར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕ་མར་ཤེས་པ་དགོས་པར་འདུག འདི་རྣམས་བདག་གིས་རིམ་ཅན་དུ་བསྒོམ་དགོས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕ་མ་ཡིན་དྲིན་རེ་ཆེ། འདི་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་ན་ཅི་མ་རུང། བདེ་ཞིང་སྐྱིད་ན་ཅི་མ་རུང། འདི་རྣམས་བདེ་བ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བཞག་པར་བྱ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་སོ་ལྔ་པའོ། འདིར་བཤེས་གཉེན་ཤར་བའི་སློབ་མ་དགེ་བཤེས་གཏུམ་སྟོན་པ་བློ་གྲོས་གྲགས་ནས་བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་ལ། རྒྱུ་འབྲས་རིམ་པ་ལྔར་མཛད་པ་འདི་ཀར་འདུག །ཡང་བྱ་ཡུལ་བའི་སློབ་མ་གཙང་པ་རིན་པོ་ཆེ་ནས་བརྒྱུད་པ། དགེ་བཤེས་མུས་སྨན་པས་བཀོད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བློ་སྦྱོང་གི་རིམ་པ་ཟེར་བའི་བསྟན་རིམ་གྱི་ཡི་གེ་ན། འདི་སྐད་ཅེས་སྣང་སྟེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ། །ཨ་ཏི་ཤའི་རྒྱུ་འབྲས་བདུན་ལ། བློ་སྣ་རིམ་གྱིས་སྦྱང་དགོས་གསུངས། དེ་ཡང་རྒྱུ་འབྲས་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་སྐྱེ། དེ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་སྐྱེ། དེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེ། དེ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེ། དེ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལས་སྐྱེ། དེ་བྱས་པ་ཤེས་ཤིང་དྲིན་དུ་གཟོ་བ་ལས་སྐྱེ།

༢༢༨

དེ་མའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པ་ལས་སྐྱེ་སྐད་པ། དེ་རྣམས་རྒྱུ་འབྲས་བདུན་ཡིན་བྱ་བ་ཡོད་པས། རྒྱུ་འབྲས་བདུན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཕྱིས་ཀྱི་གསར་བྱུང་རང་མིན་པ་གོ་དགོས་སོ། །གཉིས་པ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དོན་བསམ་པ་ལ། བྱམས་པ་སྒོམ་པ། སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་སྒོམ་པ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ནི་རྩ་བའི་མ་བྱ་བ། ཚེ་འདི་བསྐྱེད་པའི་མལ་ཟེར་བ་ལགས་ཏེ་འདི་བདག་ལ་དྲིན་ཆེ་བར་འདུག དང་པོར་ཟླ་བ་དགུའམ་བཅུའི་བར་དུ་ཁོང་དུ་བཟུང༌། དེའི་བར་དུའང་རང་གི་སྲོག་ལས་གཅེས་པར་བསྐྱངས། མིའི་ལུས་དང་སྲོག་དང་ཚེ་སྦྱིན་པ་ཡིན། བཙས་པ་ནས་བརྩམས། ལུས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་ཏེ་སོར་བཅུའི་རྩལ་བླངས། ཤའི་དྲོང་ལ་བཅར། ནུམ་བསྣུན། ཟས་ལྕེས་སྙོད། མི་གཙང་བ་ལག་པས་ཕྱིས། རང་ཅག་བྱ་བྱེད་གང་ཡང་མི་ནུས་པ་འབུ་འདྲ་བ་ཞིག་ནས་བསྐྱངས་པ་ཡིན། ངག་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཕན་བཏགས་ཏེ། མིང་སྙན་པ་ནས་བོས། །བསྟོད་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་བསྟོད་ར་གཏོང༌། ཡོན་ཏན་མེད་ཀྱང་ཡོན་ཏན་བརྗོད། འབྲིད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་དགའ་བར་བྱས། ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཕན་བཏགས་ཏེ། བདག་གི་བུ་འདི་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར། ཅི་འདྲ་བྱས་ན་ནད་མེད་པ་ཡོང༌། ག་འདྲ་ཞིག་བྱས་ན་མིས་ཕུ་དུད་དུ་འཁུར་བ་ཞིག་ཡོང༌། །གཏམ་སྙན་པ་ཞིག་ཨེ་འོང༌། མགོ་ཐོན་པ་ཞིག་ཨེ་ཡོང་ཁོན་བསམ། དང་པོ་ཅོག་ཐུབ་པ་དང༌། འགོག་ཤེས་པ་དང༌། གཏམ་ཚིག་རེ་ཙམ་སྨྲ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དགའ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱས། ཆེར་སྐྱེས་ནས་རང་ལ་ཡོད་ཚད་བུལ་འབོགས་པ་ལ་ཉམ་ང་ཙམ་ཡང་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་དགའ་བ་བསྒོམ། སྟོང་གསུམ་ནོར་དང་གཡོག་གིས་བཀང་བ་བྱིན་ཀྱང་ཆེས་སྙམ་པ་མེད། ངའི་མ་འདི་དེ་ཙམ་དུ་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན། བདག་ལ་བྱམས་པ་དྲིན་ཆེ་བ་ཨང༌། མ་འདི་དུས་དང་གནས་

༢༢༩

སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་བདེ་ན་ཅི་མ་རུང༌། སྐྱིད་ན་ཅི་མ་རུང༌། ངས་མ་འདི་བདེ་སྐྱིད་བླ་ན་མེད་པ་ལ་འགོད་པར་བྱ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་སོ་དྲུག་པའོ། རྩ་བའི་མ་ལ་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་འདི་བྱམས་པའི་སྐོར་གྱི་དམིགས་པའི་རྩ་བ་ཡིན། སྐྱེ་ཡང་སླ་སྟེ་འདི་ལ་མྱོང་འཐོན་པ་གལ་ཆེ་གསུང་ངོ༌། །དེ་ནས་བདག་གི་མ་འདིས་ཚོ་འདི་ལ་ཕན་བཏགས་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡིན། འདིས་སྐྱེ་བ་གཅིག་མིན་གཉིས་མིན་སྐྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་པོར་མ་ཁོ་ནར་གྱུར་ནས་ཚེ་འདིའི་དངོས་ཀྱི་མ་བཞིན་དུ་ཕན་བཏགས་པ་རང་ལའང་གྲངས་མེད། དེ་བཞིན་དུ་ཕར་གྱུར་ནས་ཕན་བཏགས་པ་རང་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད། དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་དུ་གཉེན་འདུན་གྲོགས་མཛའ་བཤེས་ལ་སོགས་པར་གྱུར་ནས་ཀྱང་ཕན་བཏགས་པ་ཡང་མཐའ་མེད། གོས་བསྐོན་པ་དང་རྒྱན་བཏགས་པ་རང་ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྤུངས་ན། རི་བོ་མཆོག་རབ་ཀྱི་དཔང་ལས་ཀྱང་ཐལ། ནུ་ཞོ་འཐུངས་པ་གཅིག་པུ་བསགས་ཀྱང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞིས་ཀྱང་མི་ཚད། མ་འདི་རང་ཅག་གི་ཕ་མ་བུ་ཚ་ཉེ་དུར་གྱུར་ནས་རང་རེ་སྔོན་ལ་ཤི་བ་ལ་གདུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་དུས་པའི་མཆི་མ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསགས་ན་ཆུ་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱས་མི་བསྒྲུན། བདག་གི་དོན་དུ་སྡིག་པ་ལ་མ་བལྟས སྡུག་བསྔལ་ལ་མ་བལྟས། གཏམ་ངན་ལ་མ་བལྟས་པར་བདག་གི་དོན་ཁོ་ན་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། འདི་ཙམ་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ཨང་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པ་གོང་བཞིན་བསྒོམ༌། དམིགས་སྐོར་སོ་བདུན་པའོ། དེ་ནས་དེའི་སྟེང་དུ་ཕ་དང་སྤུན་ཟླ་ཉེ་དུ་འདྲིས་པ་ལྔ་དྲུག་བསྣན་ཏེ། འདི་དག་གིས་ཀྱང་ཚེ་འདིར་ནི་ལ་ལས་ཕན་ཆེར་བཏགས། །ལ་ལས་འབྲིང་དུ་བཏགས། །ལ་ལས་ཆུང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་མོད། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསམ་ན། རྩ་བའི་མ་བཞིན་དུ་ཕན་བཏགས་པ་ལ་མང་ཉུང་མེད། དྲིན་ལ་ཆེ་ཆུང་མེད་པས་འདི་ཙམ་དུ་ཕན་འདོགས་པ་འདི་བདེན་ཅི་མ་རུང༌། སྐྱིད་ན་ཅི་མ་རུང༌། ངས་བདེ་སྐྱིད་མཐར་ཐུག་

༢༣༠

ལ་འགོད་དགོས་སྙམ་པ་སོགས་གོང་བཞིན་བསྒོམ། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་སྦྱར་ནས་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བཤེས་གཉེན་བྱ་ཡུལ་བ་དང་སྣར་ཐད་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ཡུལ་ཕྱོགས་རེ་རེ་ནས་བསྣན་ཀྱིན་བསྒོམ་པའི་ལུགས་ཡོད་ཏེ། ལས་དང་པོ་པའི་དམིགས་པ་བསྒོམ་ཚུལ་ལ། ལུགས་འདི་ཁོ་ན་གནད་ཆེ་བར་མཐོང༌། དེའི་རྗེས་ནས་རང་ཉིད་གང་དུ་གནས་པའི་ཡུལ་ཕྱོགས་དེའི་མིའི་འགྲོ་བ་དགྲ་གཉེན་བར་མ་གསུམ། དུད་འགྲོ་ས་འོག་ས་སྟེང་བར་སྣང་ལ་སྤྱོད་པ་གསུམ། ཡི་དྭགས་འདྲེ་བཀྲེན་ཡང་མཆོག་དམན་བར་གསུམ་ཇི་ཙམ་གཅིག་ཡོད། དེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕ་དང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕན་བཏགས་ཚུལ་དང༌། དྲིན་དུ་གཟོ་བ་དང་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་གོང་བཞིན་སྦྱར། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱ་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་བསྣན་ཏེ། མཐར་རང་རེ་བོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་བོད་རིལ་པོ་ཙམ་གྱི་འགྲོ་བ་རིགས་གསུམ་ལ་བསྒོམ། དེ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་བོད་ཀྱི་ཤར་ན་རྒྱ་ནག་ལྷོ་ན་རྒྱ་གར་ནུབ་ན་ཁ་ཆེར་བྱང་ན་ཧོར་དང་སྟག་གཟིག་སྟེ་རྒྱལ་ཁམས་ཆེན་པོ་དེ་རྣམས་ལ་གནས་པའི་འགྲོ་བ་རིགས་གསུམ་ལ་བསྒོམ། དེ་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་རིལ་པོའི་འགྲོ་བ་རིགས་གསུམ་ལ་བསྒོམ། དེ་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་གི་འོག་ན་ཡི་དྭགས་ཀྱི་གནས་དང༌། ཚ་དམྱལ་བརྒྱད་དང་གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་ཀྱི་གནས་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་ལ་སྔར་བཞིན་བསྒོམ། དེ་བཞིན་དུ་ཤར་ལུས་འཕགས་པོ་དང༌། ནུབ་བ་ལང་སྤྱོད་དང༌། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་ཏེ་གླིང་བཞི་ལ་སྟེར་ན་གོང་བཞིན་འགྲོ་བ་རིགས་གསུམ་གྱིས་གང་བ་དང༌། འོག་ན་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་དང་བཅས་པ་ལ་ཡང་གོང་བཞིན། རི་རབ་གྱི་བང་རིམ་བཞི་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིགས་ཀྱི་ལྷ་ཡོད། རྩེ་མོ་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཡོད། རི་རབ་ཀྱི་ཁོང་སེང་ཆུ་མཚམས་མན་ཆད་ན། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམས་གནས་པའི་གྲོང་ཡོད། དེ་དག་ན་གནས་པ་ལ་སྔར་བཞིན་བསྒོམ། དེ་ནས་གསེར་གྱི་རི་

༢༣༡

བདུན་དང་ཕྱི་ལྕགས་རི་ཁོར་ཡུག་ཚུན་ཆད་ལ་ཆུ་མཚམས་ཡན་ཆད་ལ་ལྷ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་དག་གནས། ཆུ་མཚམས་མན་ཆད་ལྷ་མིན་དང་ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་སྣ་ཚོགས་རྣམས་གནས། དེ་དག་གི་བར་བར་དུ་རོལ་མཚོ་བདུན་དང་ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ལ་ཀླུ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་ཕལ་པ་གོ་མཚམས་མེད་པ་ཙམ་དུ་གནས། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་སྔར་བཞིན་བསྒོམ། དུད་འགྲོའི་ནང་ན་དུད་འགྲོ་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གསུམ་ཡོད་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱ་ཁྱུང༌། ས་སྟེང་ན་སྤྱོད་པའི་མིའམ་ཅི། ས་འོག་གམ་ཆུ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཀླུ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་སྒོས་སུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ས་འོག་དབང་ཆེན་གསེར་གྱི་ས་གཞི་ཡན་ཆད། ཐད་ཀར་ཕྱི་ལྕགས་རི་ཚུན་ཆོད། སྟེང་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་མན་ཆད་ལ་བསྒོམས་ཚར། དེའི་སྟེང་དུ་འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་རིམ་པས་བསྣན་ཏེ་སྔར་བཞིན་བསྒོམ། དེ་ནས་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་དང་མཉམ་པའི་ཚངས་རིས། ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན། ཚངས་ཆེན་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་གནས་གསུམ་བསྣན། སྐབས་འདིར་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་འདི་ཀུན་ན་ལྷའི་འགྲོ་བ་གཟུགས་ཁམས་པ་རང་ཁོ་ན་མ་གཏོགས། །འགྲོ་བ་གཞན་ལྔ་པོ་གང་ཡང་མེད་ཏེ། ལྷ་འདོད་ཁམས་པ་ཡང་མེད། གནས་སོ་སོ་རང་རང་གི་ལྷ་ཁོ་ན་གནས་པ་ཡིན། སྤྱིར་ན་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་མན་ཆད་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ན་གནས་པའི་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་གོང་བཞིན་བསྒོམ། ད་ནི་དེ་ཀ་འདྲ་བ་ཕྲེང་ལ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་བཤིབས་པའི་མཐའ་ལྕགས་རི་གཅིག་གིས་བསྐོར་བ། སྟེང་ན་འོད་ཆུང༌། ཚད་མེད་འོད། འོད་གསལ་ཏེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་གནས་གསུམ་ཡོད་པའི་ནང་ནས། འོད་གསལ་བའི་

༢༣༢

གནས་ཆེན་པོ་གཅིག་གིས་སྟེང་ནས་ཁེབས་པ་ནི་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏེ། དེ་ན་གནས་པའི་རིགས་དྲུག་ལ་སྔར་བཞིན་བསྒོམ། དེ་འདྲ་བ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ཐད་ཀར་བསྒྲིགས་པའི་མཐའ་སྐོར་དུ། སླར་ཡང་ཁོར་ཡུལ་གཅིག་གིས་བསྐོར་ཏེ། སྟེང་དུ་དགེ་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་དགེ་དང༌། དགེ་རྒྱས་ཏོ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་གནས་གསུམ་ཡོད་ལ། དེ་ཀུན་གྱི་སྟེང་ནས་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་གནས་གཅིག་གིས་ཁེབས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་གི་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་ལ་སྔར་བཞིན་བསྒོམ། ཡང་དེ་འདྲ་བ་ཐད་ཀར་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་བསྒྲིགས་པའི་ཐ་མ། སླར་ཡང་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་གཅིག་གིས་བསྐོར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རེ་རེ་ལ་འོག་གཞི་གསེར་གྱི་ས་གཞི་རེ་རེ་ཡོད། དེ་རེ་རེའི་འོག་ན་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རེ་རེ་ཡོད། ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ལ་བརྟེན། འོག་ཏུ་ནི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡན་ཆོད། སྟེང་དུ་ནི་སྤྲིན་མེད༌། བསོད་ནམས་སྐྱེས། འབྲས་བུ་ཆེ་བ་སྟེ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་གནས་ཕལ་པ་གསུམ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་ཆེ་བ། མི་གདུང་བ། གྱ་ནོམ་སྣང༌། ཤིན་ཏུ་མཐོང༌། འོག་མིན་པ་རྣམས་བསྣན། འོག་མིན་པའི་གནས་གཅིག་པོ་དེས་སྟེང་ནས་སྟོང་གསུམ་ཁེབས། དེ་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་ཟེར། གཟུགས་མེད་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་བསྣན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་གོང་བཞིན་བསྒོམ་མོ། །དེ་ནས་ཡང་སྟོང་གསུམ་འདིའི་ཤར་ཕྱོགས་ན་ཕར་ལ་སྟོང་གསུམ་གྲངས་མེད་གཞལ་དུ་མེད། དཔེར་ན་སྟོང་གསུམ་གཅིག་ཡུངས་འབྲུས་མེར་ཏེ་བཀང་ནས། ཡུངས་འབྲུ་དེ་ལས་གཅིག་བླངས་ཏེ་འདིའི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོང་གསུམ་གཅིག་ལ་བཞག །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་གསུམ་རེ་རེ་ལ་ཡུངས་འབྲུ་རེ་རེ་བཞག་ན་མཐར་ཡུངས་

༢༣༣

འབྲུ་དེ་ནི་ཟད་འགྲོ། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོང་གསུམ་མི་ཟད་དོ། །ཡང་དེ་ཀ་བཞིན་བྱས་ཀྱང་ཡུངས་འབྲུ་འཛད། སྟོང་གསུམ་མི་ཟད་ཡང་བསྐྱར་ཏེ་བྱས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ། དེ་འདྲ་བ་བསྐལ་པ་མཐའ་མེད་དུ་བྱས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ཟད་པ་མེད། དེ་དག་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གིས་གང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་མར་ཤེས་པ་ནས་བྱམས་པ་བསྒོམ་པའི་བར་གོང་བཞིན། ད་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་མ་ཟད། ཕྱོགས་བཅུ་རབ་འབྱམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུའི་ནམ་མཁའ་ལ་མཐའ་གཏན་ནས་མེད། ནམ་མཁའ་གར་ཁྱབ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁྱབ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དྲིན་ཆེན་གྱི་ཕ་མ་ཡིན། ཕ་མ་བྱས་པ་ལན་གྲངས་དཔག་ཏུ་མེད། བྱས་རེས་ནས་ཕན་སྣ་ཚོགས་ནི་བཏགས། གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་བསལ། མ་རྒན་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག །སྐྱིད་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་གིས་འདི་རྣམས་བདེ་སྐྱིད་བླ་ན་མེད་པ་ལ་འགོད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དེ་རྣམས་ལ་ནང་ཚན་དམིགས་སྐོར་ཤིན་ཏུ་མང་བར་འགྱུར་མོད། བློ་རིགས་དང་བསྟུན་ནས་ངེས་མེད་དུ་ཁྲིད་དགོས་པས་ཚད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཅུང་ཟད་དཀའ་བ་དང༌། བྱམས་པའི་སེམས་རྒྱ་བསྐྱེད་པར་རིགས་གཅིག་པས་དམིགས་ཆེན་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། དམིགས་སྐོར་སོ་བརྒྱད་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ། །སྐབས་འདིར་སྣོད་བཅུད་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཞིག་ཤེས་ན་གནད་ཆེའོ། །དེས་བྱམས་པའི་ཁྲིད་ཚར་བ་ལགས། །གཉིས་པ་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པ་ནི། སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་སོགས་སྔར་དང་འདྲ་བ་ལས། སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པ་ལ་འགོད་དགོས་པ་འདུག་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་བལྟས་ན། སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་བདེ་བ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་ལ་མི་གནས། སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་གནས། འདོད་པ་ནི་བདེ་བ་འདོད། སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་ཀྱང་ཡོང་བ་ནི་བདེ་བ་མི་འབྱུང་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་འབྱུང༌། ཕལ་ཆེར་ནི་སྡུག་བསྔལ་

༢༣༤

དངོས་ལ་གནས། དམྱལ་བ་ན་ཚ་གྲང༌། ཡི་དྭགས་ན་བཀྲེས་སྐོམ། དུད་འགྲོ་ན་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ། མཐོ་རིས་ན་ཡང་ཚེ་ཐུང་བ་དང༌། ནད་མང་བ་དང༌། དབང་ཆུང་བ་དང༌། བཀྲེན་ཅིང་ཕོངས་པ་དང༌། ལས་ལ་འཁོལ་བ་དང་ཆད་པས་བཅད་པ་སོགས་དངོས་སུ་རང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་འདི་མི་མྱོང་བྱ་བ་མེད་པ་དེར་འཇུག །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ཡིན། སྒོས་སུ་འགའ་ཞིག་ད་ལྟ་རང་མི་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་ནི་མེད་དུ་ཆུག་ཀྱང་སྡིག་པའི་ལས་རྔམ་པོ་ཆེ་བསགས་པས་དབུགས་ཁ་གང་པ་འགགས་པ་དང་མཉམ་དུ་དམྱལ་བར་ཁྲོོང་ཁྲོང་སྐྱེ་དགོས་པ་འདི་རྣམས་དངོས་སུ་ད་ལྟ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་རྣམས་ལས་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་བར་འདུག སྣང་བ་རེ་འཁྲུལ་ན་ཨ་ཙམ་ཅི་རང་དག་སྙམ་དུ་བསམ། དཔེར་ན་རང་གི་རྩ་བའི་མ་དེ་མིག་ནི་ལོང་རྐང་པ་ནི་ཆག ལོང་ཁྲིད་ནི་མེད། འཁར་བ་ནི་བོར། གད་ཁ་གཡང་ཁ་གཅིག་ནས་མར་ལྟུང་ལ་ཁང་ཁད་འདུག་ན། བདག་ཇི་ཙུག་བྱེད། གཞན་གང་ལ་ཡང་མི་བལྟས་པར་ཧ་བརྒྱུགས་སུ་ཕྱིན་ནས་མ་དེ་གཡང་ཁ་ནས་འཛིན་དགོས། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་མ་རྒན་འགྲོ་བ་འདི་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ནི་ལོང༌། ཐབས་ཀྱི་རྐང་པ་ནི་ཆགས། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནམ་གྲོགས་བཟང་པོའི་ལོང་ཁྲིད་ནི་མེད། བསོད་ནམས་ཀྱི་འཁར་བ་དང་ནི་བྲལ། ཡིད་ལ་དྲན་དུ་ཡང་མི་རུང་བའི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ལག་ལེན་དུ་ཡང་ཡང་བཏབ། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་ནས་བརྡེག་འཆོས་ཏེ། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་གཡང་ལ་ལྟུང་ལ་ཁད་ཁད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མི་བཟང་ང་ལ་གནས་པ་འདི་རྣམས་སྙིང་རེ་རྗེ། ད་ནི་འདི་རྣམས་ངས་སྡུག་བསྔལ་ལས་དངོས་སུ་མ་སྐྱབས་པའི་ཐབས་མེད། དེས་ན་ངན་སོང་གསུམ་ན་ནི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དངོས་ལ་གཙོ་བོར་སྤྱོད། བདེ་འགྲོ་གསུམ་ན་ནི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་གཙོ་བོར་སྤྱོད། དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་བུ་ཆུང་བ་འབྲིང་གི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་དྲན་པར་བྱ། སྡུག་བསྔལ་དེ་བདག་གི་ཐོག་པ་པས་ན་ཆ་ཤས་ཙན་ཡང་བཟོད་པའི་གླགས་མི་འདུག བདག་གིས་

༢༣༥

མི་བཟོད་པ་ཞིག་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ག་ལ་བཟོད། དེ་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དངོས་སུ་ཡང་མྱོང་ཞིང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ལ་རིམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་སྤྱད་པས། སྡུག་བསྔལ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱུད་མར་འབྱུང་བ་འདི་རྣམས་སྙིང་རེ་རྗེ། འདི་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག མ་རྒན་འགྲོ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་སྡིག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་བདག་གིས་བསྐྱབ་པར་བྱ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་འཁོང་བ་ལས་འདྲེན་པར་བྱ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསམ། དམིགས་སྐོར་སོ་དགུ་པའོ། །ཡང་ན་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་དངོས་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་དམིགས་སྐོར་གཅིག སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་དམིགས་སྐོར་གཅིག གཉིས་ཀ་བསྡོམས་པ་ལ་གཅིག་སྟེ་གསུམ་བྱེད་པའི་ལུགས་ཀྱང་ཡོད། སྔར་བྱམས་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་རིམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱ་བསྐྱེད་དེ་བསྒོམས་ན་ཡང་ལེགས་པར་འོང་ངོ༌། །ཡང་བྱམས་པ་སྙིང་རྗེའི་ཁྲིད་ལན་གཅིག་བསྐྱངས་པའི་རྗེས་སུ་འདི་གཉིས་འབྲེལ་པ་ཅན་ཁོ་ན་འབྱུང་བས། བྱམས་པ་རེ་ལ་སྙིང་རྗེ་རེ་འཐུད་ཀྱིན་བསྒོམས་པས་ཆོག ཚན་པ་སོ་སོར་མ་བཅད་ཀྱང་རུང་བ་ལགས་སོ། །གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་ལ། སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་དང༌། འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་གཉིས་ལ་བསམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པ་ཞེས་ཟེར་བའང་ཡོད་དོ། །དེའི་དང་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དངོས་ལ་བསླབ་པ། ཕན་ཡོན་དྲན་པ་ལ་བསླབ་པ། བསླབ་བྱ་ལ་དམ་བཅའ་བ་སྟེ་གསུམ་མོ། དང་པོ་ནི། སྔར་གྱི་བྱམས་སྙིང་རྗེ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བར་བསྒོམ་སྟེ། མ་འདི་རྣམས་བདེ་དགོས་པ་འདུག སྐྱིད་དགོས་པར་འདུག་པ་ལ། མི་བདེ་མི་སྐྱིད་སྡུག་བསྔལ་བར་འདུག་པ་སྙིང་རེ་རྗེ་བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་མི་སེལ་བའི་ཐབས་མེད། འདི་རྣམས་

༢༣༦

བདེ་བ་ལ་མི་འགོད་པའི་ཐབས་མེད་ཏེ། འོན་ཀྱང་དེའི་ནུས་པ་བདག་ལ་མི་འདུག དེར་མ་ཟད་ཚངས་པ་བརྒྱ་བྱིན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུུར་རྒྱལ་རྣམས་ལའང་མེད། འོ་ན་སུ་ལ་ཡོད་ན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད། དེ་ལྟར་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ད་ེབསྒྲུབས་ན་ཐོབ་ཡོད་པ་ཡིན་པས་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱ། ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་འཁོར་བ་ལས་འདྲེན་པར་བྱ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་དགོས་པ་འདུག་སྙམ་པ་ཡང་ཡང་བྱ། དམིགས་སྐོར་བཞི་བཅུའོ། །གོང་དུ་དམིགས་སྐོར་སོ་བཞི་པ་བསམ་པའི་འཇུག་སྒོ་ལ་བསླབ་པའི་སྐབས་སུ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཤེས། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་རྫོགས་བྱང་དོན་གཉེར་ཙམ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། འདིར་གཞན་དོན་ཁོ་ན་རྫོགས་བྱང་དོན་གཉེར་གྱི་བསམ་པ་བསྒོམས་པས་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཚང་བར་འགྱུར་རོ། །གོང་དུའང་གཞན་དོན་བསམ་པ་ཙམ་ཡོད་མོད། བྱམས་སྙིང་རྗེ་མཐར་ཕྱིན་པས་གཞན་དོན་དུ་གཙོ་བོར་དམིགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་གཉིས་པ་ཕན་ཡོན་བསམ་པ་ལ་བསླབ་པ་ནི། རང་གི་དོན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ས་བོན་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས། གཞན་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་དཀར་པོ་འཕེལ་བས་ཞིང་ས་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་སོ། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པས་སའི་འོག་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་སོ། །ཡོན་ཏན་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འདུ་བས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ཕན་ཡོན་བཞི་སྟེ། ད་ལྟ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་ཉིད་ནས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཐར་པའི་ས་བོན་གསོས་ཐེབས་ཤིང་དགེ་བའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སད། བསམ་པ་བཟང་པོ་དེས་དངོས་སུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་ཅིང༌།

༢༣༧

ཕན་འདོགས་པའི་ནུས་པ་ཡང་རྙེད་འོང༌། འདི་བསྒོམ་ཙམ་ཉིད་ནས་སྡིག་པ་མང་པོ་འདག་ཅིང༌། ཆགས་སྡང་ང་རྒྱལ་ཕྲག་དོག་སོགས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་དཔལ་འཇོམས་རྒྱུད་འཇམ་པོར་སོང་བས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་པར་དམ་བཅས་ཕྱིན་ཡོན་ཏན་གཞན་མང་པོ་བསྒྲུབ་དགོས་པ་གཅིག་ཀྱང་ཤུགས་ལ་འོང༌། དེ་ནས་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་རང་དོན་རྟོགས་པ་དང་གཞན་དོན་ཕྲིན་ལས་དང༌། སྤང་བྱ་སྤོང་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་སྒྲུབས་པ་ཐམས་ཅད་འདིས་བྱེད་པ་ཡིན། །མདོར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཡོན་ཏན་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལའང་ཡོད་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ལ་ཇི་ཙམ་རི་བ་འདི་ལའང་རི་སྙམ་དུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སྤྲོ་སིང་ངེ་བ་བསྐྱེད་ལ། སླར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྡང་བཞིན་བསྒོམ། དེ་ཀ་ཡང་ཡང་བསྐྱར། ཐུན་མཚམས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་རང་གིས་ལེན་པའི་ཆོགས་ཀྱང་ཡང་ཡང་ལེན་པའི་དམིགས་པ་སྐྱོང༌། ཡང་སྔར་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐོབ་ན། རྒྱུན་བཤགས་ཀྱི་འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག ཅེས་འབྱུང་བ་དེ་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན་པས་ཡན་ལག་བདུན་པ་ཡང་ཡང་བྱ། དམིགས་སྐོར་ཞེ་གཅིག་པའོ། །གསུམ་པ་བསླབ་བྱ་ལ་དམ་འཆའ་བ་ནི། བསླབ་བྱ་དང་པོ་སེམས་ཅན་བློས་མི་སྤང་བ་ལ་བསླབ་དགོས་ཏེ། སེམས་ཅན་བློས་སྤོང་བ་ལ་གཉིས་ཡོད། ཁྱུ་རིལ་དུ་བློས་སྤོང་བ་དང༌། སྒོ་ཐད་དུ་བློས་སྤོང་བའོ། དང་པོ་ནི་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་བློ་ལོག་པ་སྟེ། ངས་རང་དོན་གཞན་དོན་གང་ཡང་མི་ཡོང་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་བྱ་སྙམ་པ་དང༌། ཐེག་ཆེན་ལ་བློ་ལོག་པ་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་མི་ནུས་པས་བདག་ཉན་རང་གི་ཐེག་པར་སེམས་བསྐྱེད་དགོས་སྙམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། སྒོ་ཐད་དུ་བློས་སྤངས་པ་ནི། རང་དང་འགལ་བ་ཁ་ཅིག་ལ་ཁྱོད་ལ་ཕན་ཐོགས་པའི་དུས་བྱུང་ཀྱང་གནས་སྐབས་མཐར་ཐུག་གང་ལ་ལྟོས་ཀྱང་ཕན་མི་འདོགས་སྙམ་དུ་སྙིང་བརྩེ་ལྷན་གྱིས་བྲལ་བ་དེ་ཡིན། དེ་ལྟར་

༢༣༨

ཁྱུ་རིལ་གྱི་བློས་སྤངས་སམ། སྒོ་ཐད་ཀྱི་བློས་སྤངས་ཀྱང་རུང་སྟེ། གཉེན་པོས་མ་སླེབས་པར་ཐུན་ཚོད་གཅིག་འདས་ན་སེམས་བསྐྱེད་གཏོང་བ་ཡིན་པར་འདུག །བདག་གིས་སེམས་ཅན་སྤོང་བའི་བློ་ནམ་དུ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཞིག་བྱ། གལ་ཏེ་དབང་མེད་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་འཕྲལ་དུ་གཉེན་པོས་སླེབ་ནས་དེ་མ་ཐག་བཤགས་པ་བྱ། ད་ལྟ་དངོས་སུ་ཕན་གདགས་མ་ནུས་པ་ལ་ཕུགས་སུ་ཕན་པར་བྱ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་ཞེ་གཉོས་པའོ། །བསླབ་བྱ་གཉིས་པ་ཚོགས་བསགས་པ་ལ་འབད་དགོས། བདག་རིམ་པས་ཡོན་ཏན་གོང་ནས་གོང་དུ་སོང་ན། ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེ་ལ་བསླབ་དགོས། ཉི་མ་དེ་རིང་རང་ནས་ཚོགས་གཉིས་ལ་བསླབ་དགོས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི། མདོ་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལས་ཕན་ཡོན་ཆེ་བར་བཤད་པའི་དཀོན་མཆོག་གི་མཆོད་པ། དགེ་འདུན་གྱི་བསྙེན་བཀུར། འབྱུང་པོའི་གཏོར་མ་ཕྱག་མཆོད་བསྐོར་བ་གཟུངས་སྔགས་བཟླས་པ་དད་པ་བསྒོམ་པ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པ། བཟོད་པ་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བསླབ་དགོས་སྙམ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆོས་ཉན་པ། ཚིག་འཛིན་པ་དོན་སེམས་པ། འགལ་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་ནས་རིགས་པས་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་རྒྱས་འདེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་ཐོས་པའི་སྒོ་ནས་གོ་ཞིང་ཤེས་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་པ་རྙེད། སྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་གཅིག་དགོས་པས་དོན་འདི་ལ་བསླབ་དགོས་སྙམ་པ་དང༌། མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བདེན་མེད་ཀྱི་ལྟ་བས་ཟིན་པ་དང༌། ལྟ་བ་དེའི་ངང་ནས་དེ་ལྟར་བསླབས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བསོད་ནམས་སུ་སོང་ནས་ཚོགས་གཉིས་ཟུང་ད་འཇུག་པ་གཅིག་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསམ། ཐུན་མཚམས་ཀུན་ཏུ་དེ་དག་ལས་ཇི་ལྟར་འོས་འོས་ལག་ལེན་དུ་ཐེབས་པར་ཡང་བྱ། དམིགས་སྐོར་ཞེ་གསུམ་པའོ། །བསླབ་བྱ་གསུམ་པ་ཟུང་བཞི་ཡ་བརྒྱད་ལ་བསླབ་དགོས་ན། ནག་པོའི་

༢༣༩

ཆོས་བཞི་སྤྱིར་ཡང་ཉེས་པ་ཆེ། སྒོས་སུ་སྐྱེ་བ་འཕོས་ནས་སེམས་བསྐྱེད་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན། དཀར་པོའི་ཆོས་བཞི་སྤྱིར་ཡང་ཕན་ཡོན་ཆེ། སྒོས་སུ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་དྲན་པའི་རྒྱུ་ཡིན། དེས་ན་ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་སྤང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་བཞི་ལ་བསླབ་དགོས། དེ་ལ་ཟུང་དང་པོ་བླ་མ་སྦྱིན་གནས་དང༌། མཆོད་འོས་བསླུ་བ་ནག་པོའི་ཆོས་ཡིན། བསླུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ལ་རྫུན་གྱིས་མགོ་བསྐོར་གཏོང་བ་ལ་ཟེར། དེའི་གཉེན་པོར་ཤེས་བཞིན་གྱི་རྫུན་སྨྲ་བ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་ཡིན། སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ་པ་ལ་ཤེས་བཞིན་གྱི་རྫུན་ཕྲ་མོ་ཡང་མི་སྨྲ་ན། མཆོད་འོས་བསླུ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག །ཟུང་གཉིས་པ་གཞན་འགྱོད་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འགྱོད་པ་ནག་པོའི་ཆོས་ཟེར། འགྱོད་པའི་གནས་སྡིག་པ་ལ་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་དགོས་ཀྱང༌། གནས་མ་ཡིན་པ་དགེ་བ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཐབས་བྱས་ན། དེ་འགྱོད་རུང་མ་འགྱོད་རུང་ནག་པོའི་ཆོས་ཡིན། འགྱོད་པ་བསྐྱེད་ཚུལ་ནི། སྦྱིན་པ་འདི་ཆེས་ཏེ་འདི་ཙམ་སྦྱིན་ན་ཅི་ཟ། ཅེས་པ་དང༌། ཁྱོད་སྡོམ་པ་བླངས་ན་བུ་སྨད་འདི་ཀུན་ཁ་ཞན་པོར་འགྲོ་ཞེས་པའམ། དགྲ་ལ་ལན་པོ་མ་བྱས་པ་དེས་ཁྱེད་སྟངས་ཆག་པར་འགྱུར་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་ལ་སྨོན་པར་བྱ་བ། དཀར་པོའི་ཆོས་ལ་བསླབ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་གང་མོས་མོས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་གཞུག སྒོས་སུ་ཐེག་ཆེན་ལ་ཅི་ནུས་སུ་འགོད། དགེ་བའི་རིགས་ཅི་འགྲུབ་བྱེད་དུ་བཅུག དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་སུ་འཇུག་དགོས་ཏེ། དགེ་བ་མི་བྱེད་པ་ཚོ་ཡང་སླར་ནས་དགེ་བ་ལ་འགོད་གང་ཐུབ་བྱེད་དགོས་ན་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པ་ག་ལ་འོང༌། ད་ནི་ཟུང་གསུམ་པས་སློབ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པའི་གང་ཟག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་ནག་པོའི་ཆོས་ཟེར། ཚོགས་བཅད་མ་ཡིན་པ་ནི་དངོས་

༢༤༠

སམ་ལྐོག་ཏུ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ཡིན། སེམས་བསྐྱེད་སྐྱེས་རུང་མ་སྐྱེས་རུང་ཉམས་རུང་མ་ཉམས་རུང་འདྲ། སེམས་བསྐྱེད་བླངས་སོ་ཟེར་བ་ཚུད་ཆད་སྨད་དུ་མི་རུང༌། དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པ་ལ་བསླབ་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། ཚོགས་གསོག་སྒྲིབ་སྦྱོང་གི་ཡུལ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ། ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་རྣམས་དང་རྒྱལ་བ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་འགྲུབ་འདྲ་བ་ལ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན། དེས་ན་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས། རྟག་ཏུ་བསྔགས་པ་དང་བསྟོད་པར་བརྗོད་ན། སེམས་བསྐྱེད་ཕལ་པ་ལའང་མི་སྨོད་ཅིང་བསྔགས་པ་བརྗོད་ན༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་མི་སྨོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཟུང་བཞི་པ་སེམས་ཅན་ལ་གཡོ་སྒྱུས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ནག་པོའི་ཆོས་ཟེར། རང་གི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུ་གཞན་ལ་ཁྲིམ་དང་གྱ་བསྐོར་བྱེད་པ། ཐ་ན་བྲེ་སྲང་ཚུན་ཆད་ལ་གཡོ་སྒྱུ་བྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ནག་པོའི་ཆོས་ཡིན། དེའི་གཉེན་པོར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པས་གནས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡིན། ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ནི་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་འགོད་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི། གཞན་དོན་གྱི་ཁུར་རང་གིས་ཁྱེར་བ་ལ་ཡང་ཟེར། ཡང་གཡོ་ཐབས་ཀྱི་གྱ་གྱུ་མི་བྱེད་པར་བསམ་པ་དྲང་པོས་ཚིག་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ལ་ཕ་མ་བུ་ཚ་ལྟར་ཕྱི་ནང་མེད་པ་ལའང་ཟེར་བས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བསླབ་དགོས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་ལྷག་བསམ་དུ་གནས་དགོས་ན། ཕར་ལ་གཡོ་སྒྱུ་འཚོར་བའི་གོ་སྐབས་ག་ལ་ཡོད། དཀར་པོའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་འདུག བདག་དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་ནམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད། དཀར་པོའི་ཆོས་བཞི་ལ་ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམ། དམིགས་སྐོར་ཞེ་བཞི་པའོ། །འདིར་

༢༤༡

ཟུང་བཞི་རེ་རེ་ལ་དམིགས་སྐོར་རེ་རེ་མཛད་པའི་ལུགས་ཀྱང་ཡོད། བློ་འཁོབས་ཆུང་བ་འདི་ལྟར་བྱས་ན་ངེས་ཤེས་སྐྱེ་ཞིང་ལེགས་པར་འོང་ཡང་འོང་ངོ༌། །ཡང་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དྲན་པ་དང༌། ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ལེན་པ་ཡང་བསླབ་བྱར་བསྡུས་ཏེ། སེམས་ཅན་མི་སྤང་བ། ཚོགས་གཉིས་ལ་བསླབ་པ། ཟུང་བཞི་ལ་རེ་རེ་སྟེ་བསླབ་བྱ་བརྒྱད་ཟེར་བའང་ཡོད་པས་ཇི་ལྟར་འོས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྙིང་རྗེའི་ཁྲིད་སོང་བའི་མཚམས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་བླངས་ནས། དེ་རྗེས་སྨོན་སེམས་ཀྱི་ཁྲིད་འདི་རྣམས་བསྐྱངས་ན་གོ་རིམ་འགྲིམ་མདོག་ཁ་ལེགས་པར་འགྱུར་ལ། ཡང་ཐོག་མར་དམིགས་པ་འདི་རྣམས་བྱང་བར་བྱས་ཏེ། བར་འདིར་སེམས་བསྐྱེད་བླངས་ན་ཆོ་གས་ལེན་པའི་སྐབས་དེར་ངེས་ཤེས་སྐྱེ་ཚབས་ཆེ་བས། སྐབས་འདིར་བྱས་ན་ཡང་ལེགས་པར་འགྱུར། ཡང་ཁྲིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཐར་བྱང་སྡོམ་ལེན་པའི་སྔོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་བླངས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྐབས་སུ་བབས་པ་དེ་ལྟར་བྱའོ། །གཉིས་པ་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་བསླབ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་འདོད་པས་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་དགོས་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་འདོད་ཀྱང་སྤྱོད་པ་ལ་མི་སློབ་ན། ལོ་ལེགས་པར་འདོད་སྐད། སོ་ནམ་མི་བྱེད་པ་དང་འདྲ། སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་སྨོན་པ་ཙམ་ལའང་ཕན་ཡོན་མང་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་མ་བླངས་ན་ཡོན་ཏན་གོང་འཕེལ་དུ་མི་འགྲོ་བས་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་དགོས། སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བསྡུ་དངོས་བཞི་ཡིན། ཕར་ཕྱིན་དང་བསྡུ་དངོས་བྱ་བ་ཡང་ལོགས་ལོགས་སུ་མེད། ཕྱིན་དྲུག་རང་གིས་ཉམས་སུ་ལེན། གཞན་ལ་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་སྟོན། གཞན་རྣམས་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དེ་ཀ་ཕར་ཕྱིན་ཀྱང་ཡིན། བསྡུ་དངོས་ཀྱང་ཡིན། བདག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལ་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་དུས་སུ་ཕྱི་དུས་ན་མ་ཡིན་པར་ད་

༢༤༢

ལྟ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་ཡང་ཡང་སྤྱོད་པ་ཡིན། འདི་སྐབས་དམ་བཅའ་དང་ལག་ལེན་མ་འཛོལ་བར་ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་ལག་ལེན་དུ་ཐེབས་པ་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། ཞེས་བྱ་སྟེ་འཇུག་སེམས་སྤྱིར་བསྒོམ་པ་ཡིན། དམིགས་སྐོར་ཞེ་ལྔ་པའོ། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དགོས་ན། དང་པོར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་དགོས། སྦྱིན་པ་དེ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གསུམ་མོ། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ལ་ཚིམས་པར་བྱ། ད་ལྟ་དེ་ཙམ་ཀྱི་ནུས་པ་མེད་དེ། ཕྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཚུན་ཆོད་བཟུང་ལ་སྦྱིན་དགོས་སྙམ་པ་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་བསླབ། ད་ལྟ་རང་ཡང་རང་གི་ནུས་པ་དང་སྦྱར་ལ་ཆོས་ཀྱི་འགལ་རྐྱེན་དུ་མི་འགྲོ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས། ཟས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་སུ་སྦྱིན། མཐར་རང་ལ་ཡང་སློང་མོ་ཁ་སྟོང་དུ་མི་གཏོང་བ་ཙམ་རེ་མི་བྱེད་པའི་ཐབས་མི་འདུག་བསམ་ཞིང༌། འདི་དམིགས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པ་ལག་ལེན་དུ་ཡང་ཁེལ་ངེས་པ་དགོས་ཏེ་སྦྱོར་བ་ལ་བསླབ་པ་ཡིན། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ། བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནད་ཀྱི་འཇིགས་པ་དང༌། མཚན་གྱི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་གྱི་འཇིགས་པ་དང༌། དུག་གི་འཇིགས་པ་དང༌། གཅན་ཟན་དང་དུག་སྦྲུལ་སོགས་པ་སྲོག་ཆགས་གདུག་པ་ཅན་གྱི་འཇིགས་པ་དང༌། གཡང་སའི་འཇིགས་པ་དང༌། ལམ་འཕྲང་གི་འཇིགས་པ་དང༌། མེའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆུའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆད་པས་གཅད་པའི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པའི་བར་ཐམས་ཅད་ལས་བསྐྱབ་པར་བྱ་སྙམ་དུ་བསམ་པས་སྤྱད། ད་ལྟ་ཡང་དངོས་སུ་ནད་དང་གདོན་དང་དགྲ་དང་འབྱུང་བཞིའི་འཇིགས་པ་སོགས་ལ་ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་སྐྱོབ་པའི་ཐབས་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ་ཞིང༌། དམིགས་པར་མ་ཟད་ལག་ལེན་གྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌།

༢༤༣

སྒྲུབ་པའི་བར་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་བ་རྣམས་ཅི་འགྲུབ་ཏུ་བྱ་ཞིང༌། ཐན་ཁ་ཕན་ཚིག་ཕན་ཚུན་ཆོད་བྱ། སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་བསླབ་པ་ཡིན། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་བྱས་ཀྱང་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་མིང་ཡིན། སྐབས་སུ་མ་བབ་པ་དང་སྡིག་རྐྱེན་དུ་འགྲོ་ན་ཁེ་ཡིས་གྱོང་མི་སུབས་པ་འབྱུང་ཉེན་ཆེ་བས། བསམ་པས་སྦྱོང་དགོས་ཀྱང་སྦྱོར་བ་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ཚིམས་པར་བྱ། བདག་གིས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་མ་སྨིན་པ་རྣམས་སྨིན་པར་བྱ། སྨིན་པ་རྣམས་གྲོལ་བར་བྱ། མ་གོ་བ་རྣམས་གོར་གཞུག མ་རྟོགས་པ་རྣམས་རྟོགས་སུ་གཞུག མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཐོབ་ཏུ་གཞུག་སྙམ་དུ་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་སྤྱད། ད་ལྟ་ཡང་རང་ལ་ཆོས་བཤད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ན་རྙེད་བསྐུར་དང་ཁེ་གྲགས་ལ་མི་ལྟ་བར་གཞན་ལ་ཆོས་བཤད་པས་ཕན་འདོགས་དགོས། དེ་ལྟར་མི་ནུས་པ་ཞིག་ཡིན་ནའང༌། མི་དང་མི་མ་ཡིན་ལ་ཆོས་བཤད་པར་མོས་ཏེ། མདོ་འདོན་པའམ་གསུང་རབ་སྒྲོག་པའི་ཐུན་མ་ཆགས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམ་པས་སྤྱད་པར་བྱ་ཞིང༌། དེ་དམིགས་པར་མ་ཟད་ལག་ལེན་དུ་ཡང་ཁེལ་བར་བྱེད་པ་ནི། སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་བསླབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པ་གསུམ་ལ་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་བསླབ་ཚུལ་ཏེ་དྲུག་ཡོད། ཡོངས་བསྡོམས་ནས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་སྐོར་ཞེ་དྲུག་པའོ། །བསམ་སྦྱོར་སོ་སོ་ལ་བསླབ་ཚུལ་འདི་ཕྱི་མ་རྣམས་ལའང་རིགས་འགྲེ། ད་གཞན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ལ་བསླབ་དགོས། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གསུམ། ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་མོ། །ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། སྤྱིར་མི་དགེ་བ་བཅུ་སོགས་རང་བཞིན་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཞིག་དང༌། སྒོས་སུ་

༢༤༤

དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་སློང་ངམ། དགེ་ཚུལ་ལམ། བྱང་སྡོམ་གྱི་བསླབ་བྱའམ། སྔགས་ཀྱི་དམ་ཚིག་སོགས་རང་གིས་གང་བླངས་པའི་སྡོམ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསྲུང་བྱ་རང་མ་འགལ་བ་ཞིག་དགོས། མདོར་ན་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་མི་རུང་བར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཟློག་པ་སྟེ། བདག་གིས་འདི་ལ་འཕྲལ་དུ་བསླབ་པར་བྱ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། དགེ་བ་སྣ་རེ་དང་ཕྱོགས་རེར་མ་སོང་བར་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་ཏུ་བསླབ་དགོས་པའི་དོན་ཡིན། །དེ་ལའང་ད་ལྟ་རང་ནས་ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་སུ་བསྒྲུབ། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས། སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བ་དང༌། དགེ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་འགོད་པའི་སྒོ་ནས་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཟེར། དེ་ཡང་བདག་གིས་ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་ད་ལྟ་རང་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་འགོད་གང་ཐུབ་བྱ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པ་ལ་ཕྱི་དུས་འདེབས་སུ་མེད། ཐོས་མ་ཐག་ནས་བཅག་སྟེ་ཟློག་དགོས། ཕྱི་མ་གཉིས་ལ་ཕྱི་དུས་གཅིག་ཀྱང་འདེབས་སུ་ཡོད་ཏེ། རང་གི་བློ་སྟབས་དང་བསྟུན་ནས་ད་ལྟ་གང་ནུས་གང་ལྕོགས་བྱས། ད་ལྟ་མི་ཐུབ་པ་རྣམས་ཕྱིས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཡུལ་དུ་བཞག་པས་ཆོག་པ་ཡིན། སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དོན་མ་བྱས་ན་དེ་ཉིད་ཉེས་པ་ཆེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དགོས། །གཞན་དོན་བྱེད་པ་ལ་རང་རྒྱུད་སྨིན་དགོས་པས། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་དགོས་པ་ཡིན། རང་ཉེས་ལྟུང་གིས་མ་གོས་པ་གཅིག་པོས་ཀྱང་མི་ཆོག་པ་གཅིག་ཡིན་པར་འདུག་ན་ཡང༌། ཐོག་མའི་གཞི་ལ་ཉེས་སྤྱོད་སྡོམ་པ་རང་གལ་ཆེ་སྟེ། འདི་མེད་ན་གཞན་གཉིས་ཀྱང་ཇི་བཞིན་མི་ཡོང་བ་ལགས། དམིགས་སྐོར་ཞེ་བདུན་པའོ། ད་ནི་བཟོད་པའི་ཕར་ཕྱིན་ལ་གསུམ། གནོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ། སྡུག་བསྔལ་དང་ལེན་གྱི་བཟོད་པ། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དེའི་

༢༤༥

དང་པོ་ནི། གཞན་གྱིས་བདག་ལ་བརྡེག་པ་དང༌། ནོར་འཕྲོག་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བྱས་པའི་ཚེ་མི་བཟོད་ཅིང་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བའི་རྣམ་འགྱུར་ཡོང་བས། བདག་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་གནོད་པ་འདི་ཙམ་མ་བཟོད་པས་ག་ན་འོང༌། ཁམས་གསུམ་སེམས་ཅན་དགྲར་གྱུར་ནས་གནོད་པ་སྒོམ་མི་འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་ནས་བྱེད་ཀྱང་བཟོད་སྲན་ཚུགས་པར་བྱ། གནོད་པ་འདི་ཙམ་ཡང་མི་བཟོད་པར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཏུ་རེ་བ་དང༌། ཆོས་པ་ཡིན་དུ་རེ་བ་ང་རང་འཁྲུལ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ལེན་གྱི་བཟོད་པ་ནི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་དུས་ན་ཚ་གྲང་ལྟོགས་སྐོམ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་བའམ། ལམ་བགྲོད་དཀའ་བའམ། མཐུན་རྐྱེན་མ་འཛོམས་པ་དང༌། ངལ་དུབ་ཐང་ཆད་ཉི་ལྷགས་ཆར་གསུམ་སོགས་བྱུང་ཡང་བདག་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་དུ་དཀའ་སྤྱད་ཕྲ་མོ་འདི་ཙམ་མ་བཟོད་པས་ག་ལ་ཡོང༌། ནོར་དང་བུ་སྨད་ཀྱི་ཕྱིར། འདི་འདྲ་བས་བརྒྱ་འགྱུར་སྟོང་འགྱུར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བ་ཀུན་ལའང་ཚམ་ཚོམ་མེད་པར་འཇུག་གིན་གདའ་བ། བདག་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ལ། སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་ཐར་ལ་སློབ་དགོས་ན། ཆོས་ཕྱིར་དཀའ་བ་འདི་ཙམ་ཡང་མི་བཟོད་པར་ཐེག་ཆེན་པར་ཁས་འཆེ་བར་བླུན་ན་སྙམ་དུ་གཉེན་པོ་བརྟན་ཐང་གིས་བཏང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་ནི་ཐབས་ཟབ་མོ་དང༌། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། མཛད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་དང༌། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། གནས་ལུགས་སྤྲོས་བྲལ་སོགས་གང་ལའང་བློར་མི་ཤོང་བ་མེད་པ་གཅིག་ལ་ཟེར། སྟོང་ཉིད་ལ་སེམས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་ཐུབ་པ་གཅིག་ལའང་ཟེར། །ད་རེས་འདིར་གནོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་བདེན་པས་སྟོང་པ་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ན་མི་བཟོད་རྒྱུ་ཅི་ཡོད་སྙམ་དུ་སྒོམ་པར་བྱའོ། །དམིགས་སྐོར་ཞེ་བརྒྱད་པའོ། །ད་ནི་གཞན་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་

༢༤༦

ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་དགོས་ཏེ། དེ་ལ་གསུམ་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས། སླར་མི་ལྡོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། ཆོས་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་མི་དགོས་སྙམ་པའི་ཁྱད་གསོ་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་འདི་ཙམ་སྒྲུབ་མི་ནུས་སྙམ་པའི་ཞུམ་པའི་སེམས་གཉིས་ཀ་མི་བྱེད་པར་བདག་གིས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་ཀྱང་དགོས། བསྒྲུབ་ནུས་པ་ཡང་ཡིན། ད་ལྟ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སེམས་ཀྱི་དམ་བཅའ་དང་འབྲེལ་བའི་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་སེམས་དཔའ་མ་ཞུམ་པ་དེ་ཡིན། དེ་རང་གི་རྒྱུད་ཐོག་ཏུ་སྦྱར་ནས་ཡང་ཡང་བསྒོམ་པར་བྱ། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་དངོས་སུ་ལག་ལེན་ལ་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ལེ་ལོ་དང་རྣམ་གཡེང་གི་དབང་དུ་མི་གཏོང་བར་སྤྲོ་བ་དང་བཅས་པས་འཕྲལ་དུ་དགེ་བ་ལ་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ཉིད་སྤྲོ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་བསྲིང་བའོ། །སླར་མི་ཟློག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི། དྲོད་རྟགས་དང་ཕན་ཡོན་འཕྲལ་དུ་མ་བྱུང་ནའང༌། དང་པོར་གང་ལ་ཞུགས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་བར་ཡུན་ཇི་ཙམ་འགོར་ཡང་རུང༌། དཀའ་བ་ཇི་ཙམ་སྤྱོད་དགོས་ཀྱང་རུང་སྤྲོ་བ་ཡེ་མི་ཟློག་པའོ། །ཡང་བསྟན་རིམ་གྱི་མན་ངག་འགའ་ཞིག་ལས། ལུས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཕྱག་དང་བསྐོར་བ་སོགས། ངག་གི་བརྩོན་འགྲུས་བཟླས་བརྗོད་ཁ་ཏོན་སོགས། ཡིད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱིར་དགེ་བ་དང་སྒོས་སུ་ཆོས་འདི་ལ་སྤྲོ་ཞིང་བརྩོན་པ་སྟེ། ཞེས་པའང་ཡོད་པས། གང་ལྟར་ཡང་རུང་བརྩོན་འགྲུས་ནི་དེ་རྣམས་ཡིན་ན། བདག་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པར་བྱ། ལེ་ལོ་ཕྱི་བཤོལ་གྱི་དབང་དུ་མི་བཏང་བར་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་ཞེ་དགུ་པའོ། །ད་ནི་གཞན་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེའི་རྒྱུ་ཚོགས་ལ་ད་ལྟ་ནས་གནས་དགོས། ཏིང་ངེ་འཛིན་

༢༤༧

གྱི་རྒྱུར་སེམས་དབེན་པ་གཅིག་དགོས། དེའི་རྒྱུར་ལུས་དབེན་པ་དགོས། དེའི་རྒྱུར་དོན་ཉུང་ལ་བྱ་བ་ཉུང་བ་དགོས། དེའི་རྒྱུར་འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་དགོས། དེའི་རྒྱུར་ཟས་གོས་གནས་མལ་ངན་ངོན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པ་དགོས། བདག་ཀྱང་ཅི་སྟེ་འབྱོར་པ་དང་ལྡན་ན་དེ་ལ་མ་ཆགས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ། གལ་ཏེ་མ་འབྱོར་ན་ཡང་མ་འབྱོར་པ་ཉིད་བཟང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་པ་ཡིན། གང་བྱུང་དེ་གས་ཆོག་སྙམ་པ་ཡང་ཡང་བསམ་ཞིང་བསྒོམ། །དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་བསམ་པ་སོང༌། དམིགས་སྐོར་ལྔ་བཅུ་པའོ། །དངོས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་དབྱེ་ན། དབྱེ་སྒོ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང༌། མཐོང་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ། ལུས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ། སྤྱི་ལྡོག་ནས་མངོན་ཤེས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཡིན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས། གཞན་རྒྱུད་བྱིན་གྱིས་རློབས་པར་བྱེད་པའམ། མངོན་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པ་ཡིན། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞི་གནས་སྐྱོན་དང་བྲལ་ཞིང་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པ་གཅིག་ལ་བརྟེན་དགོས། བདག་གིས་ཐོག་མ་ཞི་གནས་ལ་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པར་བྱ། དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསྒོམ། དམིགས་སྐོར་ང་གཅིག་པའོ། །སྐབས་འདིར་ཞི་གནས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཞིབ་ཙམ་བཤད་ཅིང་ངེས་པོར་བྱུང་ན་ལེགས། ཞི་གནས་ཀྱི་ཁྲིད་ཀྱང་འདིར་སྟོན་པ་ཐོབ་ཐང་ཡིན་མོད་ཀྱང་ལྟ་བ་ལ་ངེས་པ་དང་ཉམས་མྱོང་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ཙམ་ལ། ཞི་གནས་བརྟན་པོ་མེད་ཀྱང་ཆོག་པ་དང༌། ཞི་གནས་བརྟན་པོ་ལེགས་པོ་བསྒྲུབས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ལྟ་བ་བསྐྱངས་ཏེ་ལྷག་མཐོང་བསྒྲུབ་པ་གཞུང་ཆེན་ཀུན་གྱི་དགོངས་པ་

༢༤༨

དང༌། གཞུང་ལམ་ཆེན་མོ་ཡིན་མོད་ཀྱང༌། དེང་སང་གི་གང་ཟག་དབང་པོ་རྟུལ་པོས་སེམས་གནས་སྐྱོན་མེད་བརྟན་པོ་ཞིག་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་ཐོགས་པས་ཤེར་ཕྱིན་སྒོམ་པའི་སྐལ་པ་ཆད་ཀྱི་དོགས་པ་དང༌། ལྟ་བའི་མྱོང་བ་རྙེད་པའི་སྟེང་དུ་སེམས་གནས་བསྒྲུབ་ན། ཞི་ལྷག་ལྷན་གཅིག་དུ་འགྲུབ་སྟེ། སློབ་མ་ཁྲིད་སླ་མྱོང་བ་རྙེད་སླ་བའི་གནད་ཡོད་པར་དགོངས་ནས་ཕྱག་ལེན་ལ་སྐབས་འདིར་མི་མཛད་པ་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌། །ད་ནི་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་བསླབ་བྱ་ཀུན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡང་ཡིན། ཉམས་ལེན་ཀུན་གྱི་མཐར་ཐུག་ཀྱང་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པར་བྱེད། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ནི་གསུམ་ཡོད་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། གཞན་དོན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ནི་གནས་ལུགས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་དབྱེ་བ་རྒྱུ་འབྲས་རྟེན་འབྲེལ་མ་ནོར་བར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན། གསུམ་པ་ནི། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་དོན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་བཏང་སྟེ། སྐྱེ་བོ་རྣམས་མགུ་ནས་ཆོས་ལ་འགོད་ཐུབ་པ་ཤེས། བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པའི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ཤེས། དོན་སྤྱོད་པ་གཞན་ཕྱིན་དྲུག་ལ་འགོད་ཐབས་ཤེས། དོན་མཐུན་པ་རང་ཡང་ཕྱིན་དྲུག་ལས་མི་འདའ་བར་སྤྱོད་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ནང་གི་གཞན་ཕྱིན་དྲུག་ལ་འགོད་པ་ནི། གདུལ་བྱ་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱི་ཐབས་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་དང༌། སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཐོས་པས་གོ །བསམ་པས་སྒྲོ་འདོགས་ཆོད། སྒོམ་པས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་བདག་གིས་ཅི་ནས་ཀྱང་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །འདི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་བསམ་པ་ལ་བསླབ་པ་ཡིན། དམིགས་སྐོར་ང་གཉིས་པའོ། །ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བསླབ་དགོས་ཏེ།

༢༤༩

དེ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་པ། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྒོམ་པ། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་ལ་བསླབ་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་ནི། སྔོན་འགྲོ་དང་རྗེས་སོགས་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་ལས། དངོས་གཞིའི་སྐབས་འདིར་རྐང་པ་སྐྱིལ་ཀྲུང་ལག་པ་མཉམ་གཞག རྒལ་ཚིགས་བསྲང༌། མགྲིན་པ་དགུག དཔུང་པ་ཕྱིར་བསྐྱེད། སོ་མཆུ་རང་སར་བཞག་ཅིང་ལྕེ་རྩེ་རྐན་ལ་སྦྱར། མིག་སྣ་རྩེར་བལྟ། དེ་ནས་རླུང་སྣ་ནས་ལན་གསུམ་ཕྱི་ལ་སང་སང་བ་འབུད། དེ་རྗེས་དབུགས་རང་སོར་བཞག །ངེས་འབྱུང་སྐྱོ་ཤས་དུང་ཙམ་དང༌། བྱམས་སྙིང་རྗེ་རྒྱུད་འགྱུར་ཙམ་བསྒོམ། དེ་ནས་རང་གི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་སེམས་གཏད། གཞིག་འགྲེལ་བཅུག འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་གོམས་པས་བདག་ཡོད་ཡོད་ལྟར་སྣང་བ་མ་གཏོགས། ང་བདག་ཅེས་པ་གནས་ཚུལ་ལ་གྲུབ་པ་ཡེ་མེད་པར་འདུག་སྙམ་དུ་བསམ། འདི་དག་དམིགས་པའི་གཞི་ཡིན། དེ་ལ་ངའམ་བདག་ཅེས་བྱ་བ། གནས་ལུགས་ལ་ཡོད་ན་ཏེ་དེ་གང་ཟག་གི་བདག་ཡིན་མོད། དེ་འདྲ་དངོས་པོ་ལ་ཡེ་མ་གྲུབ་པས་གང་ཟག་གི་བདག་དེ་འདྲ་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་སྟོན་རྒྱུ་མེད། འོན་ཀྱང་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པའི་བདག་འཛིན་གྱི་འཛིན་སྟངས་རློམ་ཚུལ་དང་བསྟུན་ན་རྟག་པ་གཅིག་པུ་རང་དབང་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ཡིན། དེ་ཡང་ནི་ད་ངས་འདི་བྱས། དད་བཟོད་འདི་བྱེད་སྙམ་པ། ན་ནིང་གི་ང་དེ་ད་ལྟའི་ང་འདི་ཡིན། འདི་ད་བཟོད་ཡང་འགྲོ་སྙམ་པ་དེ་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པ་ཟེར། ང་སྙམ་པ་ཤར་དུས་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་གཞན་སུ་དང་ཡང་མ་འདྲེས་པའི་ཁོ་རང་གི་ངོ་བོ་ཚུགས་ཐུབ་གཅིག་ཡོད་པའི་ཁུངས་སུ་སྣང་བ་དེ་གཅིག་པུར་འཛིན་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དམ། རྫས་སམ་འཁོར་ལ་རང་ཉིད་བདག་པོའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་རང་དབང་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། འཛིན་སྟངས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བཟུང་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་མ་གྲུབ་སྟེ། གལ་ཏེ་བདག་དེ་རྟག་ན་ནི་བདག་

༢༥༠

དེ་ལན་གཅིག་བདེ་བ་མྱོང་ན་རྟག་ཏུ་བདེ་དགོས་དང༌། ལན་གཅིག་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ན་རྟག་ཏུ་སྡུག་དགོས་པ་དང༌། དུས་དང་པོ་འཁོར་བར་བཅིངས་ན་ཕྱིས་གྲོལ་བའི་དུས་མི་སྲིད་པ་དང༌། ཕྱིས་གྲོལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡོད་ན། སྔོན་འཁོར་བ་མ་མྱོང་བར་ཐལ་བ་ལས་བདེ་སྡུག་སྤེལ་མ་དང༌། བཅིངས་གྲོལ་གྱི་གནས་སྐབས་སོ་སོར་འབྱུང་བས་རྟག་པའི་བདག་མེད་པར་ཐག་ཆོད། གཅིག་པུ་ཡང་མི་འཐད་དེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ། རང་གི་ལུས་སེམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་ན། མིག་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ཡིད་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། དེ་དག་རེ་རེ་བཞིན་བདག་ཡིན་ན་དུ་མར་འགྱུར། རེ་རེ་ནས་བདག་མ་ཡིན་ན་བདག་མ་རྙེད། གཞན་ཡང་བདག་ཕུང་པོ་ཡིན་ན་བདག་མི་རྟག་པར་ཐལ། བདག་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་ཡིན་ན་མིག་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བ་ལ་བདག་གིས་མཐོང་ལུས་ཀྱི་རེག་པ་ལ་བདག་གིས་རེག་ཅེས་པའི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བ་འགལ། དེའི་ཕྱིར་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ང་བདག་མ་གྲུབ། གཅིག་པུ་མ་གྲུབ་པས་རང་དབང་ཅན་མི་འགྲུབ། ཁྱད་པར་དུ་ཡང་བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པར་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས། རང་དབང་ཅན་གྱི་བདག་མི་སྲིད། གཞན་ཡང་ཕུང་པོའི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་བདག་མ་གྲུབ། ཕུང་པོའི་ནང་ནའང་བདག་མི་གནས། ཕུང་པོ་རེ་རེའང་བདག་མིན། ཕུང་པོ་རེ་རེའང་བདག་མིན། ཕུང་པོ་བསལ་བའི་ཤུལ་ནའང་བདག་མེད། ཕུང་པོའི་སྤྱི་ལའང་བདག་མེད་ཏེ། རེ་རེ་ལས་གཞན་པའི་སྤྱི་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བློས་བཏགས་པ་ཙམ། འཁྲུལ་ངོ་ཙམ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། ངོ་བོས་གྲུབ་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། །དམིགས་སྐོར་ང་གསུམ་པའོ། །གང་ཟག་གི་བདག་མེད་སྒོམ་པ་འདི་ལ་བློའི་འཁོབས་དང་བསྟུན་པའི་དམིགས་སྐོར་དུམ་བུ་འགའ་ཤས་སུ་བཅད་ཀྱང་རུང་བ་ལགས། ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་སྟོན་ཏེ་ཆོས་ཞེས་པ་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཟེར། །

༢༥༡

དེ་རྣམས་ལ་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རང་ཚུགས་ཐུབ་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཡོད་སྲིད་ན། དེ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཡིན་མོད་ཀྱང༌། དེ་འདྲ་ཡེ་མི་སྲིད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ཀྱང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རང་ཚུགས་སུ་གྲུབ་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་འདི་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་སྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་དགོས། དེའི་ཡང་ཐོག་མ་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་ཕུང་ལུས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བལྟས་ན། དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་ལྟར་སྣང་བ་གཅིག་ལ་ལུས་ཞེས་སྤྱི་མིང་གཅིག་ཏུ་བཏགས་ནས། མིང་དང་མཚུངས་པའི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡོད་དོ་སྙམ། བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བཟུང་བ་མ་གཏོགས། དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་སྟེ། དང་པོར་ལུས་འདི་ལ་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་དད། དབང་པོ་རྣམས་དང་མི་གཅིག་པའི་དབང་རྟེན་ཁོག་པ་ཡང་སོ་སོ་རེ་འདུག མགོ་བོ་དང༌། མགྲིན་པ་དང༌། བྲང་དང༌། རྒྱབ་དང༌། རྐེད་པ་དང༌། ཕོ་བ་དང༌། ལྟོ་བ་དང༌། ཕྲག་པ་གཉིས་དང༌། དཔུང་པ་གཉིས་དང༌། བར་ལྷུ་གཉིས་དང༌། ལག་ངར་གཉིས་དང༌། ལག་མགོ་གཉིས་དང༌། དཔྱི་གཉིས་དང༌། བྱིན་པ་གཉིས་དང༌། རྐང་མགོ་གཉིས་དང༌། དོན་ལྔ་སྣོད་དྲུག་སོགས་ནང་ཁྲོལ་རྣམས་དང༌། བུ་ག་དགུ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་ཡིན་སྙམ་དུ་བསམ། དེས་ན་ལུས་ཞེས་པ་ལ་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་བདེན་པར་མི་འདུག། དེ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་ལུས་ཡིན་ན་ལུས་མང་པོ་ཅན་དུ་འགྱུར། རེ་རེ་ནས་མིན་ན་ནི་ལུས་མ་རྙེད། ཚོགས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། རེ་རེ་ལས་གཞན་པའི་ཚོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་མེད་པར་སོང་ངོ༌། །

༢༥༢

དམིགས་སྐོར་ང་བཞི་པའོ། །ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའི་ལུས་འདི་བདེན་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། རྐང་ལག་བཞི་སྟོད་སྨད་མགོ་བྲང་ཞོལ་ནང་ཁྲོལ་ཏེ་གཟུགས་དགུར་འགྲོ། གཟུགས་རེ་རེ་ནས་གྲུབ་བམ་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། རེ་རེ་བཞིན་ལྷ་གསུམ་གསུམ་ལ་སོགས་པར་འགྲོ། ལྷུ་རེ་རེ་ནས་བདེན་ནམ་སྙམ་ན་མི་བདེན་ཏེ། སོར་ཚིགས་ཙམ་དུ་མར་འགྲོ། སོར་ཚད་རེ་རེ་ནས་གྲུབ་བམ་སྙམ་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། རེ་རེ་ནས་ནས་ཙམ་བདུན་བདུན་དུ་འགྲོ། དེ་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་མི་བདེན་ཏེ། ཤིག་གི་ཚད་ཙམ་བདུན་བདུན་མཐར་སྲོ་མ་དང༌། ཉི་ཟེར་རྡུལ་དང༌། གླང་རྡུལ་དང༌། ལུག་རྡུལ་དང༌། རི་བོང་རྡུལ་དང༌། ཆུ་རྡུལ་དང༌། ལྕགས་རྡུལ་གྱི་བར་དུ་སྔ་མ་སྔ་མའི་དཀྱུས་ཀྱི་ཚད་བདུན་བདུན་དུ་བཏུབས་པས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་ཚད་དུ་འགྱུར། ལྕགས་རྡུལ་རེ་རེ་ནས་བདེན་ནམ་སྙམ་ན་མི་བདེན་ཏེ། ལྕགས་རྡུལ་གྱི་དཀྱུས་ཀྱི་ཚད་ལ་རྡུལ་ཕྲན་བདུན་ཡོད། དེར་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་རྡུལ་ཕྲན་རེ་རེ་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བདུན་ཡོད་དོ། །བདུན་འགྱུར་འདི་རྣམས་ལ་དཀྱུས་ཞེང་རྒྱ་དཔང་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ན། སྔ་མ་སྔ་མ་གསིལ་བས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སུམ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ཞེ་གསུམ་རེ་ཡོད། དཀྱུས་ལ་བདུན་ཡོད་པ་ཞེང་ལའང་དེ་ཙམ་ཡིན་པས་བཞི་བཅུ་ཞེ་དགུར་འགྱུར་ལ། དེ་ཙམ་པ་དཔངས་སུ་ཡང་བདུན་ཡོད་པས་སོ། །དམིགས་སྐོར་ང་ལྔ་པའོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེ་བཞིན་བདེན་པར་གྲུབ་བམ་སྙམ་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། རེ་རེ་བཞིན་ཕྱོགས་རེ་དང༌། སྟེང་འོག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཆ་རེ་སྟེ་དྲུག་ཏུ་སྣང་ལ། དབུས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་དགོས་ཏེ། དེ་མེད་ན་ཤར་ནུབ་སོགས་ལ་ལྟ་བ་རྩོམ་མི་ཐུབ་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆ་བདུན་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱེ་བས་དེ་ཡང་མ་གྲུབ། དེ་ལྟར་ཐུག་མེད་དུ་ཕྱེ་བས་མཐའ་མེད་ཏེ། ལུས་ཞེས་བྱ་བ་བློས་བཏགས་པ་ཙམ་མ་གཏོགས། གནས་ཚུལ་ལ་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །དེས་ན་སྣང་བ་

༢༥༣

ཙམ་མ་འགགས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ། རང་བཞིན་གདོད་ནས་གང་དུའང་མ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་པོ་འདི་རྣམས་དེ་ལྟར་ན་གཅིག་ཏུ་མ་གྲུབ། དེ་མ་གྲུབ་པས་དུ་མར་ཡང་མི་གྲུབ་སྟེ། གཅིག་གཅིག་པོར་གྲུབ་པ་མང་པོར་བསགས་པ་ལས་དུ་མ་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་སྐོར་ང་དྲུག་པའོ། །འོ་ན་གཟུགས་ཕུང་མི་བདེན་ཀྱང་སེམས་སུ་བདེན་པ་ཡིན་སྙམ་ན། སེམས་ལ་དབྱེ་ནའང༌། གཟུགས་མཐོང་བ་དང་སྒྲ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཙོ་བོར་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་སོ་སོར་འདུག་སྟེ། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དུ་མར་ཞིག་སྟེ་ཐལ། བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་མྱོང་བ་སོགས་ཚོར་བར་འདུག་སྟེ། ཚོར་བ་ཡང་གཅིག་ཏུ་མ་གྲུབ། མཐོ་དམན་བཟང་ངན་མིང་དོན་སྣ་ཚོགས་འཛིན་པ་སོགས་འདུ་ཤེས་སུ་འདུག་སྟེ། དེ་ལའང་གཅིག་ངོས་བཟུང་མ་བྱུང༌། ལྷག་མ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་རྟོག་མི་འདྲ་ཇི་སྙེད་གཅིག་ལ་བློས་བསྡོམས་ནས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཅིག་ཏུ་མ་གྲུབ། གཅིག་མ་གྲུབ་པས་དུ་མར་ཡང་མ་གྲུབ་བོ་ཅེས་བསྒོམ་སྟེ། དམིགས་སྐོར་ང་བདུན་པའོ། །ད་ཤེས་པའི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིག་རིག་ཏུར་ཏུར་པོ་འདི་རྣམ་འགྱུར་མ་གཏོགས་ཚུགས་ཐུབ་ཏུ་མི་འདུག དཔེར་ན་ཆུ་ལ་རི་བྲག་གི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་དང་འདྲ། རིག་རིག་པོ་འདི་ལ་བལྟས་ན། འདས་པའི་སེམས་ནི་འགགས་ནས་མེད། མ་འོངས་པའི་སེམས་ནི་མ་སྐྱེས་ནས་མེད། ད་ལྟའི་རིག་པ་སྐད་ཅིག་མ་བྱས་ཀྱང་རང་ངོས་ནས་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མེད་ཏེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་པོ་དེ་ལའང་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་བ་སྐྱེ་བའི་ཆ་གཅིག་དང༌། ཕྱི་མ་དང་འབྲེལ་བ་འགགས་པའི་ཆ་གཅིག་དང༌། དབུས་ན་གནས་པའི་ཆ་གཅིག་སྟེ་སིལ་བུར་འགྲོ། །དེའི་དབུས་ཀྱི་ཆ་ལ་བལྟས་ན་ཆ་གསུམ་སོགས་ཐུག་མེད་དུ་དཔྱད་ན་མཐའ་མེད་དུ་སོང་

༢༥༤

ནས་གང་ཡང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པ་དེར་གདའ། གཅིག་མ་གྲུབ་པས་དུ་མ་མི་འགྲུབ་པ་སོགས་གོང་བཞིན། དམིགས་སྐོར་ང་བརྒྱད་པའོ། །དེས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཕུང་པོ་བདེན་མེད་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་ཟིན། ད་ནི་རང་གི་ལུས་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་བདེན་མེད་དུ་གཏན་ལ་ཕེབས་ཟིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་སེམས་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་དེ་དང་འདྲ། ཁྱད་པར་དུ་དགྲ་སྡང་བའམ། གཉེན་བྱམས་པ་ལྟ་བུ་ཉོན་མོངས་དྲག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཆེད་དུ་དམིགས་ནས། རང་གི་ལུས་ལ་དཔྱད་པ་བཞིན་དེའི་ལུས་ལ་ཡང་དཔྱད། རང་གི་སེམས་མིང་གཞིའི་ཕུང་པོ་ལ་དཔྱད་པ་བཞིན་དུ། དེའི་སེམས་ལ་ཡང་དཔྱད་དེ་དེས་ན་སྐྱེ་བོ་ཆེ་གེ་མོ་དང༌། ག་གེ་མོ་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཀུན་ཀྱང་བློས་བཏགས་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དང་དེའོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི་ངེས་པར་ན་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྦྱངས་ནས། དེས་ཐམས་ཅད་རིགས་འགྲེས་ཏེ་བསྒོམ་དགོས་སོ། །འདི་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་སྐོར་ང་དགུ་པའོ།། །ཡང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དུ་མ་ཟད། ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡང་མིང་བདེན་ཏེ། སྟོང་གསུམ་བཤིག་པས་སྟོང་བར་མ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་དང༌། གླིང་བཞི་པ་དང༌། འཛམ་བུ་གླིང་ལྟ་བུ་དང༌། རྒྱལ་ཁམས་གཅིག་དང་དཔག་ཚད་ཙམ་དང། རྒྱང་གྲགས་ཙམ་དང༌། འདོམ་གང་ཙམ་དང༌། ཁྲུ་གྲུ་བཞི་དང༌། སོར་གཅིག་ཙམ་དང༌། ནས་ཙམ་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བར་དུ་བཤིག་ན་སྔ་མ་མ་གྲུབ་ཅིང༌། རྡུལ་ཕྲན་ཡང་སྔོན་བཞིན་དུ་བཤིག་པས་མཐར་གང་ཡང་མ་གྲུབ། གཅིག་ཏུ་མ་གྲུབ་པས་དུ་མ་མི་འགྲུབ་པ་སོགས་གོང་བཞིན་ཏེ། མདོར་ན་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་ཁང་ཁྱིམ་མོ། །འདི་ནི་ཞིང་ངོ༌། །འདི་ནི་འབྲུའོ། །འདི་ནི་ནོར་རྫས་སོ། འདི་ནི་ལོ་ཐོག་གོ། །དེ་བཞིན་དུ་རི་དང་ཐང་དང་རྒྱ་དང་རྒྱལ་ཁམས་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་

༢༥༥

དག་ཀྱང་བདེན་དངོས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཚོགས་པར་སྣང་བ་ཙམ་བློས་མིང་འདོགས་ཐ་དད་བཏགས་ནས་བདེན་དངོས་སུ་འཛིན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དོན་དུ་ན་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་འདུན་པ་སྦྱངས། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པར་བསྒོམ་པ་སྟེ། དམིགས་སྐོར་དྲུག་ཅུ་པའོ། །ཡང་རང་གཞན་སྣོད་བཅུད་མཐོང་ཐོས་གཟུགས་ཅན་ཐོགས་བཅས་ཐམས་ཅད་ནི། ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་སྟེ་ཁམས་ལྔས་བསྡུས། རིག་ཙལ་འགྱུ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྡུས། དེ་ལ་འབྱུང་བ་བཞི་པོ་ནི། ཕྲ་མོར་ན་རང་ཚུགས་མ་ཐུབ་སྟེ་འདྲེས་ཤིང་གནས། སའི་རྡུལ་ཕྲན་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་འབྱུང་བ་གཞན་དང་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་དེ་རྣམས་མེད་པའི་ཤུལ་ལ་བློས་བཏགས་པ་མ་གཏོགས་བྱ་བྱེད་མེད་ཅིང་བདེན་དངོས་མེད་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རྐྱེན་གློ་བུར་བའི་སྣང་ཆ་ཙམ་མ་གཏོགས་ངོས་བཟུང་དུ་མེད་པར་རང་བཞིན་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་གནས་ཚུལ་ལ་ཡེ་མ་གྲུབ་ལ། རེ་ཞིག་འཁྲུལ་པ་ཅན་གྱི་བློ་ལ་སྣང་ཆ་མ་འགགས་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པས་སམ་ལྟ་བུའོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ། སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་བསྒོམ་པ་སྟེ། དམིགས་སྐོར་དྲུག་ཅུ་རེ་གཅིག་པའོ། །གཞན་ཡང་དངོས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བློས་བཞག་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀུན་རྫོབ་བླང་དོར་གྱི་ཡུལ་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་དུ་སྣང་གྲགས་ཀྱི་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བསམ་མོ། །གདོད་ནས་རྩ་བ་དང་བྲལ་བ་ལ་སྟོང་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་པོ་ནས་བྱུང་བ་མི་སྲིད་པས་མི་གཤམ་གྱི་བུ་མེད་ཅེས་པའང་མི་སྲིད་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་སྟོང་པ་ཡང་མི་སྟོང་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་བློས་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་སོགས་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ལ་བློས་གང་དུའང་མི་འཛིན་པར་གསལ་ལ་རྟོག་མེད་ཀྱི་དང་དུ་ལྷན་ནེ་འཇོག །ཡང་རྟོག་པ་སྐྱེས་བྱུང་ན། དེའི་

༢༥༦

ངོ་བོ་ལ་བལྟས་ཏེ་ངོས་བཟུང་དང་བྲལ་བ་དེ་ཀ་བསྒོམ། དམིགས་པ་སྔ་མ་དང་འདི་གཉིས་སྦྲེལ་ནས་གསལ་ལ་ཡུན་ཐུང་བ་ཡང་ཡང་བསྒོམ་པ་གནད་དུ་ཆེ། མཐར་ཐུག་སྤྲོས་བྲལ་བསྒོམ་པའི་དམིགས་པ་སྟེ། དམིགས་སྐོར་དྲུག་ཅུ་རེ་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ནས་བསྒོམ་སྟེ། སྔར་གྱི་གོ་བ་རྣམས་ཡུད་ཅིག་དྲན་པར་བྱས་ནས། རང་གཞན་སྣོད་བཅུད་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ང་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མ་གྲུབ། བྱེད་པ་པོ་གང་ཡང་མེད་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་ཚོགས་པ་ཙམ་ལས་སྣང་བ་ཡིན། འདི་ཐམས་ཅད་གཅིག་དང་དུ་མ་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པས་འཁྲུལ་ངོར་སྣང་ཙམ་མ་གཏོགས། གནས་ལུགས་ལ་ཅི་ཡང་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ལེགས་པར་བརྟགས་ན་མ་གྲུབ་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བློས་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་གཅིག་གསར་དུ་བཅོས་ནས་དེ་དང་འགལ་བར་སྣང་བ་ལ་མེད་པ་དང་མ་གྲུབ་པའི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་བརྟགས་པས་དམིགས་པས་དམིགས་གཏད་ཡལ་བ་དེ་ལ་ཅིར་ཡང་མི་བསམ་པར་མཉམ་པར་བཞག་ཅིང༌། སྔར་གྱི་དམིགས་གཏད་སངས་པའི་ངོས་བཟུང་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་ཆ་དེ་མ་ཡལ་བར་དུ་མི་རྟོག་པ་དེ་ལ་བཞག ཡང་དེ་ཡལ་སོང་ན་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནུབ་པའི་མི་རྟོག་པ་ཙམ་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། སྔར་གྱི་དེ་བསྐྱུར་གྱིན་བསྒོམ་དགོས་པས་ཡལ་མ་ཡལ་གྱི་ས་མཚམས་ཤེས་པ་གལ་ཆེ་གསུང༌། ཐོག་མའི་སྐབས་སུ་སྡོད་པའི་རྣམ་པ་ཡུན་རིང་མི་སྡོད་པ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོང་ཡང་ཉམས་མྱོང་གི་སྣེ་ཞིག་རྙེད་པའི་མཚམས་ནས་ཇེ་རིང་ཇེ་རིང་ལ་འགྲོ། འདིར་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གཏད་པ་འཇོག་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུན་བསྲིང་པ་ཉེ་བར་འཇོག་པ་ཡིན། རྣམ་རྟོག་བྱུང་ཚད་འཕྲོ་གཅོད་པ་དེ་བསླན་ཏེ་འཇོག་པ་ཡིན། དེ་ནས་ཡུན་ཇེ་རིང་ཇེ་རིང་ལ་འགྲོ་བ་དེ་ཉེ་བར་འཇོག་པ་ཡིན། དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དྲན་ནས་དགའ་བ་བསྒོམས་པས་ལྷག་པར་བསྒོམ་པ་ལ་སྤྲོ་བ་འབྱུང་སྟེ། འདུལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། རེས་འགའ་རྣམ་གཡེང་ལ་སོགས་པའི་

༢༥༧

ཉེས་དམིགས་དྲན་པས་རྣམ་གཡེང་རང་སོགས་རང་འགགས་ལ་འགྲོ་སྟེ། ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་གཉིས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་སྐྱོ་ཤས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན། རེ་དོགས་དང་ཆགས་སྡང་གི་རྣམ་རྟོག་གང་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་གང་སྐྱེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་ཆེར་རེ་བལྟས་པས། སྔར་ཤེས་པ་བདེན་མེད་དུ་བསྒོམས་པ་དེས་རྒྱས་ཐེབས་ནས། རང་བབས་སུ་ཞི་བ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན། རེ་ཞིག་བར་ལ་རྒྱུད་ལང་ཤོར་ཅན་དེ་ཐབས་དེ་དག་གི་ཡང་ཡང་འཚོད་དགོས་ཤིང༌། དེ་ནས་ཇི་ཞིག་ལྟར་ན་སེམས་བསྒྲིམས་ན་བྱིང་རྒོད་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་ཅིང༌། དམིགས་ཡུལ་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལ་སེམས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར། དེ་སྐབས་བསྒྲིམ་དགོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་བྱེད་བྱ་བ་དེ་ཡིན། མཐར་སྔར་གྱི་ལྟ་བའི་ཉམས་མྱོང་དྲན་ཙམ་བྱས་ནས་བཞག་པ་ཁོ་ནས་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དེ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་རྩོལ་བཀློད་དེ་རང་བབས་སུ་འཇོག་དགོས་པས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྒོམ་སྐྱོང་ཚུལ་འདི། ཆོས་མངོན་པ་ལས། ལྷག་མཐོང་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཞི་གནས་སྒོམ་ཚུལ་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་དེའི་ལུགས་ཡིན། འདི་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལའི་སྒོམ་རིམ་ལ་སོགས་པའི་ལུགས་དང་མཚུངས་པར་དཔྱད་པ་སྔོན་སོང་གི་མི་རྟོག་པ་སྒོམ་ཚུལ་ཡིན། བཤེས་གཉེན་པོ་ཏོ་པ་ཆེན་པོའི་བེའུ་བུམ་ལས། དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤའི་ལུགས་ལ་དཔྱད་པ་སྔོན་སོང་ཁོ་ན་དགོས་པར་གསུངས། འོན་ཀྱང་ཨ་ཏི་ཤའི་བློ་སྦྱོང་གི་གདམས་ངག་འགའ་རེ་སོགས་མདོ་ལུགས་དང༌། ཕྱག་ཆེན་སོགས་སྔགས་ཀྱི་གདམས་ངག་མང་པོ་ལ་དཔྱད་པ་སྤངས་པའི་གདམས་ངག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མང་མོད་རེ་ཞིག་བསྟན་རིམ་གྱི་མན་ངག་སྟོན་པའི་སྐབས་འདིར། བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་པོ་ཏོ་བས་གསུངས་པ་ལྟར་བྱེད་དགོས་སོ། །དམིགས་སྐོར་རེ་གསུམ་མོ། །ལྟ་བ་སྐྱོང་ལུགས་འདིའི་རིགས་ལ་སེམས་གནས་པ་ན་མ་གྲུབ་པ་ན་ལྷག་མཐོང་ཡང་གྲུབ་སྟེ། ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཞི་ལྷག་ཟུང་

༢༥༨

དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡོད་པར་བཞེད་དོ། །གསུམ་པ་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་ནི། དེ་ལ་སྟོང་རྐྱང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྒྲུབ་པར་མི་འགྲོ་བས་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་འཇུག་གཅིག་དགོས་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་པར་སྣང་ཞིང་སྲིད་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པར་འདུག དཔེ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ། དེ་ལྟར་མ་གྲུབ་པ་ལ་མ་གྲུབ་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ན། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་པོའི་སེམས་ཅན་ཡང་མེད། མྱོང་རྒྱུའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད། མྱོང་ཚུལ་ལས་ཉོན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ཕན་ཚུན་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཁོར་འགྲོ་རྒྱུ་ཡང་གདོད་ནས་མ་གྲུབ་པར་འདུག་མོད། དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་ཙ་ན། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་པོའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྣང་བ་ཡང་ཤར། མྱོང་བྱ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣང་བ་ཡང་ཤར། མྱོང་ཚུལ་དང་འཁོར་ཚུལ་ཡང་ཤར། དེ་ཐམས་ཅད་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ཀྱང་སྒྱུ་མས་བསླུས་པའི་སེམས་ཅན་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་སྙིང་རེ་རྗེ། འདི་རྣམས་འཁྲུལ་པ་སངས་ཏེ། གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་འགོད་པར་བྱ། དོན་དམ་པར་བདག་ཀྱང་མ་གྲུབ། སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱང་མ་གྲུབ། འཁྲུལ་པ་ཡང་མ་གྲུབ། འཁྲུལ་པ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ལམ་ཡང་མ་གྲུབ་མོད་ཀྱི། ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པར་སྣང་བ་བཞིན་དུ། ལམ་ཡང་ཡོད་པར་སྣང༌། ལམ་བསྒོམས་པས་འཁྲུལ་པ་སངས་ཏེ། གནས་ལུགས་ལ་ངང་གིས་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའང་ཡིན་པ་ལ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བདག་གིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལམ་མམ་ཆོས་བསྟན་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཤ་ཐང་ཆད་པ་འདི་དབྱིངས་སུ་གྲོལ་བར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བྱ་མྱང་བྱེད་ཐམས་ཅད་བདེན་པར་མ་གྲུབ། སྣང་གྲགས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡང་བདེན་པར་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་མོད་ཀྱི། རྟག་པ་མཐར་བཟུང་སྟེ། ཅི་སྟེ་བདེན་གྲུབ་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞིག་

༢༥༩

སྲིད་དུ་ཆུག་ཀྱང༌། བདེན་མེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་འདི་ལས་ལྷག་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་རྒྱུ་མེད། འདི་མེད་པར་རྟོགས་ན་རང་གྲོལ་དུ་འདུག་པ་ལ་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པ་སྙིང་རེ་རྗེ། ཞེས་པ་ཡང་ཡང་བསམ་ཞིང་བསྒོམ། །དམིགས་སྐོར་དྲུག་ཅུ་རེ་བཞི་པའོ། །ད་ནི་དེའི་བོགས་འདོན་དུ་ཞག་གཅིག་སྟོང་ཉིད་འབའ་ཞིག་བསྒོམ། ཞག་གཅིག་སྙིང་རྗེ་འབའ་ཞིག་བསྒོམ། ཞག་གཅིག་སྔར་གྱི་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་འཇུག་དེ་བསྒོམ། དེ་འདྲ་ཡང་ཡང་བྱས་པས་བོགས་ཤིག་ཐོན་ནས་འོང༌། ཡང་རེས་འགའ་ཐུན་གཅིག་སྟོང་ཉིད་རྐྱང་པ་བསྒོམ། ཐུན་གཅིག་སྙིང་རྗེ་རྐྱང་པ་བསྒོམ། ཐུན་གཅིག་གམ་གཉིས་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་འཇུག་བསྒོམ། དེ་ལྟར་སྐབས་སྐབས་སུ་ཡང་ཡང་བྱས་པས་བོགས་ཤིག་ཐོན་ནས་ཡོང༌། ཐུན་གཅིག་གོ། ད་འདི་ལ་གེགས་སེལ་གྱི་ཐ་སྙད་གསུང་བར་གདའ། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་ཟུང་འབྲེལ་དེ་སྒོམ་གྱི་མཐིལ་ཡིན། དེ་ལ་ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་ལ་ཞེན་པའི་གེགས་འབྱུང་སྟེ། ཚེ་འདིར་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་དང༌། གཏམ་སྙན་པ་དང༌། ཁ་དྲག་པ་ཅིག་འདོད་དམ། མི་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་པ་བཟང་པོར་འཛིན་དུ་རེ། གཞན་པས་རང་ལྷག་པ་གཅིག་ཡོད་དུ་རེ། སྙིང་ནས་འདོད་ཞེན་མ་ལོག་པར་གཞན་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཕྱོགས་འཁྱོངས་པའི་ཕྱིར་དུ་བྱ་བ་བཏང་བྱེད། ཆིག་རི་འམ། འདག་སྦྱར་རམ། དཀའ་ཐུབ་བམ། ལྡུམ་བུ་འམ། ལྟོ་འདོད་ཀྱི་བཙུན་པ། གྲགས་ཕྱིར་གྱི་བསྙེན་རྫོགས། ཁེངས་དྲེགས་ཀྱི་ཚུལ་འཆོས། ཕུགས་མི་ཐམས་ཅད་རང་ལ་དད་ོ་སྐྱེས་ཏེ། རང་རྒྱལ་བ་ཞིག་ཡོད་དུ་རེ་བས་འཕྲལ་ཕམ་ཁ་ལན་པ་ལྟར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱང་ཆོས་ལ་སྙད་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆེ་ཐབས་སྒྲུབ་པར་གདའ། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དང་རྒྱབ་འགལ་ཡིན། དེ་དག་དུག་དང་འདྲེས་པའི་ཟས་བྱ་བ་

༢༦༠

ལགས། ཐོག་མ་ཉིད་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་བསམ་པ་དང་སྤྱོད་པ་གཉིས་དཀར་ནག་རྐྱང་དུ་སོང་བ་དེ་ཆེས་སྨད་པ་གཞིར་བཞག་མོད་ཀྱང༌། དེ་ལ་དགེ་སྦྱོར་དང་འདྲེས་པ་ལྟར་བཟང་རྫུའི་ཡུལ་དུ་ཡང་མ་བྱུང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུའི་བསམ་པ་ཡང་ཡང་དྲན་དགོས། ཕྱི་མ་ལྷ་མིའི་བདེ་བ་ལ་ཞེན་པའི་གེགས་བྱ་བ། འཁོར་བའི་བདེ་བ་ལ་སྲེད་པ་མ་ལོག་པས་སྦྱིན་པ་འདྲ་གཏོང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་འདྲ་སྲུང༌། ཁྲིགས་ཆགས་ཀྱི་དགེ་སྦྱོར་བག་རེ་བྱེད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་ཟས་གོས་ལོངས་སྤྱོད་གནས་ཁང༌། བུ་སྨད་འཁོར་གཡོག་དབང་ཐང་འཛོམས་པའི་སྐྱིད་པ་གཅིག །སྨོན་ན། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སུ་སོང༌། དེའི་གཉེན་པར་སྐྱེས་བུ་འབྲིང་གི་བསམ་པ་རྣམས་བསྐྱར་གྱིན་བསྒོམ་དགོས། བློ་ཆོས་སུ་སོང་ཡང་རང་དོན་ཡིད་བྱེད་ཁོ་ན་འདུག་ན་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དང་རྒྱབ་འགལ་ཡིན་པས། དེའི་གཉེན་པོར་བདག་གཞན་མཉམ་པ་དང་བརྗེ་བ་བསྒོམ་དགོས། དེ་ཡང་གོ་ཡུལ་ཙམ་ལ་མ་ལུས་པའི་རང་གི་ལུས་སེམས་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་དམིགས་གཏད་ཁེལ་ངེས་ཤེས་པ་གལ་ཆེ། དེའི་གདམས་ངག་བློ་སྦྱོང་ན་གསལ། སྤྱོད་འཇུག་དང་བསླབ་བཏུས་ཀུན་ན་ཡང་རྒྱས་པར་ཡོད། རྒྱལ་ཚབ་བྱམས་པས། བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པའི་སེམས་ཉིད་དམ། །བདག་པས་གཞན་གཅེས་སྡུག་པ་རྙེད་ནས་ནི། །དེ་ལྟར་བདག་པས་གཞན་དོན་མཆོག་ཏུ་ཤེས། །རང་གི་དོན་གང་གཞན་གྱི་དོན་གང་ཡིན། ཅེས་གསུངས། སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པའི་པོ་ཡུལ་ཡང་ཡང་བྱས་ཀྱང༌། བདེན་པར་མེད་དོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་བྱ་བ་དེ་ཡལ་ཡུལ་དུ་སོང་ནས་གནད་དུ་མ་འབྱོར། །དགྲ་གཉེན་ལོངས་སྤྱོད་གཏམ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་རགས་པ་དེ་ཀ་འདུག་ན། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་པས་རང་གི་ལུས་སེམས་རྫས་ཡོ་བྱད་དགྲ་གཉེན་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བློ་དེ་ཁལ་ངེས་ཤེས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་སྐྱོང་བ་གལ་

༢༦༡

ཆེ། དེ་ཡང་ཐུན་གཅིག་གོ། ཡང་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ། འཆི་བ་མི་རྟག་པ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ། ལས་རྒྱུ་འབྲས། ཆོས་ལ་དད་པ། བྱམས་སྙིང་རྗེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས། བདག་མེད་གཉིས་བསྒོམ་པ་རྣམས་ཞག་རེའམ། ཐུན་རེའི་ནང་དུ་རེས་འགའ་བསྟར་ཆགས་སུ་བསྒོམ། རེས་འགའ་ལུགས་ཟློག་ཏུ་བསྒོམ། རེས་འགའ་རྐང་འཐོན་དུ་བསྒོམ། རེས་འགའ་དཀྲུགས་པ་དང་འཆོལ་བར་བསྒོམ། རེས་འགའ་སེམས་ལ་གང་གནོད་པའི་སྤང་བྱ་ཤས་ཆེ་བ་དེའི་སྟེང་དུ་བསྒོམ། རེ་འགའ་འདི་སྒོམ་བདེ་བར་འདུག་སྙམ་པ་དེ་བསྒོམ། འདི་ཡང་ཐུན་གཅིག་གོ། རྒྱུན་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་མི་རྟག་པ་ངུར་ངུར་དྲན་པ་དང༌། ལས་འབྲས་ཀྱི་དོན་བསམ་པའི་འཛོམ་བག་དང༌། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་དང༌། སྤྲོས་བྲལ་གྱི་གནས་ལུགས་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ། བཞི་པོ་འདི་གཙོ་བོར་བསྒོམ། གཞན་རྣམས་འཁོར་གྱི་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་མོ། །ཆོས་འདི་སྤྱོད་པའི་བླ་མ་དམ་པའམ། གྲོགས་བཟང་པོ་དང་འགྲོགས། ཐུན་མཚམས་སུ་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀློག་པའམ། ཉན་པས་ཀྱང་སྒོམ་གྱི་བོགས་འབྱིན། ཆོས་ངེས་པ་རྙེད། དད་པ་གསོས་འདེབས་པ་ཡིན། ཁྱད་པར་བཀའ་གདམས་གོང་མའི་གསུང་བསྟན་རིམ་དང་འབྲེལ་བའི་བེའུ་བུམ་རེ་ལའང་ལྟ་རྟོག་དང་ནན་ཆགས་དང་དོན་སེམས་ཐོག་ཏུ་འཇོག་པ་ཁོ་ན་གནད་དུ་ཆེ་བ་ལགས། །འདི་ལའང་ཐུན་གཅིག་སྟེ། ཕྱི་མ་བཞི་པོ་འདི་རྒྱུན་གྱི་ཉམས་ལེན་དང༌། གེགས་སེལ་བོགས་འདོན་ལ་སློབ་པ་ཡིན། དམིགས་སྐོར་དུ་བཅད་མི་དགོས། ཡང་དམིགས་སྐོར་དུ་བྱས་ཀྱང་འགལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །རྩ་བའི་ས་བཅད་གསུམ་པ། དེ་ལས་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་ཚུལ་ནི། རྒྱས་པར་གཞུང་ལུགས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཉན་པས་གོ་བར་འགྱུར། འདིར་བཤད་ཀྱི་ཡང་མི་ལང་བ་ལགས། སྙིང་པོ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པས། ཚུལ་ཁྲིམས་སྦྱིན་པ་གཞན་གྱི་དོན། །བརྩོན་

༢༦༢

འགྲུས་བཟོད་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་ཐར་པའི་རྒྱུ། །སྙིང་རྗེ་བས་ནི་དོན་ཀུན་འགྲུབ། ཅེས་དང༌། །བདུན་པོ་འདི་དག་མ་ལུགས་པར། །གཅིག་ཅར་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡིས། །ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཡུལ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ཉིད་ཐོབ་འགྱུར། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། སྤྱོད་པ་སྦྱིན་སོགས་དྲུག་ལ་སྦྱངས་པས། རང་ཐུགས་ཀྱིས་ཆོས་ལས་གཞན་དུ་བློ་མི་འགྲོ་ཞིང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་དད་པ་དང༌། ལས་འབྲས་ལ་འཛེམ་བག་དང༌། འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་ཤས་རྣམས་ངང་གིས་སྐྱོ། ཆོས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པ་ལ་སུན་པ་མེད་པར་སྤྲོ་བ་ངང་གིས་འཕེལ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྟན་པོ་སྐྱེས་རུང་མ་སྐྱེས་རུང་ལམ་སྣ་ཟིན་པ་དང༌། ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཚོགས་ལམ་དུ་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ། སྟོང་པ་བདག་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་གསལ་སྣང་ཅུང་ཟད་རྙེད་པ་ནི། བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་དང་ཚོགས་བསགས་པའི་སྟོབས་གཉིས་འཛོམས་པ་ལས། གཟུགས་ནི་དབུ་བརྡོས་པ་འདྲ། ཅེས་སོགས་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་སྒྱུ་མ་ལྟར་རྟོགས་ཤིང༌། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ལ་གསལ་སྣང་རིམ་པས་རྙེད་པ་ནི། དོན་རབ་འབྱེད་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་པའོ། །མཐོང་ལམ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་ལ་སྤྲོས་བྲལ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་བའི་བསམ་གཏན་ཆ་ཕྲ་བ་ཙམ་ཡོད་ལ། ས་བརྒྱད་པ་དགུ་པ་བཅུ་པ་རྣམས་ལ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དག་ཡོད་དོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་བའི་བསམ་གཏན་མཐར་ཐུག་པ་ཡོད་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་འདི་ནི་སྙིང་པོ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་རྒྱས་པར་གཞན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བསམ་

༢༦༣

གཏན་བཞི་པོའི་འདི་གོང་མའི་ཡི་གེ་ན་མ་བྲིས་ཀྱང་མདོ་ནས་འབྱུང་པ་ལྟར་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་ལམ་སྣམ་ཟིན་གྱི་བར་དུ་ཅུང་དཀའ་བ་ཡིན་པས་བྱ་བ་གཞན་ཐམས་ཅད་བོར་ལ་གཅིག་ཏུ་འབད་པ་གལ་ཆེ། དེ་ནས་ཀྱང་འབད་རྩོལ་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་དགོས་མོད་ཀྱི་ཅུང་ཟད་སླ་བར་འོང༌། །ཚེགས་སྒོ་དུ་མ་ནས་བསགས། སྨོན་ལམ་ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་ནས་བཏབ་སྟེ་རྒྱུད་སྦྱངས་པས་སྦྱོར་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ན། རང་ཤུགས་ཀྱིས་འཕེལ་དུ་འགྲོ་ཞིང་འཇུག་པ་བདེ་བ་ཡིན། དེར་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་ཕྲ་མོ་སྤོང་བ་དང༌། གེགས་སེལ་བ་དང༌། བོགས་དབྱུང་བ་མང་དུ་དགོས་པར་ཡོད། དེ་ནས་རིམ་པས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནས་བདེ་བ་ནས་བདེ་བར་སྤྱོད་པ་འབའ་ཞིག་གོ། །འབྲས་བུའི་སངས་རྒྱས་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་རང་བཞིན་འོད་གསལ་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ལོངས་སྐུ་འོག་མིན་དུ་དག་པའི་འཁོར་ལ་ཆོས་འཁོར་མཐར་ཐུག་སྐོར་བ་པོ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མ་དག་པའི་ཞིང་རྣམས་སུ་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱིས་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པ་དང༌། ཕྲིན་ལས་ནི་མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐལ་བ་དང་འཚམས་པར་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་འགོད་པའོ། །འདི་ལ་ཐུན་གྱི་ངེས་པ་མེད་ཇི་ལྟར་འཚམས་པར་བཤད་པར་བྱའོ། དེས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྲིད་ལེགས་པར་ཚར་རོ། ད་ནི་གྲུབ་འབྲས་སེམས་བསྐྱེད་དང༌། བྱང་སྡོམ་ལེན་པའི་ཆོ་ག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གཉིས། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོ་ག་དང༌། བྱང་སྡོམ་གྱི་ཆོ་གའོ། །དང་པོ་ནི། །རྟེན་དང་མཆོད་པ་བཤམས། མཎྜལ་ཕུལ་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། སློབ་དཔོན་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་

༢༦༤

དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། ས་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དང་པོར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་གསོལ། ཅེས་ལན་གསུམ་རྗེས་ཟློས་བྱ། དེ་ནས་དགོངས་གསོལ་གོང་བཞིན་ལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་དུས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ། རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཞི་བ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཅེས་པའི་རྗེས་ཟློས་ལན་གསུམ་བྱ། སྐྱབས་འགྲོ་རེ་རེ་བཞིན་དགོངས་གསོལ་རེ་བྱེད་པ་དེ་རྒྱས་པའི་ལུགས་ཡིན། བསྡུ་ན་འདི་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འདིར་བཟང་སྤྱོད་ནས་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བདུན་པ་ཚར་གསུམ་བྱ་སྟེ་ཚོགས་བསགས་པའོ། །དངོས་གཞིའི་ཆོ་ག་ནི་དགོངས་གསོལ་གོང་དང་འདྲ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བས། སྐྱེ་བ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཏུ་སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བདག་གིས་བགྱིས་པ་དང༌། བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་དང༌། བགྱིད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། ས་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བས་ཀྱང་དུས་འདི་ནས་བཟུང་ནས། ཇི་

༢༦༥

སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱི་སྟེ། སེམས་ཅན་མ་བསྒྲལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་བགྱིའོ། །མ་གྲོལ་བ་རྣམས་དགྲོལ་བར་བགྱིའོ། །དབུགས་མ་ཕྱུང་པ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བར་བགྱིའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བགྱིའོ། །ཅེས་ལན་གསུམ་རྗེས་ཟློས་བྱར་གཞུག སྨོན་སེམས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་གོང་དུ་བཤད་པ་རྣམས་ལས་ཅི་རིགས་པའམ་རྒྱས་བསྡུས་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཤད། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ཆོས་བདུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་དང༌། སྡོང་པོ་བཀོད་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ནས་བསླབ་བྱ་དང་ཕན་ཡོན་དུ་མ་འབྱུང་བ་རྣམས་རྒྱས་པ་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་བརྗོད། དེ་ནས་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟར་འོས་པ་གདབ་ཅིང༌། བསྡུ་ན། དགེ་བ་འདི་ཡིས་སྐྱེ་བོ་ཀུན། ཞེས་སོགས་བརྗོད། སླར་ཡང་དཀོན་མཆོག་མཆོད། སློབ་དཔོན་ལ་ཡོན་དབུལ། འདི་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོ་གར་གྲགས་པ་སྨོན་སེམས་ཀྱི་ཆོ་ག་སྟེ། འདི་ལ་སྣོད་བརྟག་པ་དང༌། སོ་ཐར་རིགས་བརྒྱད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་སོགས་གང་ཡང་མི་དགོས་པས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་དུ་རུང་ངོ༌། །འདི་ནི་བྱམས་པ་ནས་བརྒྱུད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཏེ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོ་ག་ལོགས་པ་ཞིག་འཕགས་ཡུལ་ན་ཡོད་པར་གྲགས་ལ། དེ་ནི་དཀོན་བརྩེགས་ཀྱི་ནང་གིའང་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོ་ག་ལོགས་པ་ཞིག་ལས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེའི་དགོངས་དོན་ཕྱོགས་འདིར་ཡོད་པ། དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤས་མཛད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོ་ག་ན་གསལ་བར་བཞུགས་པ་བཞིན་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་བྱང་སྡོམ་

༢༦༦

ལེན་པའི་ཆོ་ག་ནི། རབ་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་གཞི་རྒྱས་པར་སྟོན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཡིན་པས་མདོ་སྡེ་མང་དུ་ཐོས་པར་བྱ། ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའམ། བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལྟ་བུ་ཉན་ནའང༌། ཐེག་ཆེན་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོ་འདུས་པ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ལེགས། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ནམ་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ལྟ་བུ་གཅིག་གི་བཀླགས་ལུང་ཙམ་མ་མཐའ་ཡང་ངེས་པར་ཐོབ་པར་བྱའོ། །སྔར་བསྟན་རིམ་གྱི་བྲིང་ཞིབ་པར་བསྐྱངས་པས་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྙིང་པོ་ཐོས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་གཅིག་མ་ཐོས་པའི་ཐབས་མེད། དེ་ནས་བྱང་སྡོམ་བླང་བ་དངོས་ནི། རྟེན་གསུམ་གྱི་དྲུང་དུ་མཆོད་པ་བཤམས། སློབ་དཔོན་ལ་ལན་གསུམ་དུ་ཕྱག་བྱས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། །སློད་དཔོན་ཁྱོད་ལས་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པ་ལེན་པར་འཚལ་གྱི། དེ་ལ་གནོད་པ་མ་མཆིས་ན། བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གསན་ཅིང་སྩལ་བའི་རིགས་སོ། །ཅེས་ལན་གསུམ་གསོལ་བ་གདབ་དགོས་ཏེ། ཚིག་དེ་བློ་ལ་ཡོད་ན་སློབ་མ་ཉིད་ཀྱིས་གསོལ་བ་གདབ། དེ་མིན་སློབ་དཔོན་ནམ་གྲོགས་ཀྱི་རྗེས་ཟློས་བྱའོ། །དེ་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག ཁྱོད་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་མ་བསྒྲལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བ་དང༌། མ་གྲོལ་བ་རྣམས་དགྲོལ་བ་དང༌། དབུགས་མ་ཕྱུང་བ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད་དམ། སློབ་མས་ཀྱང་འདོད་ལགས། །ཞེས་བརྗོད། སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བརྟན་པ་དང༌། ཡི་དམ་བརྟན་པར་བྱའོ། །ཅེས་དང༌། གཞན་དང་འགྲན་པའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་ནམ། མ་ལགས། གཞན་གྱི་ནན་གྱིས་ལེན་དུ་བཅུག་པ་མ་

༢༦༧

ཡིན་ནམ། མ་ལགས། ཅེས་དྲི་བ་དང་ལན་བྱ། དེ་ནས་མཆོད་ཡོན་ཕལ་ཆེར་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་བཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་རྣམས་ཕུལ། མགོན་པོ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལྡན་པ། ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འོས་པས་བསྟོད་ཅིང་ཕྱག་ཀྱང་འབུལ། དེ་ནས་སློབ་དཔོན་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པས་བསྐུལ་མའི་གསོལ་གདབ་ནི་འདི་སྐད་ཅེས། སློབ་དཔོན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བདག་ལ་མྱུར་དུ་སྩལ་དུ་གསོལ། ལན་གསུམ། སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས། མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནམ། དེས་ཀྱང་ཡིན་ལགས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའམ། བཏབ་ལགས། དེ་ནས་དངོས་གཞི་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་དག་ཅི་བདག་ལས་ལེན་པར་འདོད་དམ། དེ་ལྟར་ལེན་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་ཆོ་ག་དངོས་གཞི་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས། ཚེ་དང་ལྡན་པའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱོད། བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལས་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མ་བྱོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་གང་དག་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་གང་དག་ལ། འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། མ་

༢༦༨

བྱོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་སློབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ད་ལྟར་སློབ་བཞིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་དེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བ་ཆོས་སྡུད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ང་ལས་ནོད་དམ། ཅེས་དྲིས་པ་ལ། སློབ་མས་རབ་ཏུ་ལེན་ལགས་སོ། །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་བརྗོད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མཁྱེན་པར་གསོལ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བས། བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱ་བ་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་མ་ནོས་ལགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་འདིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ། བདག་མིང་འདི་ཞེས་བགྱི་བ་དཔང་པོར་གྱུར་པས། འཕགས་པའི་མཆོག་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་ཀྱང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐས་གཏུགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་ཐུགས་མངའ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁྱེན་པར་གསོལ་ལོ། །ཅེས་ལན་གསུམ་མོ། །འདི་སློབ་དཔོན་ལངས་ཏེ་ཕྱོགས་བཅུར་མེ་ཏོག་གཏོར་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདོན་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་སློབ་མས་དཀོན་མཆོག་དང༌། སློབ་དཔོན་ལ་ཕྱག་གསུམ་བྱས་ཏེ་ཡང་འདུག་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བུ་དང་སྤུན་ཟླའི་དགོངས་པ་མཛད་དེ། རྟག་ཏུ་སྲུང་ཞིང་སྐྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་

༢༦༩

ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་འདི། དད་པ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ལ་མི་སྨྲ་ཞིང་གསང་བ་གལ་ཆེ། དེང་ཕྱིན་ཆད་ཕས་ཕམ་པ་བཞིའམ་བརྒྱད། ཉེས་བྱས་བཞི་བཅུ་ཞེ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་རྟག་ཏུ་སྤང་བར་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བའི་ཐབས་དང༌། ལྟུང་བ་ཡང་ལྕིའི་ཁྱད་པར་དང༌། དེ་དག་ཕྱིར་བཅོས་པ་ལ་ཡང་མཁས་པར་བྱའོ། །ཅེས་བརྗོད། རྒྱས་པ་ལ་སྤྲོ་ན་བསླབ་བྱ་རགས་རིམ་ཙམ་སྐབས་འདིར་བརྗོད་ནའང་ལེགས་སོ། །སྤྱིར་བྱང་སྡོམ་ལེན་པའི་ལུགས་འདི་ལ། བསླབ་བྱ་རྣམས་སྔོན་དུ་ངེས་པར་བྱས་ནས་སྡོམ་པ་ཕྱིས་ལེན་པ་ཡིན་པས་སྐབས་འདིར་མ་བརྗོད་ཀྱང་ཆོ་གའི་ཡན་ལག་ཉམས་པའི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་རྗེས་ཡོན་ཕུལ། དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོའོ། །དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཆོ་ག་ལེགས་པར་སོང༌། བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པའམ། སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་ཁྲིད་བསྐྱངས་པའི་གྲུབ་འབྲས་སེམས་བསྐྱེད་ལག་ལེན་དང་བཅས་པ་ཚར་བ་ལགས། ཆོས་འདོད་པ་གང་ཞིག་མདོ་ལུགས་ཁོ་ན་ལ་མོས་ན། མདོའི་ཉམས་ལེན་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་ཤིང༌། དེང་སང་གི་མདོ་ལུགས་པ་གཞན་ལ་མེད་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་བཀའ་བབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས། ཆོས་འདི་ཉིད་ཉམས་ལེན་གྱི་གཙོ་བོར་བྱེད་དགོས་ལ། སྔགས་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལ་མ་ཞུགས་ན། གསང་སྔགས་ལོག་པར་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པས། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀུན་གྱི་བཞེད་གཞུང་འདི་ལ་ལེགས་པར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཐུགས་རྗེའི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །རྒྱལ་ཚབ་དམ་པ་རྒྱས་སྲས་མི་ཕམ་མགོན། །ཆོས་ཀུན་བདག་པོ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཞབས། །ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་རྒྱས་སྲས་དབྱིག་གཉེན་ལ། །ཕྱག་འཚལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་གསོལ་བ་འདེབས། །མཆོག་

༢༧༠

སྡེ་ལ་སོགས་གསེར་གླིང་རྒྱལ་པོའི་བར། །རྒྱ་ཆེན་སྤྱོད་བརྒྱུད་བླ་མ་མཆོག་རྣམས་དང༌། །རྒྱས་སྲས་འཇམ་དཔལ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་སོགས། །ཟབ་མོ་ལྟ་བའི་བརྒྱུད་པ་མཆོག་རྣམས་དང༌། །གསང་བདག་རྣལ་འབྱོར་མ་དཔལ་ཏིལླི་སོགས། ཉམས་ལེན་བྱིན་རླབས་བརྒྱུད་པ་མཆོག་རྣམས་ལ། །གུས་པས་གསོལ་བ་འདེབས་སོ་བྱིན་གྱིས་རློབས། །ཡིད་བཞིན་ནོར་འདྲའི་ཐུགས་མངའ་ཨ་ཏི་ཤ །རྒྱལ་བའི་འབྱུང་གནས་འབྲོམ་སྟོན་རིན་པོ་ཆེ། །མཁྱེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རབ་རྒྱས་པོ་ཏོ་བ། གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོའི་མཐར་སོན་ཤ་ར་བ། །ཆོས་བཞིན་སྤྱོད་མཛད་གཏུམ་སྟོན་པོ་བློ་གྲོས་གྲགས། །བཀའ་གདམས་བསྟན་པའི་སྲོག་ཤིང་རྔོ་སྟོན་པ།⁽1763⁾ཤེས་རབས་གྲགས། མཆན། །ཡེ་ཤེས་གཟི་འོད་འབར་བའི་དཔལ་ལྡན་གྲོ།⁽1763⁾བདུད་རྩི་གྲགས། །བསླབ་གསུམ་རྣམ་དག་སྐྱོ་སྟོན་སེང་གེ་སྐྱབས། །ཆེ་དགུའི་གཙུག་རྒྱན་འཆིམས་ཆེན་ནམ་མཁའ་གྲགས། །ནུས་མཐུའི་མངའ་བདག་སྨོན་ལམ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞབས། །འགྲོ་དོན་དཔག་མེད་ཟེའུ་གྲགས་⁽1763⁾བརྩོན་འགྲུས་གྲགས་པའི་མཚན། །ཆོས་མངོན་རྒྱ་མཚོའི་མཐར་སོན་བློ་བཟང་འཆིམས། །རྣམ་དག་ཐུགས་མངའ་གྲོ་སྟོན་ཀུན་རྒྱལ་བ། །གྲུབ་པ་ཤེས་རབ་སྤང་སྟོན་ཆོས་ཀྱི་རྗེ། །བློ་མཆོག་དམ་པ་བསོད་ནམས་མཆོག་གྲུབ་དང༌། །ཟབ་དོན་སྲོལ་འཛིན་དཔལ་ལྡན་དོན་གྲུབ་ཞབས། །ཐུགས་ཀྱི་སྲས་གྱུར་གནས་བརྟན་བསོད་ནམས་གྲགས། བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ལྡན་ཀུན་དགའ་མཆོག་གྲུབ་ཞབས། འཇམ་མགོན་གྲུབ་པའི་དཔའ་བོ་གྲོལ་མཆོག་རྗེ། །སྐྱེ་མེད་དོན་གཟིགས་ལུང་རིག་རྒྱ་མཚོའི་ཞབས། དེ་ལྟར་རྩ་བརྒྱད་བླ་མ་ཐམས་ཅད་ལ། །གསོལ་བ་འདེབས་སོ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། །ཡང་ན་རྒྱལ་བའི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡེ་ཤེས་འབར་བའི་སྤྱན་མངའ་བ། །བླ་མ་དམ་པས་བྱིན་རླབས་བྱ་ཡུལ་བ། །གནས་ལུགས་

༢༧༡

མངོན་གྱུར་གཙང་པ་རིན་པོ་ཆེ། །གདམས་ངག་རྒྱ་མཚོའི་མཐར་སོན་མུས་སྨན་པ། །དེ་རྗེས་དཔལ་ལྔ་གྲོ་ནས་མཁན་ཆེན་བསོད་ནམས་མཆོག་གྲུབ་ཀྱི་བར་གོང་བཞིན། དེ་ནས། ཡོན་ཏན་མཆོག་གྱུར་མཁན་ཆེན་ཀུན་རྒྱལ་བ། །མཁྱེན་རབ་རྣམ་དག་ཡེ་ཤེས་རིན་ཆེན་དང༌། །བརྩོན་པས་རྩེ་གཅིག་སྒྲུབ་མཛད་ལྷ་ཆུང་བ། །བྱམས་པའི་མཚན་ཅན་རྩ་བའི་བླ་མ་ལ། །གསོལ་བ་འདེབས་སོ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། །གཞན་ཡང་སྣེ་ཟུར་བ་ནས་བརྒྱུད་པ་སོགས་བརྒྱུད་པ་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་བཞུགས་པས་ཇི་ལྟར་སྦྱར་ཀྱང་ཆོག་ལ་གཞུང་གདམས་ངག་གཉིས་ཀྱི་བརྒྱུད་པའི་རྐང་གོང་དུ་བཤད་པ་ཉིད་གཙོ་བོར་བྱའོ། །དེ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། །དད་པ་རྣམ་དག་སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུའི་ལམ། །ངེས་འབྱུང་རྣམ་དག་སྐྱེས་བུ་འབྲིང་གི་ལམ། །ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ལམ། །རྣམ་དག་ལམ་གསུམ་ཐོབ་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །མི་རྟག་འཆི་བ་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ན། །ཇི་ལྟར་འབད་ཀྱང་ཚེ་འདིའི་ཁ་འཛིན་ཅན། །རང་བློ་ཆོས་སུ་འགྲོ་སྐབས་མི་འདུག་པས། །ཆོས་བརྒྱད་འཆིང་བ་གྲོལ་བར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །ལས་འབྲས་བསླུ་མེད་ཡིད་ཆེས་མ་སྐྱེས་ན། །ཆོས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་བཟང་བརྫུའི་ངང་དུ་འཆོར། །སྒྲུབ་པ་ལྷུར་ལེན་སྐད་ཀྱང་གཞན་ངོར་ཐལ། །ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་སྐྱེ་བར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ན། །སྒྲུབ་ལ་བརྩོན་ཡང་ཐེག་པ་དམན་པར་གོལ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཁུར་ཁྱེར་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་འབྱོངས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །སྤྲོས་ཀུན་རང་གྲོལ་སྟོང་ཉིད་མ་རྟོགས་ན། །ཆོས་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མི་ཤེས་ཤིང༌། །མཚན་འཛིན་དབང་སོང་རང་སེམས་མི་གྲོལ་བས། །གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་རྟོགས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །ཅེས་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱའོ། །བདག་གིས་ཆོས་སྐོར་འདིར་གཏོགས་པ་ལ། ལམ་

༢༧༢

སྒྲོན་རྩ་འགྲེལ། བདེན་གཉིས་རྩ་འགྲེལ། དབུ་མའི་མན་ངག་རྩ་འགྲེལ་གྱི་བཤད་པ། མུས་སྨན་པའི་ཁྲིད་ཡིག། ལུམ་པ་བའི་ལམ་རིམ། པོ་ཏོ་བའི་དཔེ་ཆོས་རྩ་འགྲེལ་རྣམས་མཁས་མཆོག་བྱམས་པ་ལྷུན་གྲུབ་ལས་ཐོས། པོ་ཏོ་བའི་བེའུ་བུ་རྩ་འགྲེལ་དང༌། སྣར་ཐང་པའི་ལམ་མཆོག་རྩ་འགྲེལ། འཆིམས་ཀྱི་གསུང་རྒྱུན་ཁྲིད་ཡིག་གི་ལུང་རྣམས་དང༌། བསྟན་རིམ་གྱི་ཁྲིད་ཚུལ་རྒྱས་པ་གསུང་ངག་ནས་ཉམས་ཁྲིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མཁན་ཆེན་ལུང་རིག་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཐོས་སོ། ཐོར་བུ་དམ་པ་གཞན་འགའ་ཞིག་ལས་ཀྱང་ཐོས་མོད་ཀྱི། ཆོས་སྐོར་འདི་ལ་བརྒྱུད་པའི་གཙོ་བོ་གོང་དུ་སྨོས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀུན་གྱི་དགོངས་པ་འདི། །མདོ་ཙམ་མ་བྲིས་ལས་བསོད་ནམས་གང་ཡོད་དེས། །མ་ལུས་ལུས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །ཀུན་མཁྱེན་རྒྱལ་བའི་གོ་འཕང་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ། སྐྱེས་བུ་གསུམ་གྱི་མན་ངག་གི་ཁྲིད་ཡིག་བདུད་རྩིའི་ཉིང་ཁུ་ཞེས་བྱ་བ། རྒྱལ་ཁམས་པ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐས་ངེས་པར་བརྗོད་པའོ། །འདི་ནི་སྒོམ་ཚུལ་དམིགས་པའི་ཁྲིད་ཡིག་ཡིན་ལ་གོ་དོན་བློ་ལ་འགོད་པའི་བཤད་པ་ནི། དམ་པ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་ལས་བཙལ་བར་བྱའོ། །འདིས་ཀྱང་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་རྒྱས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཅིག། །བརྒྱུད་འདེབས་ཁ་སྐོང་ནི། ལུང་རིག་རྒྱ་མཚོའི་རྗེས་སུ། མདོ་རྒྱུད་བསྟན་པའི་མངའ་བདག་སྒྲོལ་བའི་མགོན། །རྒྱལ་ཚབ་དབང་ཐོབ་རིན་ཆེན་རྒྱ་མཚོའི་སྡེ། །འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་བློ་གྲོས་རྣམ་པར་རྒྱལ། །བསླབ་གསུམ་རྣམ་དག་ངག་དབང་ཕྲིན་ལས་ཞབས། །ངེས་ལེགས་ལམ་གྱི་ས་མཁན་ཀུན་བཟང་དབང༌། །མཆོག་གི་རིག་འཛིན་ཚེ་དབང་ནོར་བུའི་དཔལ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཀུན་མཁྱེན་འབྲུག་པ་རྗེ། །འགྲོ་ཀུན་དགའ་མཛད་དགེ་ལེགས་དཔལ་འབར་བ། །ཀུན་ལ་ཕན་བདེའི་དགའ་

༢༧༣

སྟེར་ལྷུན་གྲུབ་མཚན། །ལམ་རིམ་མཐར་ཕྱིན་བཀའ་བརྒྱུད་བསྟན་འཛིན་ཞབས། །འབྲེལ་ཚད་དོན་ལྡན་ཀརྨ་ལྷག་མཐོང་རྗེ། །བྱང་སེམས་མངའ་བདག་གཞན་ཕན་འོད་ཟེར་མཆོག །ཐར་པའི་ལམ་སྟོན་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་སྟེ། །དེ་ལྔར་སོགས་སྦྲེལ་ལོ། །འདིའང་གུ་ཎ་ས་སོ།། །།


Notes


Other Information

Information about Unicode Tibetan and the digitization of this text
As the only available unicode Tibetan text at the time, Nitartha International's version of the Paro Edition of the gdams ngag mdzod is provided here. However, note that it has not been thoroughly edited and that there may also be mistakes introduced through the conversion process. Eventually we will provide a fully edited version of the entire Shechen Edition, entered and edited multiple times by Pulahari Monastery in Nepal, but as of spring 2015 that project has not been finished. Note that the ཤོག་ལྷེ་ numbers that appear throughout were added by Nitartha Input Center at the time of input. Provided by Nitartha International Document Input Center. Many thanks to Lama Tenam and Gerry Wiener for help with fonts and conversion.